Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

707 - САВОЛ: 
МАТЕРИАЛНИ УМУМИЙ ЎРГАНИШДА 
ТАДҚИҚОТЧИ ҚАНДАЙ ТАСАВВУРГА 
ЭГА БЎЛАДИ? 
ЖАВОБ: Материални умумий ўрганишда тадқиқотчи 
тадқиқотга тегишли маълумотларни дастлаб умумий ҳолда 
ўрганиб чиқади ва у ҳақда умумий тасаввурга эга бўлади. 
КЎРСАТМА: Тадқиқот давомида тадқиқотга тегишли умумий 
маьлумотлардан қайси қисмига таяниш (асосланиш) зарур бўлса, 
материалнинг ўша қисмини чуқурроқ қайтадан ўрганиб чиқиш ва 
ҳаттоки, керак бўлганда у маълумотлардан фойдаланишда 
таҳлилий ёндашиш ҳам керак. 
708 - САВОЛ: 
МАЪЛУМОТЛАРНИ ҚАЙТА ИШЛАШ-
НИНГ АВТОМАТЛАШТИРИЛГАН ТИЗИ-
МИ ДЕГАНДА НИМАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Маълумотларни қайта ишлашнинг автоматлашти-
рилган тизими – бу тадқиқ этилаётган жараён ёки ҳодисани 
тасвирловчи маълумотларни қайта ишлаш, таҳлил қилиш ва 
сақлашга қулай ҳолда келтирувчи ҳисоблаш тизимидир. 
КЎРСАТМА: Илмий тадқиқот ишида маьлумот билан ахбо-
ротнинг фарқига боринг, акс ҳолда ижодий фаолият маънавиятига 
эътиборсиз бўлиб қоласиз. Бунга сабаб маълумотлар қайта 
ишланиб ахборотга айлантирилади. 
709 - САВОЛ: 
МУАММО ТЕХНОЛОГИЯСИ ДЕГАНДА 
НИМАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Маьлумки, янги далиллар ва уларни мавжуд 
билимлар билан тавсифлаш мумкин бўлмаган ва мавжуд билимлар 
доирасига сиғмай, уларни янгича, юқори даражада изоҳлаш зарур 
бўлиб қолганда муаммо пайдо бўлади. Бунга ўқувчилар биринчи 
навбатда ушбу муамммонинг келиб чиқиш сабабларини ва 
оқибатларини мустақил излаб топишлари керак. Кейинги 
босқичда ушбу муаммони қайси йўллар билан ҳал қилиши 
мумкинлигини ҳар бир ўқувчи излаб чиқиши талаб этилади. Бу 

---

465 
технологиядан фойдаланиш орқали ўқувчиларда муаммоларни ҳал 
қилиш малакасини шакллантириш мумкин бўлади. 
КЎРСАТМА: Умуман олганда муаммоли таълим техно-
логиясидан фойдаланиб ўтилган дарсларда ўқувчилар ўз қо-
билияти ва имкониятларини намойиш қилишга эришадилар, ишга 
ижодий ёндашишга, жамоа билан ишлаш малакасига эга 
бўладилар. Булар дарснинг самарадорлигини ошириб, таълим 
сифатини кафолатлашга хизмат қилади.