Innovatsiya-ziyo

Huzuringizga ta ’zim
bajo ayladiml”, “Martabangizyanada ulug‘ b o isin l” 
kabi iboralami 
qollashgan. Shuning uchim ta’kidlash joizki, salomlashish xalqimiz 
hayotining turli davrlari uchim urf bo’lgan me’yor va vositalar bayoni 
mufassal bir tadqiqot manbai bo‘lmog‘i lozim. Tabiiyki, salomlashish 
tarkibiy qismlarinmg xilma-xilligi tizim mohiyatiga - strukturasi va 
elementlari orasidagi barqaror munosabatlarga - deyarli ta’sir etmaydi 
- salomlashish tizim sifatida, sistema qonuniyatlariga ko’ra, barcha 
davrlar uchun umumiy mohiyatini saqlab qoladi - uni tashkil etuvchi 
element!arning shakli va mazmuni o'zgarishi mumkin, xolos.
Salomlashish odobi haqida gap borganda, «Qaysi holatlarda salom 
berilmaydi?» deganda verbal, fonetik (tovush bilan) salom berish man 
qilingan holatlar sanab o'tildi. Lekin bu holat salomlashish pragmatik 
tizimining qolgan tarkibiy qismlariga aloqador emas. Masalan, Qur’on 
tilovat qilinayotgan/amri m a’ru f bo‘layotgan/ma’ruza o‘qilayotgan 
(ya’ni baland ovoz bilan salom berish maqbul ko‘rilmagan sharoitdagi) 
xonaga kechikib kelgan kishining baland ovoz bilan 
Assalom-u__alaykum'>“Assalom-u
alaykum
” deyishi odobsizlik, lekin xonaga kirayotganda u estetik 
salomlashish o'zbekona odatining boshqa tarkibiy qismlarini odob 
yuzasidan amalga oshirishi shart va zarur - xonaga kirayotganda qo‘lini 
ko‘ksiga qo‘yib, boshini egib, jamoaga yengil ta ’zim bajo qilib, bo‘sh 
joyga o'tirib tinglovchilarga qo'shilishi kerak.
Shuning uchun tizimi tarkibiy qismlaridan qay birining muayyan 
bir sharoitda ahamiyatliligi m a’lum vaziyat bilan belgilanadi. Oddiy 
suhbat - gurung bo’layotgan xonaga verbal, fonetik “
Assalom-u
alaykum”siz 
kirish qanchalik xunuk va odobsizlik bo’lsa, jamoa diqqat 
bilan tinglayotgan xonaga verbal, fonetik salomlashish bilan kirish 
shunchalik xunuk va odobsizlikdir.
“Salom ”
so'zining o‘zi bir necha mazmun kasb etishini E.Qilichev 
o’zining “Nutq madaniyati va uslubiyati asoslari” kitobida quyidagicha 
bergan: