История религии Центральной Азии

ИСЛОМНИНГ МАРКАЗИЙ ОСИЁ МИНТАҚАСИДАГИ ЎРНИ ВА АҲАМИЯТИ: ТАРИХ ВА ҲОЗИРГИ ЗАМОН

Ислом дини VII асрнинг бошида Арабистон яриморолида вужудга келди.

• Ислом дини VII асрнинг бошида Арабистон яриморолида вужудга келди.
• Пайғамбари - Муҳаммад ибн Абдуллоҳ (ваф. 632 й.)
• Муқаддас манбалари - Қуръони карим ва хадиси шариф.
• Муқаддас шаҳарлари – Макка ва Мадина

Исломднинг асосий арконлари

• Аллоҳни ягоналиги ва Муҳаммадни Пайғамбар деб ишониш
• Намоз ўқиш
• Закот бериш
• Рўза тутиш
• Ҳажга бориш

Қуръони карим

Қуръони карим

• Қуръони карим 23 йил давомида нозил бўлди
• 114 сура, 6236 оятни ўз ичига олади
• Маъно жиҳатдан тавҳид, ҳукм ва тарихий оятларга бўлинади
• Нозил бўлши жиҳатида Маккий ва Маданий сураларга бўлинади

Пайғамбар ҳадислари ва суннаси

• «Ҳадис» арабчадан «янги сўз» деб таржима қилинади. Ислом атамашунослигида «Ҳадис» – пайғамбар Муҳаммад с.а.в.нинг ишлари, сўзлари ва ҳаракатлари ҳақидаги ривоятдир.
• Пайғамбар ҳаётлик чоғларида жуда кам ҳадислар ёзиб олинган эди. Улар асосан оғзаки айтилар эди. Халифалик ҳудуди кенгайиши ва мусулмон дунёсида янги ҳаётий муаммолар пайдо бўлиши билан ҳадисларга талаб ошиб боради. Исломнинг илк даврида Расулуллоҳ мусулмон жамиятининг муҳим саволларига ваҳий ёрдамида жавоб берар эдилар. Соддароқ масала ва саволларга эса мустақил жавоб қилар эдилар. Натижада Пайғамбар суннаси шаклланди. Шундай қилиб сунна ислом динининг Қуръондан кейинги иккинчи манбаси бўлиб қолди.

Ҳадислар тўплами турлари

• «Муснад» («асосли», «таянчли») типидаги тўпламларда ҳадислар ровийларига кўра бўлимларга ажратилган.
• «Саҳиҳ» («ишончли») типидаги тўпламларда, асосан, ишончлилик даражаси юқори ҳисобланган ҳадислар жамланган. Унда ҳадислар фиқҳий манбаларга хос тартибда жойлаштирилган.
• «Сунан» («суннатлар») типидаги ҳадис тўпламлари ҳам «саҳиҳ»га яқин бўлиб, улардан кейинги ўринда туради.