Иšтисодий таілил фанининг моіияти, бозор иšтисодиёти шароитида аіамияти ва вазифалари

И/Ч.Ҳ
хақ
.100 
К
и
/
ч.ҳ
 = --------------------- 
И/Ч.Ҳ
режа 
Бу ерда: И/Ч.Ҳ хақ - маҳсулот ишлаб чиқаришга ҳақиқатда
сарфланган вақт; 
И/Ч.Ҳ режа-вақт сарфининг режавий ҳажми. 
Ишлаб чиқариш қувватидан фойдаланиш коэффициенти 
(К
и
/
ч
.қув.фой) режада кўрсатилган ишлаб чиқариш қувватидан 
фойдаланиш даражасини характерлайди. У ҳақиқатда ишланган 
вақтни (норма-соатда) режадагига нисбати орқали ҳисобланади: 
И
ш
.Вақт.хақ.100 
К
и/ч
.қув.фой.= -------------------------- 
И/Ч.Ҳ 
режа 
Бунда: И
ш
 Вақт хақ – Ишлаб чиқариш қувватида ҳақиқатда ишланган иш
вақти (норма-соатда). 
Ҳақиқатдаги иш вақтидан фойдаланиш самарадорлиги 
коэффициенти (Кхақ ишлат иш вақ) ҳақиқатда ишланган вақтни 
(И/Ч,Ҳ
хақ
) ишлаб чиқариш қувватида ҳақиқатда ишланган иш 
вақтига нисбати (И
ш
Вақт хақ ) формуласи билан аниқланади: 
И/Ч.Ҳ ҳақ . 100 
Кхақ.ишлат. иш вақт = -------------------------- 
И
ш 
Вақт хақ 
Маҳсулот 
таннархини 
норматив 
калькульяцияси 
қўлланиладиган ишлаб чиқариш харажатларини таҳлил қилишда 
фрқлашлар усулидан фойдаланиш керак. 
Норматив харажатлардан фарқи кўзда тутилган норматив 
харажатлар асосида орасидаги фарқ. Бу методдан фойдаланиб 
фойдаланилган материаллар миқдори (физик ҳажми) ва материал 
харажатлар сўммасига нархнинг ўзгариши таъсирини аниқлаш 
лозим. 
Нархнинг ўзгаришини материал харажатлар сўммасига 
таъсирини аниқлаш физик ва норматив нархлар орасидаги 
ҳақиқатда сарфланган материаллар миқдорига кўпайтириш керак: 

---

110