International Accounting Standard 19

Кўзда тутилган мажбуриятни ҳисобга олиш
61 Тадбиркорлик субъекти нафақат белгиланган нафақа тизимининг расмий шартлари асосидаги ўзининг юридик мажбуриятини, шу билан бирга тадбиркорлик субъектининг норасмий амалиётларидан юзага келадиган ҳар қандай кўзда тутилган мажбуриятни ҳисобга олиши лозим. Норасмий амалиётлар тадбиркорлик субъекти ходимларга нафақаларни тўлашдан бошқа реал муқобилга эга бўлмайдиган кўзда тутилмаган мажбуриятни юзага келтиради. Кўзда тутилмаган мажбуриятга мисол тариқасида, тадбиркорлик субъектининг норасмий амалиётларидаги ўзгариш унинг ходимлар билан алоқаларига нисбатан номақбул зарарга сабаб бўлиши мумкин бўлган ҳолатни келтириш мумкин.
62 Белгиланган нафақа тизимининг расмий шартлари тадбиркорлик субъектига тизимдаги унинг мажбуриятини тухтатишга рухсат бериши мумкин. Шунга қарамасдан, тадбиркорлик субъекти учун тизимдаги ўз мажбуриятини (тўловсиз) тухтатиш қийиндир, агарда ходимлар сақланадиган бўлса. Шу туфайли, бунга қарши далил мавжуд бўлмаганда, бандликдан-сўнгги нафақаларни тўлашни ҳисобга олиш шуни назарда тутадики, айни пайтда бундай нафақаларни тўлашни ваъда бераётган тадбиркорлик субъекти ходимларнинг қолган иш фаолиятлари давомида шундай йўл тутишни давом эттиради.
Молиявий ҳолат тўғрисидаги ҳисобот
63 Тадбиркорлик субъекти соф белгиланган нафақа мажбуриятини (активини) молиявий ҳолат тўғрисидаги ҳисоботда тан олиши лозим.
64 Қачонки тадбиркорлик субъекти белгиланган нафақа тизимида профицитга эга бўлса, у соф белгиланган нафақа активини қуйидагилардан қайси бири кам бўлса, ўша суммада ҳисобга олиши лозим:
(a) белгиланган нафақа тизимидаги профицит; ва
(б) активнинг юқори чегараси, қайсики 83-бандда қайд қилинган дисконт ставкасини қўллаган ҳолда аниқланган.
65 Соф белгиланган нафақа активи юзага келади, қачонки белгиланган нафақа тизими ортиқча молиялаштирилган бўлса ёки актуар фойдалар юзага келса. Тадбиркорлик субъекти бундай ҳолатларда соф белгиланган нафақа активини тан олади, чунки:
(a) тадбиркорлик субъекти ресурсни назорат қилади, бу эса келгуси манфаатларга эга бўлишда профицитдан фойдаланиш қобилиятини англатади;
(б) ушбу назорат олдинги ҳодисаларнинг натижасидир (тадбиркорлик субъекти томонидан тўланган бадаллар ва ходим томонидан кўрсатилган хизмат); ва
(в) келгуси иқтисодий манфаатлар тадбиркорлик субъекти ихтиёрида келгуси бадаллардаги камайиш шаклида ёки бевосита тадбиркорлик субъектига ёки билвосита дефицитга эга бошқа тизимга пул маблағидаги қайтарилиш шаклида мавжуд бўлади. Активнинг юқори чегараси ушбу келгуси манфаатларнинг келтирилган (дисконтланган) қийматидир.