Ishtixon tumani misolida 2 mundarija


 QISHLOQ XO’JALIGIDA RESURSLAR SALOHIYATI VA ULARDAN



Download 0,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/22
Sana31.12.2021
Hajmi0,72 Mb.
#265378
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22
Bog'liq
2019 Uzum yetishtirishda agrobiznesni

2. QISHLOQ XO’JALIGIDA RESURSLAR SALOHIYATI VA ULARDAN 

OQILONA FOYDALANISH 

 

2.1. Yer-suv resurslari va ulardan foydalanish samaradorligi 

 

Yer  barcha  ishlab  chiqarilayotgan  boyliklarning  manbasi  ekanligi  ko’p 



martalab  e’tirof  etilgan.  Sanoat  ishlab  chiqarishining  ayrim  turlari  uchun  yer 

imoratlar  turadigan  oddiy  baza,  qishloq  xo’jaligida  yesa  asosiy  ishlab  chiqarish 

vositasi hisoblanadi. Ya’ni kishilar yerga ishlov berish yo’li bilan ishlab chiqarishga 

ta’sir  etadi.  Yer  bir  paytda  mehnat  predmeti  (mehnat  yo’naltiriladigan  ob’yekt 

sifatida)  va  mehnat  quroli  (yerda  zarur  biologik  sharoitlarni  tug’dirish  natijasida 

o’simliklar  rivojlanadi)  sifatida  qishloq  xo’jaligida  yuzaga  chiqadi.  Yer  har  bir 

xalqning asosiy boyligidir. 

BMT  ning  Oziq  ovqat  va  qishloq  xo’jaligi  tashkiloti  (FAO)  ning 

ma’lumotlariga ko’ra yer yuzining muzliklardan holi bo’lgan qismining 25 foiziga 

ishlov  berish  imkoniyati  mavjud.  Ushbu  tashkilotning  mutaxassislarining 

hisoblariga ko’ra qishloq xo’jaligi maqsadlarida ishlatish mumkin bo’lgan maydon 

3,4  mlrd. gektarni tashkil  etadi. Hozirda yer  yuzida  jami  bshlib  1,57  mlrd. gektar 

yerga ishlov berilmoqda.  

O’zbekiston  Respublikasi  447,4  mln.  gektar  yer  maydoniga  ega.  Respublika 

qishloq xo’jaligiga  yaroqli  yer  maydonilarining 81  foizi  yoki 26,6  mln.  gektarini 

yaylov  va  pichanzorlar  tashkil  etadi.  O’zbekiston  qishloq  xo’jaligiga  yaroqli 

yerlarning 16 foizi haydaladigan yerlardir. Mamlakatning lalmikor yerlari 6,6 mln. 

gektar. Shundan 3,0-3,2 mln. gektari haydaladi va ularda lalimi dehqonchilik bilan 

shug’ullaniladi.  Qolgan  qismidan  namlikning  juda  kam  bo’lganligi  sababli 

foydalanilmaydi.  Yuqoridagilardan  xulosa  shuki  Respublikada  mavjud  yer 

maydonlaridan maksimal foydalanishga e’tiborni kuchaytirish zarur.  

O’zbekiston  Respublikasi  yer  kodeksining  8-moddasida  yer  fondi  toifalari 

belgilab  qo’yilgan.  “O’zbekiston  Respublikasining  yer  fondi  yerlardan 

foydalanishning belgilangan asosiy maqsadiga ko’ra quyidagi toifalarga bo’linadi: 

1.  qishloq  xo’jaligi  ishlab  chiqarishiga  tayin  etilgan  yerlar  –  qishloq  xo’jaligi 

ehtiyojlari uchun berilgan yoki ana shu maqsadga mo’ljallangan yerlar. Qishloq 

xo’jaligiga mo’ljallangan yerlar sug’oriladigan va sug’orilmaydigan (lalmikor) 

yerlar,  haydaladigan  yerlar,  pichanzorlar,  yaylovlar,  ko’p  yillik  mevali  dov-

darxtlar va tokzorlar yegallagan yerlarga bo’linadi; 

2.  aholi punktlarining (shaharlar, posyolkalar va qishloq aholi punktlarining) yerlari 

-      shaharlar  va  posyolkalar  shuninigdek  qishloq  aholi  punktlari  chegarasi 

doirasidagi yerlar; 

3.  sanoat, transport, aloqa, mudofaa va boshqa maqsadlarga mo’ljallangan yerlar – 

ko’rsatilgan maqsadlarda foydalanish uchun yuridik shaxslarga berilgan yerlar; 

4.  tabiatni 

muhofaza  qilish,  sog’lomlashtirish,  realizasiya  maqsadlariga 

mo’ljallangan  yerlar  –  alohida  muhofaza  etiladigan  tabiiy  hududlar  egallagan, 

tabiiy davolash omillariga ega bo’lgan yerlar, shuningdek ommaviy dam olish va 

turizm uchun foydalanadigan yerlar; 



10 

5.  tarixiy-madaniy  ahamiyatga  molik  yerlar  –  tarixiy-madaniy  yodgorliklar 

joylashgan yerlar; 

6.  o’rmon  fondi  yerlari  –  o’rmon  bilan  qoplangan,  shuningdek  o’rmon  bilan 

qoplanmagan bo’lsa ham, o’rmon xo’jaligi ehtiyoji uchun berilgan yerlar; 

7.  suv fondi yerlari – suv ob’yektlari, suv xo’jaligi inshoatlari yegallagan yerlar va 

suv ob’yektlarining qirg’oqlari bo’ylab ajratilgan mintaqadagi yerlar; 

8.  zahira yerlar. 

Ishtixon tumani xo’jaliklarining yer resurslari tahlil etildi (2.1.1-jadval). 


Download 0,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish