Ilm ziyo zakovat

9.8 Inflyasiya va ishsizlik. Fillips egri chizig‛i. Inflyasiya sur’ati va 
ishsizlik darajasi o‛rtasidagi optimal mutanosiblik 
Iqtisodiyot o‛z rivojlanishida potentsial darajaga yaqinlashgan shariotda 
yoki bandlilik darajasini oshirish yoxud inflyatsiya darajasini pasaytirish kabi 
muqobil variantlardan birini tanlashga majbur bo‛linadi. Chunki qisqa muddatli 
davrda ishsizlik va inflyatsiya darajalari o‛rtasida teskari bog‛liqlik mavjud. 
Ishsizlikni pasaytirish ish joylarini yaratish uchun qo‛shimcha mablag‛lar 
ajratilishini anglatadi. Ayni paytda bu ish haqi miqdorining oshishiga ham olib 
keladi. Har ikkala holat ham baholar darajasinining ko‛tarilishiga olib keladi, 
ya’ni talab inflyatsiyasi ro‛y beradi..
Ishsizlik va inflyatsiya ko‛rsatkichlari o‛rtasidagi o‛zaro bog‛liqlik ingliz 
iqtisodchisi A.V.Fillips tomonidan aniqlangan va 
Fillips egri chizig‛i
 
(9.8.1-
rasm) deb ataladi. 
9.8.1-rasm. Fillips egri chizig‛i 
Fillips egri chizig‛i ishsizlik va inflyatsiya darajalari o‛rtasidagi teskari 
bog‛lig‛likni xarakterlaydi.

---

159 
Mamlakat iqtisodiyotining xususiyatiga ko‛ra, shuningdek, inflyatsiyaning 
qaysi turi mavjudligiga qarab Fillips egri chizig‛idagi inflyatsiya va ishsizlik 
darajalarining kombinatsiyasi farq qilishi mumkin. Bunday tanlov kutilayotgan 
inflyatsiyaning sur’atiga bog‛liq. 
Kutilayotgan inflyatsiya darajasi qanchalik yuqori bo‛lsa ishsizlikning har 
qanday darajasida (sur’ati past bo‛lgan inflyatsiya darajasiga nisbatan) haqiqiy 
inflyatsiya darajasi yuqori bo‛ladi. Ishsizlik darajasi va inflyatsiya sur’atining 
maqbul miqdorlari quyidagi formula ko‛rinishida tasvirlanishi mumkin: 
π=πkut+f(
 )+ε , 
bu yerda 
- inflyatsiyaning haqiqiy darajasi;
kut- inflyatsiyaning kutilayotgan darajasi;