Iqtisodiy va

tamlakalar deyarli yo‘qolgan b o ‘lsa-da, siyosiy jihatdan qulay yoki b o ‘y su n u v ch i h u d u d l a r h a n u z g a c h a bor. B u larga Portugaliya, Daniya, Frantsiya, AQSH, Buyuk Britaniya kabi davlatlarning yer sharining turli chekkalarida qolgan avvalgi mustamlakalari, kichik, to ‘la mustaqil b o ‘lmagan hududlari kiradi. Ular, masalan, Janubi-Sharqiy Osiyo, Okeaniya, Karib dengizi havzasida bor.

Shu o ‘rinda Buyuk Britaniya boshchiligidagi Ham do‘st- lik davlatiariga ham to'xtalib o ‘tish lozim. M a’lumki, «Buyuk Britaniya» dastavval 1707 yilda Angliya, S hotlandiya va Irlandiyani q o ‘shilishidan tashkil topgan edi. 1931 yilda

44

vujudga kelgan Buyuk Britaniya H am do‘stligiga hozirgi vaqtda

50 dan ortiq davlatlar, shu ju m la d an , Avstraliya, Yangi Zellandiya, Kanada kiradi (umumiy maydoni 30 mln. km 2, aholisi esa dunyo aholisining 1/6 qismini tashkil qiladi). H a m d o ‘stlik tarkibidagi tuzumga ega b o ‘lgan davlatlar oliy hokimiyat sifatida Buyuk Britaniya qirolichasiga b o ‘ysunadi.

Dunyo siyosiy geografiyasini yaxshiroq bilish uchun uni alohida qit’alar doirasida tahlil qilish maqsadga muvofiq.