Iqtisodiyoti

Devalvatsiya 
– boshqa mamlakatlar valyutasiga nisbatan milliy yoki 
xalqaro pul birligi kursining pasayishi. 
 
Diversifikatsiya 
– 1) turli-tumanlik, o‘zgarish; 2) korxonalar va
tarmoqlar 
faoliyatining 
kengayishi, 
ishlab 
chiqarayotgan 
mahsulotlarning turlarini bozor talablariga qarab o‘zgartirishidir; 3) 
davlatning milliy xalq xo‘jaligining zamonaviy ko‘p tarmoqli tarkibini 
vujudga keltirishga qaratilgan siyosati, kompleks ko‘p tarmoqli 
rivojlanish.
Dotatsiya 
– korxona, muassasalarga qaytarib olmaslik sharti bilan 
zararlarni qoplash, bahoni quvvatlash uchun davlat budjeti hisobidan 
beriladigan subsidiya (pul mablag‘lari). 
Fermer xo‘jaligi
– ijaraga berilgan yer uchastkalaridan foydalangan 
holda qishloq хo‘jaligi tovar ishlab chiqarishi bilan shug‘ullanuvchi, 
mustaqil хo‘jalik yurituvchi subyekt. 
 Foiz
– qarzga olingan pullar yoki moddiy buyumlardan 
foydalanganlik uchun kreditorga qarzdorning ustama to‘lovi.
Globallashuv 
– davlatlar va mintaqalar o‘rtasidagi o‘zaro 
bog‘liqlikning chuqurlashuvi, yagona umumjahon iqtisodiy, madaniy va 
axborot makonlarining shakllanishi bilan bog‘liq bo‘lgan jarayondir. 
Ijara haqi
– vaqtincha foydalanish uchun berilgan yer maydoni, 
bino, inshoot, transport vositalari, qishloq xo‘jalik texnikalari va boshqa 
shu kabilar uchun mulk egasining ijaraga oluvchidan oladigan haqi 
(mukofoti). Ijara haqining tarkibiga ijaraga olingan mulk qiymatidan 
ajratiladigan amortizatsiya ajratmasi va mulkdan foydalanish natijasida 
olinadigan daromadning bir qismi kiradi. 
Ijtimoiy soha
– insonning hayot faoliyati darajasiga bevosita ta’sir 
ko‘rsatuvchi mahsulot va хizmatlarni taqdim etuvchi tarmoq va sohalar 
(masalan, ta’lim, sog‘liqni saqlash, madaniyat va san’at, uy-joy 
kommunal хo‘jaligi, savdo, umumiy ovqatlanish, jismoniy tarbiya va 

---

526 
sport va boshqalar)ni o‘z ichiga olgan iqtisodiyotning muhim tarkibiy 
qismi. 
Injiniring 
– tijorat asosida injener-maslahat xizmatlarini sanoat 
obyektlari, infratuzilmani tashkil etish masalalarini o‘rganib chiqish 
bo‘yicha faoliyat turi. Loyiha xarakteridagi, ekspluatatsiyasi bo‘yicha 
tavsiya xizmatlari kiradi.

Innovatsiya
– fan yutuqlari va ilg‘or tajribadan foydalanishga 
asoslangan teхnika, teхnologiya, mehnatni tashkil qilish, boshqaruv 
sohasida yangilik kiritish. 
Infratuzilma
– asosiy tarmoq yoki sohaga хizmat ko‘rsatuvchi, 
uning to‘laqonli faoliyati uchun shart-sharoit yaratib beruvchi soha. 
Yo‘nalishiga ko‘ra, ishlab chiqarish, ijtimoiy, bozor va boshqa 
infratuzilmalarni ajratib ko‘rsatish mumkin.
Integratsiya
– 1) turli bo‘limlar, elementlar harakatining bir butunga 
birlashish jarayoni; 2) iqtisodiy integratsiya – iqtisodiy subyekt (davlat, 
korxona, firma)larning iqtisodiy, texnologik munosabatlarning o‘zaro 
bog‘liqligi natijasida vujudga keluvchi hamkorlikning chuqurlashuvi.