Iqtisodiy bilim asoslari fanidan 8-sinflar uchun dars ishlanmalar t o’plami 16-maktab iqtisod fani

II. Uy vazifasini tekshirish va o’tilgan mavzuni mustahkamlash:
1. Nima? Qanday? Kim uchun? savollari qanday muammolami o‘z ichiga oladi?
2. Iqtisodiy tizimlar bir-biridan nimasi bilan farqlanadi?
3. An’anaviy iqtisodiyotning afzallik va kamchilik tomonlarini tahlil qiling.
4. Markazlashgan rejali iqtisodiyotni tavsiflab bering va uning nima sababdan tanazzulga yuz tutganligini tushuntiring.
5. Bozor iqtisodiyotini tavsiflab bering.
6. Har bir iqtisodiy tizimga misollar keltiring va ularni izohlang.
III Yangi mavzu bayoni:

Natural xo‘jalik rivojlanib, ishlab chiqarish taraqqiy etib borayotgan davrga kelib, hamma o‘zi ishlab chiqargan mahsulotini jon-jon deb almashtiradigan hammabop (universal) maxsus tovarga ehtiyoj paydo bo‘lgan. Bunday maxsus tovar rolini turli hududlarda, turli davrlarda turli xil mahsulotlar o'ynagan. Masalan, bunday tovar rolini Yunonistonda, Rimda, arab va hind qabilalarida chorva mollari, shimoliy mamlakatlarda
mo‘yna va teri, Afrika xalqlarida — chig‘anoqlar va fil suyaklari, Qadimgi Misrda — bug‘doy, Xitoyda — tuz, Mo‘g‘ulistonda— choy bajargan. Ushbu maxsus tovarlarni olib yurish kishilarga turli qiyinchilik va noqulayliklar tug‘dirgan. Shu bois, odamlar bundan ham qulayrog‘ini o‘ylab topishga intilishgan.
Odamlar metallni qayta ishlashni o‘rganib olganlaridan so‘ng metall pullar paydo bo‘lgan. Keyinchalik, qimmatbaho metallar, oltin va kumushdan yasalgan pullar muomalaga chiqarilgan.
Ayirboshlash — bir mahsulotni sotish yoki sotib olish yoki boshqasiga almashtirish. Pul — mahsulot va xizmatlar uchun to‘lovni amalga oshirishga mo‘ljallangan maxsus ayirboshlov vositasi. Tovar — ayirboshlash maqsadida ishlab chiqarilgan mahsulot


IV. Yangi mavzuni mustahkamlash:
1. Pul bo‘lmagan davrlarda mahsulotlarni ayirboshlash jarayoni haqida ma‘lumot bering.
2. Oltin tangalar misolida pul o‘z vazifasini qanday bajarganligini tavsiflab bering.
3. Har qanday narsa ham pul vazifasini bajara oladimi? Javobingizni asoslang.