Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti elektronika va avtomatika fakulteti mahsulot sifati nazorati fanidan

Alkogolsiz ichimliklarga qo‘yiladigan talablar

4-jadval
Alkogolsiz ichimliklar tarkibidagi zaharli elementlar va mikotoksinlarning ruxsat etilgan darajasi
Mahsulotlar guruhi	Ko‘rsatkichlar	Ruxsat etilgan daraja, mg/kg yoki mg/cm^3, dan ko‘p emas
Alkogolsiz ichimliklar, jumladan, sharbatli, tetiklashtiruvchi (maxsus tayyorlangan) va sun’iy-minerallashtirilgan	Zaharli elementlar:
	Qo‘rg‘oshin	0,3
	Margumush	0,1
	Kadmiy	0,03
	Simob	0,005
	Mikotoksinlar:
	Patulin	0,05 — tarkibida olma yoki pomidor yoki oblepixa sharbati bo‘lgan alkogolsiz ichimliklar uchun
	Kofein	150 — tarkibida kofein bo‘lgan ichimliklar uchun 300 — tarkibida kofein bo‘lgan maxsus ichimliklar uchun
	Xinin	85 — tarkibida xinin bo‘lgan ichimliklar uchun
	Umumiy minerallar, g/l, ko‘p emas	2,0 — sun’iy minerallashtirilgan ichimliklar uchun

1a-jadval
Bir dona alkogolsiz tetiklashtiruvchi ichimliklar iste’mol qadog‘ida biologik faol komponentlarining ruxsat etilgan maksimal darajasi
Komponent nomi	Miqdori, mg
Taurin	1200
Glyukuronolakton	750
L-karnitin	900

5-jadval
Seziya-137 va Stronsiya-90 radionuklidlarining ruxsat etilgan darajalari
T/r	Oziq-ovqat mahsulotlari guruhi	Seziy-137 solishtirma faolligi, Bk/kg (l)	Stronsiya-90 solishtirma faolligi, Bk/kg (l)
1.	Alkogolsiz ichimliklar, jumladan, sharbatli va sun’iy-minerallashtirilgan ichimliklar	70	100
2.	Pasterizatsiyalanmagan va 30 kundan kamroq muddatga ega bo‘lgan konservantlarsiz alkogolsiz ichimliklar	80	70
3.	Alkogolsiz ichimliklar, jumladan, yaroqlilik muddati 30 kun va undan ortiq bo‘lgan	80	70

6-jadval
Alkogolsiz ichimliklar xavfsizligining mikrobiologik ko‘rsatgichlari
Mahsulotlar nomi	Ko‘rsatkichlar	Ruxsat etilgan darajasi, mg/kg, ko‘p emas
Alkogolsiz ichimliklar, shu jumladan, sharbatli, yaroqlilik muddati 30 kun va undan ortiq bo‘lgan:
- shakarda	BGKP* (koliformlar) 100 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 100 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Achitqi va mog‘orlar, KOYE**/100 cm^3, ko‘p emas	15
- tam beruvchilarda	Mezofilli aeroblar miqdori, KOYE/100 cm^3, ko‘p emas	100
	BGKP (koliformlar) 100 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 100 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
- sharbatli tarkiblar	BGKP (koliformlar) 100 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 100 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Achitqi va mog‘orlar, KOYE/40 cm^3, ko‘p emas	yo‘l qo‘yilmaydi
Alkogolsiz ichimliklar uchun konsentratlar (suyuq, pastasimon), aralashmalar (kukunsimon, tabletkali, granulali va shunga o‘xshash)	KMAFAnM***, KOYE/cm^3, (g), ko‘p emas (tarkibida bikarbonat natriya bo‘lgan konsentratlardan tashqari)	5x10^4
	BGKP (koliformlar) 1,0 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 25 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Achitqi va mog‘orlar, KOYE/10 cm^3, ko‘p emas	yo‘l qo‘yilmaydi
Pasterizatsiya qilinmagan siroplar	BGKP (koliformlar) 1,0 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 25 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Achitqi va mog‘orlar, KOYE/10 cm^3, ko‘p emas	50
Issiq pasterizatsiyalangan siroplar	BGKP (koliformlar) 1,0 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 25 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Achitqi va mog‘orlar, KOYE/40 cm^3, ko‘p emas	yo‘l qo‘yilmaydi
Tozalanmagan kvaslar:
- keglarda	BGKP (koliformlar) 3,0 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 25 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
- quyiladigan	BGKP (koliformlar) 1,0 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 25 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
Pasterizatsiya qilinmagan tozalangan kvaslar:
- polimer shishalarda (PETF)	BGKP (koliformlar) 10,0 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 25 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
- keglarda	BGKP (koliformlar) 3,0 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 25 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
- quyiladigan	BGKP (koliformlar) 1,0 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 25 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
Pasterizatsiya qilingan tozalangan kvaslar	KMAFAnM, KOYE/cm^3, ko‘p emas	10
	BGKP (koliformlar) 10,0 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 25 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Achitqi va mog‘orlar, KOYE/ g, cm^3, ko‘p emas	100
Qaynoq alkogolsiz ichimliklar tayyorlash uchun quruq o‘simlik xomashyosi	KMAFAnM, KOYE/cm^3, ko‘p emas	5x10^5
	BGKP (koliformlar) 1,0 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Patogenlar, jumladan, salmonellar 25 g da	yo‘l qo‘yilmaydi
	Achitqi va mog‘orlar, KOYE/ g, ko‘p emas	100

* BGKP — ichak tayoqchalari bakteriyalari guruhi.
** KOYE — koloniya hosil qiluvchi bakteriyalar soni.
*** KMAFAnM — mezofil aerob va fakultativ-anaerob mikroorganizmlar soni.

7-jadval
Parazitologik ko‘rsatkichlar
Mahsulotlar guruhi	Ko‘rsatkichlar	Ruxsat etilgan daraja, mg/kg, ko‘p emas
Alkogolsiz ichimliklar, suyuq konsentratlar, siroplar, kvaslar	Gelmint tuxumlari, oddiy patogen ichak kistalari	yo‘l qo‘yilmaydi

Alkogolsiz ichimliklar va siroplarni tahlil qilish: SDA M

Soft Drink Analyzer M (SDA M) alkogolsiz ichimliklar, siroplar va HFCS (yuqori fruktoza makkajo'xori siropi tatlandırıcısı) namunalarining zichligi va tovush tezligini bir o'lchash siklida aniqlaydi . SDA M va Xsample 122 avtonamunalagichining kombinatsiyasi shakarni inversiyalash jarayonini eng yuqori aniqlik bilan kuzatish imkonini beradi. Ajoyib foydalanuvchi interfeysi bilan SDA M ishning beqiyos qulayligi va qulayligini kafolatlaydi. Shuningdek, u to'ldirish va o'lchash jarayonlarining to'liq shaffofligi va kuzatilishini kafolatlaydi. 

ASOSIY XUSUSIYATLAR

Ikki tomonlama tahlil sizga ko'proq ma'lumot beradi

• 
  Avtomatik zichlik va tovush tezligini aniqlash, yangi, joriy va to'liq invertlangan shakar konsentratsiyasini aniqlash, alkogolsiz ichimliklar va siroplarda inversiya darajasini aniqlash - sulfat kislota bilan tezlashtirilgan inversiya tahliliga ehtiyoj qolmaydi.
  
• 
  Ikkala o'lchov xujayrasini bir vaqtning o'zida avtomatik to'ldirish va tozalash
  
• 
  Kichik namuna hajmi bilan aniq va tez natijalar
  
• 
  Namuna yopishqoqligining barcha diapazonida avtomatik yopishqoqlikni tuzatish
  
• 
  Zichlik va tovush tezligini, shuningdek, barcha hisoblangan qiymatlarni doimiy ravishda ko'rsatish
  
• 
  Namunalarni gazsizlantirishdan tashqari namunani tayyorlash kerak emas
  

Sensorli ekran 10,4"

• 
  Ekran eng yangi PCAP texnologiyasidan foydalanadi 
  
• 
  Foydalanishning misli ko'rilmagan qulayligi
  
• 
  Qo'lqop bilan ham oson ishlash
  

FillingCheck™ texnologiyasi

• 
  Namunadagi to'ldirish xatolarini va gaz pufakchalarini tan oladi
  
• 
  Qurilma tomonidan qayd etilgan xato xabarini beradi
  

U-View™ texnologiyasi

Tebranuvchi U-trubaning jonli tasvirini va uni to'ldiruvchi butun namunani ko'rsatadi

• 
  Namunadagi mos keladigan tasvirlar aniq va to'liq ko'rinadi va ma'lumotlar xotirasida saqlanadi
  
• 
  Ushbu tasvirlarni keyingi ko'rish o'lchov jarayonining to'liq shaffofligini kafolatlaydi.
  
• 
  Namunalarni avtomatik oziqlantiruvchi qurilmalardan foydalanganda U-View™ va FillingCheck™ texnologiyalari butun oʻlchov ketma-ketligini kuzatib boradi va natijalarni keyinroq qayta tekshirish imkonini beradi.
  

ThermoBalance™ texnologiyasi

• 
  O'lchov paytida o'lchov haroratining o'zgarishi yoki namuna harorati o'lchov haroratidan juda farq qilganligi sababli yuzaga kelishi mumkin bo'lgan barcha siljishlarni yo'q qiladi.
  
• 
  Keng harorat oralig'ida aniq zichlikni o'lchash imkonini beradi. 
  
• 
  Kalibrlash uchun bitta haroratda bitta o'lchov etarli.
  
• 
  Taqqoslash osilatori
  

8-jadval

Texnik ma'lumotlar	Alkogolsiz ichimliklar va siroplarni tahlil qilish: SDA M
O'lchanadigan minimal namuna hajmi	20 ml gazsiz gazsiz ichimlik, 40 ml sirop
O'lchash vaqti	To'ldirish bilan birga 5 daqiqa
Haqiqiy / yangi / teskari shakarni o'lchash diapazoni	0 - 80 ° Briks
Diapazon Inversiya darajasini o'lchash	0 - 100%
Haqiqiy shakar konsentratsiyasini o'lchashning takrorlanishi	0,01 °Briks
Yangi / teskari shakar konsentratsiyasini o'lchashning takroriyligi	0,02 °Briks
Inversiya darajasini o'lchashning takroriyligi	bir%
O'rnatilgan jadvallar va funktsiyalar	Alkogolsiz ichimliklar, siroplar va HFCS uchun haqiqiy / yangi / teskari shakar konsentratsiyasi va inversiya darajasi
Zichlikni o'lchash diapazoni	0 - 3 g/sm³
Zichlikni o'lchashning takrorlanishi	0,000001 g/sm³
Haroratni o'lchash diapazoni	20°C
Namuna bilan aloqada bo'lgan materiallar	PTFE, borosilikat shisha, zanglamaydigan po'latdan DIN 1.4539/UNS N08904 va DIN 1.1.4571/SS 316Ti, silikon, Taigon
Displey	10,4 dyuymli rangli sig'imli sensorli displey,

Xulosa
Barcha turdagi ichimliklar, sharbatlar, mineral suvlar, shisha ichimlik suvi va boshqalarni ishlab chiqarish. hozirgi kunda tobora ommalashib bormoqda. Bozorda doimiy ravishda yangi turdagi mahsulotlar paydo bo'lib, uni ishlab chiqarish jadal rivojlanmoqda. Xaridorlarga katta assortiment taklif etiladi, ularning ko'zlari ba'zan katta bo'ladi. Biroq, barcha ichimliklar inson salomatligi uchun foydali bo'lishi mumkin emas. Aksariyat iste'molchilar sog'lig'iga tahdid ichimliklar tarkibidagi turli xil kimyoviy moddalar mavjudligidan kelib chiqadi deb o'ylashadi. Albatta, bunda haqiqat bor, lekin shuni ta'kidlash kerakki, har qanday kimyoviy konservantlar, bo'yoqlar va xushbo'y moddalar ishlatilmasa, ichimliklar o'z ahamiyatini yo'qotadi. Shunga ko'ra, ichimliklardagi kimyoviy qo'shimchalardan uzoqlashish mumkin bo'lmaydi. Ko'pgina sharbat va ichimliklar kompaniyalari mahsulotlarni sterilizatsiya qiladi,
Biroq, barcha ichimliklar sifatining asosi va undan ham ko'proq shisha suv, ularning asosi - suv. Aynan shu erda tahdid yashiringan bo'lishi mumkin, bu haqda ichimliklar iste'molchilari hech narsaga shubha qilmaydi. Sharbatlar va ichimliklarning taniqli brendlarini ishlab chiqaruvchilarning ko'pchiligi bu muammoni jiddiy qabul qiladilar, ammo ko'plab ishlab chiqaruvchilar bunga e'tibor bermaydilar. Bugungi kunga kelib, ichimliklar ishlab chiqarish uchun foydalaniladigan suv sifatini kuchaytirish bo‘yicha jiddiy choralar ko‘rilmoqda. Va ishlab chiqaruvchilar foydalanadigan suvni tozalash muammosiga duch kelishadi.
Turli xil ichimliklar, ayniqsa, shisha suvni ishlab chiqarish uchun suvni tozalash alohida yondashuvni talab qiladi. Bugungi kunda ko'plab kompaniyalar tomonidan taklif etilayotgan bir qator suv tozalash tizimlari, afsuski, mijozlar talablariga javob bermaydi. Alkogolsiz ichimliklarning uchta turidan Led kompaniyasi o'z ichimliklarini ishlab chiqarish uchun artezian suvidan foydalanadigan ekologik sertifikat oldi.
Rossiyaning ko'plab suv tozalash uskunalari ishlab chiqaruvchilari turli xil ichimliklar va shisha suvlarni ishlab chiqarishda suvni tozalash bilan bog'liq muammolarni hal qilishning zamonaviy va samarali usullarini taklif qilishadi. Ushbu muammolarga yondashuv barcha kerakli parametrlar va mijozlar talablarini tahlil qilishga asoslanadi va kuchli muhandislik va texnologik bazaga tayanadi.
Avvalo, u ichimlik sanoatida suvni tozalashning yuqori samaradorligi uchun professional yondashuvni asos deb hisoblaydi. Alkogolsiz ichimliklar ishlab chiqaruvchilari bu borada to‘plangan tajribani inobatga olgan holda texnologik sxemalarni doimiy ravishda takomillashtirib, eng samarali va tejamkor yechimlarni izlamoqda.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

• 
  O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 01.06.2020 yildagi 345-sonli “ALKOGOLSIZ ICHIMLIKLARNING XAVFSIZLIGI TO‘G‘RISIDAGI UMUMIY TEXNIK REGLAMENTNI TASDIQLASH HAQIDA” gi qarori
  
• 
  GOST 30712-2001 Alkogolsiz sanoat mahsulotlari. Mikrobiologik tahlil usullari
  
• 
  GOST 30178-96 Oziq-ovqat xom ashyosi va mahsulotlari. Zaharli elementlarni aniqlashning atom yutilish usuli
  
• 
  GOST 8756.9-78 Meva va sabzavotlarni qayta ishlangan mahsulotlar. Meva va rezavorlar sharbatlari va ekstraktlarida cho'kmalarni aniqlash usuli
  
• 
  GOST 6687.4-86 Alkogolsiz ichimliklar, kvas va siroplar. Kislotalikni aniqlash usuli
  
• 
  www.lex.uz
  
• 
  www.nim.uz
  
• 
  www.standart.uz
  
• 
  www.zinref.ru/000_uchebniki/04400proizvodstvo/000_lekcii_proizvodstvo_05/163.htm