MUNDARIJA
Kirish 2
I-BOB.ISTE’MOLCHILARNING ASOSIY HUQUQLARI TOVARLAR TO’G’RISIDA MA’LUMOT 8
1.1. O’zbekiston Respublikasi «Iste’molchilarning huquqlarini himoya qilish togrisida»gi Qonunida qollaniladigan asosiy tushunchalar va ularning mazmuni. 8
1.2. «Istemolchilarning huquqlarini himoya qilish togrisida»gi Qonun boyicha istemolchilarning asosiy huquqlari. 13
II. BOB ISTEMOL, JAMGARMA VA INVESTITSIYALAR. 27
2.1. Istemol va jamgarmaning iqtisodiy mazmuni hamda ularning ozaro bogliqligini tahlil qilsh. 27
2.2. Investitsiyalar va uning darajasini belgilovchi omillar sifatini yaxshilashni ustivor yunalishlarini yaratish. 28
XULOSA VA TAKLIFLAR 34
36
Kirish
Istemolchining bozordagi hatti-harakati songgi qoshilgan naflilik nazariyasi hamda istemolchi tanlovi nazariyasi orqali izohlanadi. Conggi qoshilgan naflilik nazariyasining mazmuni bilan IV-bobda batafsil tanishib chiqqan edik. Bu nazariya yordamida istemolchining manfaati nuqtai-nazaridan uning afzal korishi qoidalari bayon etiladi.
Agar naflilikka istemolchi olchami bilan qaralsa, u istemolchining biron-bir nematni istemol qilishidan olinadigan qoniqishni anglatadi. Istemolchi tomonidan ozi uchun turli tovarlarning naflilik darajasining baholanishi istemolchining afzal korishi deyiladi.
Naflilik funkstiyasi malum miqdordagi tovarlarga boshqa bir miqdordagi taqqoslashni bildiradi. Naflilikni mutloq korsatkichlarda olchashning ahamiyati bolmay, istemolchi tanlovini naflilik darajasining ketma-ket joylashuvi bilan izohlash mumkin. Bir tolamdagi tovarlar nafliligi boshqasidan qay darajada afzalligini korsatib berish mumkin emas.
Naflilik funkstiyasi istemol qilinayotgan tovarlar(X,Y)dan olinayotgan naflilikning hosilasini ifodalaydi:
Songgi qoshilgan naflilik muayyan nematning navbatdagi birligini istemol qilishdan olingan qoshimcha naflilikdir. Songgi qoshilgan naflilik umumiy naflilikning osgan qismidan iborat ekan, u naflilik funkstiyasining hosilasi hisoblanadi. Muayyan ehtiyojni qondiruvchi har bir navbatdagi nemat oldingisiga qaraganda kamroq naflilikka ega boladi. Nematlarning cheklangan miqdori sharoitida esa doimo ehtiyojni eng kam darajada qondiruvchi «songgi nusxasi» mavjud boladi.
Songgi qoshilgan naflilik asayib borish tendenstiyasiga ega bolib, bu iqtisodiy tamoyil sifatida ifoda etiladi. Mazkur tamoyilning mohiyati shundan iboratki, agar alohida olingan yakka istemolchining holatidan kelib chiqilsa, nematlarni istemol qilish hajmining koayib borishi bilan, malum vaqtdan boshlab, muayyan nematning navbatdagi birligini istemol qilishdan olingan qoshimcha naflilik oldingisiga nisbatan kamayib boradi.
Kishi qanchalik ko miqdordagi tovarni istemol qilsa, u shunchalik ko yali naflilikka ega boladi. Yali (umumiy) naflilik songgi qoshilgan naflilik korsatkichlarini jamlash orqali aniqlanadi. Agar istemolchi manfiy songgi qoshilgan naflilikka ega bolsa, u holda yali naflilik kamayadi.
Songgi qoshilgan naflilikning asayib borish qonunini istemol qilingan muzqaymoq misolida 11-jadval orqali ifodalash mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |