Iqtisodiyoti

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

77 
4-BOB: QISHLOQ XO‘JALIGIDA YER RESURSLARI VA 
ULARDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGI 
1. Yer resurslarining qishloq xo‘jaligidagi ahamiyati va o‘ziga xos 
xususiyatlari. 
2. Yerdan foydalanish holati va samaradorligini tavsiflovchi 
ko‘rsatkichlar, ularni aniqlash tartibi. 
3. Yer to‘g‘risidagi me’yoriy hujjatlar. Yer monitoringi va davlat yer 
kadastri. 
4. Qishloq xo‘jaligida yer resursidan foydalanish samaradorligini 
yanada oshirish yo‘llari. 
 
Tayanch so‘zlar: 
yer resursi, yer toifalari, qishloq xo‘jaligi yerlari, yer 
unumdorligi, yer monitoringi, davlat yer kadastri, yerning me’yoriy 
qiymati, rekultivatsiya.

1. Yer resurslarining qishloq xo‘jaligidagi ahamiyati va o‘ziga xos 
xususiyatlari. 
Yer tabiat mahsuli bo‘lib, qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishida 
muhim ahamiyatga ega. Chunki u mazkur tarmoqning asosiy ishlab 
chiqarish vositasi hisoblanadi. Yerga urug‘, ko‘chat ekib, ishlov berish 
natijasida turli xildagi mahsulotlar yetishtiriladi. Demak, tarmoqda 
yetishtiriladigan barcha turdagi mahsulotlar yerdan, suvdan foydalangan 
holda olinadi. Ingliz iqtisodchisi Uilyam Petti yer resursiga “yer barcha 
boyliklarning onasidir” - deb ta’rif bergan.
Yerdan foydalanishda uning quyidagi o‘ziga xos xususiyatlarini 
e’tiborga olish maqsadga muvofiqdir:
a) yerning tabiat mahsuli ekanligi. Boshqa asosiy vositalar, ya’ni 
binolar, inshootlar, kombaynlar, traktorlar va boshqalar inson 
mehnatining mahsulidir. Zaruriyat bo‘lganda ular inson tomonidan 
ishlab chiqarilishi mumkin, lekin yerni inson yarata olmaydi; 
b) yer maydonining cheklanganligi va takror ishlab chiqarilmasligi.