16- variant. 1. Iqt tahlil metodi. . Иқтисодий таҳлил методт (услуби) хўжалик жараёнларининг ҳолати ва ривожланишини диалектика услубига асосан ўрганади. Бунга корхоналарнинг ички имкониятларини топиш ва иш жараёни самарадорлигини ошириш йўлларини белгилаш мақсадида ишлаб чиқарувчи кучлар ва иқтисодий қонунлар таркибий қисмларини алоҳида-алоҳида кўриб чиқиш орқали эришилади.Иқтисодий таҳлилда «омил» тушунчаси у ёки бу хўжалик жараёнининг такомиллашиши учун зарур шароитлар ҳамда бу жараёнларнинг натижаларига таъсир этадиган сабабларни англатади.Иқтисодий таҳлил сифатли, ҳулосаларининг мақбул бўлиши кўп жиҳатдан таъсир кўрсатувчи омиллар чуқур ўрганилишига боғлиқ.Диалектик материализм услуби шуни ўргатадики, ривожланиш пастдан юқорига қараб содир бўлади, билиш эса оддийдан мураккабга, хусусийдан умумийга томон ривожланиб боради. Шу сабабли иқтисодий таҳлил услуби тадқиқотнинг индуксия ва дедуксия усулларини ўз ичига олади. Хусусий, якка факт олиниб, унинг асосида умумий қоида ҳосил қилинадиган бўлса, бу – индуксия усули; аввал барча хусусий ҳолларни ўз ичига олган умумий қоида ҳосил қилинадиган бўлса, бу – дедуксия усули бўлади.Дарваки айтганидек, иқтисодий таҳлил ва хўжалик фаолиятини таҳлил қилиш бир нарса эмас. Хўжалик фаолиятини таҳлил қилиш иқтисодий таҳлилнинг бир бўлаги ҳисобланади. Иқтисодий таҳлилни бошқаришнинг учала даражаси (иытисодиёт, тармоқ, корхона) билан боғлиқ хўжалик фаолиятининг таҳлили фақат учинчи даражадаги бошқаришга алоқадор.Иқтисодий таҳлилнинг предметини ўрганиш усуллари унинг методини тавсифлайди, яъни предметни ўрганишда қўланиладиган усуллар йиғиндиси таҳлилнинг методи бўлиб ҳисобланади.
Adodiy fondlarning texnik holatini ifadalovchi korsatkicglar.------
3-variant. 1. Iqt matematik usullari/.Таҳлилда қўлланиладиган иқтисодий-математик усуллар ва уларни қўллаш ўрни
Усулларнинг номи
Изоҳ
1. Коррелятсион-регратсион таҳлил усули
Ўзгарувчи бирликка таъсир этувчи, ўзаро
алоқадорлик ва боғланишдаги алоҳида белгининг бошқа белгилар таъсирида ўзгаришларини аниқлаш
Якуний ифодага таъсир этувчи бир омилнинг иккинчи омилни туғдирувчи ва уларнинг алоҳида таркибланиши
4. Матритсалар усули
Якуний ифода ва натижавий кўрсаткичларга таъсир этувчи омилларни жуфтлик, бирлик ва кўплик коефитсиентларда аниқлаш
5. Чизиқли программалаштириш
усули
Хўжалик жараёнларини функтсия ва чекланишларда қаторли тарзда программалаштириш ва уларни бошқариш
бўйича муқобил қаторлардан энг оптимал вариантини аниқлаш
6. Назарий ўйин усули
Ижтимоий, экологик, технологик шартларни ҳисобга олган ҳолда бошқаришни бир хил даражада сақлашнинг шартларини белгилаш
2. Korxonada moliyaviy natijalarning tahlili. Автотранспорт корхоналари молиявий натижаларини ифодаловчи кўрсаткичлар улар томонидан тузиладиган «Молиявий натижалар тўғрисида ҳисобот» (2-шакл)да ўз аксини топади. Ушбу ҳисоботни тузишга асос бўлиб автотранспорт корхоналарининг барча турдаги даромадлари ва харажатлари, фойда ҳамда фойданинг ишлатилиши ҳисоби учун мўлжалланган вақтинчалик (транзит) счётларнинг маълумотлари ҳисобланади.
Молиявий натижалар тўғрисида ҳисоботнинг алоҳида сатрлари қуйидаги тартибда шакллантирилади.