2. 2 Mehnat resurslari va ulardan foydalanishni boshqarish.
Mehnat resurslari va mehnat unumdorligining qishloq xo’jaligidagi ahamiyati. Bu borada hukumatning siyosati. Inqiroz sharoitida qishloq xo’jalig ining mehnat resurslari, ularni shakllantirishda davlatning roli.
Mehnat resurslaridan foydalanish darajasini ifodalovchi ko’rsatkichlar, ularni aniqlash tartibi. Qishloq xo’jaligidagi mehnat resurslari, hozirgi davrda ulardan foydalanish darajasi. Inqiroz sharoitida qishloq xo’jaligida mehnat bozori va uni rivojlantirish masalalari. Mehnat resurslaridan foydalanishni yaxshilash, mehnat unumdorligini oshirish yo’llari.
2.2.1-jadval
Samarqand viloyati mehnat resurslari bilan ta’minlanish darajasi (kishi, 2019-2021 yy.)*
№
|
Ko’rsatkichlar
|
Yillar
|
2019-yilda 2021-yilga nisbatan o’zgarish
|
2019
|
2020
|
2021
|
+/-
|
%
|
1
|
Fermer xo’jaliklari a’zolari
|
138715
|
125480
|
120814
|
-17901
|
87,1
|
2
|
Sh.j.: xotin-qizlar
|
80455
|
69014
|
65240
|
-15215
|
81,1
|
3
|
Doimiy ishchilar
|
70745
|
65250
|
67656
|
-3089
|
95,6
|
4
|
Yollanma ishchilar
|
67971
|
60230
|
53158
|
-14812
|
78,2
|
5
|
Rahbar xodimlar
|
12831
|
20723
|
22701
|
9871
|
176,9
|
6
|
O’rtacha 1 xo’jalik a’zosi
|
11
|
6
|
5
|
-6
|
49,4
|
*Manba: Samarqand viloyati qishloq xo’jaligi boshqarmasi ma’lumotlari
2.2.1-jadval ma’lumotlaridan ko’rinib turibdiki, Samarqand viloyati qishloq xo’jaligida 2021-yilda 120814 kishi mehnat qilib, 2019-yilga nisbatan 17901 kishiga yoki 2,9%ga kamaygan.
Bu masalaga “Qishloq taraqqiyoti va farovonligi yili” Davlat dasturidagi e’tibor. Mehnat unumdorligi darajasini ifodalovchi ko’rsatkichlar va ularni aniqlash tartibi. Qishloq xo’jaligidagi mehnat unumdorligi darajasi, unga ta’sir etuvchi omillar. Inqiroz sharoitida mehnat resurslari, mehnat unumdorligiga oid chet el tajribalari.
Qishloq xo’jaligida mehnatresurslaridanfoydalanishni yaxshilash va mehnat unumdorligini yuksaltirish masalalalari qtisodiy kategoriya sifatida mehnat resurslari moddiy tovar yoki xizmatlar ishlab chiqarish bilan shug'ullanuvchi intellektual va psixo-fiziologik xususiyatlari tufayli qodir mamlakat mehnatga layoqatli aholi, vakili. Bu tomonidan resurs versiya barcha iqtisodiyotda band odamlar, shuningdek, u bilan shug'ullanuvchi emas keltirganlar o'z ichiga oladi, lekin ishlashni ega.
Korxona (issiqxona) Mehnat resurslari - endi ish shartnomasi bilan tartibga solinadi munosabatlarda yuridik shaxs, ham o'z ichiga oladi shaxslar bir to'plam.
korxona, inson resurslari sifatini uning operatsiyalari va raqobatbardoshligini natijasida bog'liq. tushunchasi "korxonasi mehnat resurslari," uning salohiyatini aks ettiradi. Bu boshqa farqli o'laroq, bu muhim emas korxonaning resurslar, faqat bu guruh mehnat sharoitlarini o'zgartirish va to'lash, shuningdek kompaniya xodimlari ixtiyoriy ravishda ishdan o'zlarini olib tashlash va o'z xohishi bo'yicha iste'foga mumkin ish beruvchilar talab qilishi mumkin. Shuning uchun, korxona mehnat resurslaridan foydalanish samarali va teran bo'lishi kerak.
Korxonaning mehnat resurslari, ikki asosiy xususiyatlarga ega: tuzilishi va kuch.
Bu resurslar miqdoriy baho, (hujjatlar asosida ma'lum bir sanada miqdorini) (muayyan davr mobaynida) o'rtacha va xavfsiz uy (ma'lum bir vaqtda ishlash uchun o'zlarini taqdim) soni bordro belgilanadi.
Xodimlarni sifat tavsiflari xodimlarining malakasini tayyorlash va ularning muvofiqligi joyiga bog'liq. Sifat tavsiflari ish sifatini bugun umumiy tushuncha aslida hosil bo'lmaydi, chunki, ancha murakkab miqdoriy ortiq baholash.
Tuzilishi ma'lum bir belgisi ustida birlashtirilgan ishchilar individual guruhlari ishchi kuchi ko'p sonli tomonidan belgilanadi. sanoat-ishlab chiqarish va noishlab sanoat xodimlari ajratiladi.
Mehnat bozori tarkibiy qismining asosiy elementlari
Do'stlaringiz bilan baham: |