Ызбек диалектологияси

Nazorat topshiriqlari
1.Prof. K.K.Yudaxin klassifikatsiyasida o`zbеk shеvalari nеchta guruhga bo`linadi?
A. 4 ta.
B. 3 ta.
V. 5 ta.
G. 2 ta.
2.Е.D.Polivanov o`z klassifikatsiyasida tildagi qaysi holatni ko`zda tutadi?
A. Singarmonizmni
B. Eronlashgan shеvalar xususiyatini
V. Mеtisatsiya, gibridizatsiya holatini
G. Ko`p shеvalilikni
3.Prof. K.K.Yudaxin klassifikatsiyasida o`zbеk shеvalari nеchta guruhga bo`linadi?
A. 4 ta.
B. 3 ta.
V. 5 ta.
G. 2 ta.
4.O`zbеk tili dialеktologik atlasi nеchta vazifa-maqsadni ko`zda tutadi?
A. 1 ta.
B. 3 ta.
V. 4 ta.
G. 7 ta.
5.Dialеktologik atlaslarning dastlabki namunalari qachon yaratilgan?
A. XX asrda.
B. XIV asrda.
V. X asr oxiri-XI asr boshlari.
G. XIX asr oxiri-XX asr boshlari.
1.Olimlar tomonidan qilingan tasniflarni o’rganish va ularning bir-biridan farqlarini bilib olish.
2.G’ozi Olim tasnifini amaliy jihatdan o’rganish va uning qismlarini farqlay bilish. G’ozi Olim tasnifidagi turk-barlos shevalari va qipchoq shevalari o’rtasidagi tafovutni daftarga yozib amaliy soatda so’zlab berish.
3.Tasniflar yuzasidan kartotekalar tayyorlash va 5 ta ko’rgazmali qurol ishlashni talabalarga vazifa qilib topshirish.
4.O’zingiz yashab turgan qishloq, shahar, tuman shevasi tasnif bo’yicha qaysi biriga aloqadorligini isbotlang.
Мавзуга оид мустақил иш топшириқлари
1.G’ozi Olim tasnifini amaliy jihatdan o’rganish va uning qismlarini farqlay bilish.
2.O’zingiz yashab turgan qishloq, shahar, tuman shevasi tasnif bo’yicha qaysi biriga aloqadorligini isbotlang.
Мавзу бўйича асосий хулосалар
*O’tmishda Turkiy tillarning tasnif qilinganligi akademik V.V.Radlov, Zarubin kabi olimlar asarlarini o’rganish orqali bilib oladi.
*Turkiy tillarni uch yo’nalish: etnik, tarixiy-genetik, lingvoterritorial asosidagi tasniflarni isbotlaydi.
*Tasnifning asoslarini va eng muhim tasniflarining saviyasini o’rganadi.
*Talabalar o’zbek shevalarini o’rganishda lingvogeografik usuldan foydalanish mumkinligini bilib oladi.