Ilm-u ziyo

1 _ 1 _

15 35

1 _ 1

63 99

 ... 

1

255

A) 3, 5, 6 B) 1, 4, 6 C) 2, 5 D) 2, 4, 5

8. 
   Qaysi javobdagi ajratib ko`rsatilgan so`zda sinekdoxa usuli orqali ma`no ko`chishi yuz bergan?
   

7 2

A) B)

51 15

2 3

C) D)

25 35

1. 
   Kemtik oy choqqilar orasidan mo`ralaydi.
   
2. 
   Maysa ham uyg`onar qayta qish o`tib…
   
3. 
   Inshoolloh, mehribon qo`llar sizni qo`llab yuborar.
   
4. 
   Bozor oyoqqa turdi, shovqin-suron yer-ko`kni tutdi.
   

8. 
   O`zbekiston mustaqillikka erishdi. U o`z bayrog`iga ega bo`ldi. O`z gerbini tastiqladi. Birlashgan Millatlar tashkiloti
   

oldida mustaqil davlatlar qatori uning bayrog`i ham xilpirab turibdi. O`zbekiston qadimiy va xamisha novqiron diyordir. Ushbu parchada necha o`rinda imloviy xatolikka yo`l qo`yilgan?

A) 5 B) 3 C) 6 D) 4

8. 
   Oddiy bir ishni qilishga odatlanmagan baquvvat va yosh yigitlarga qaraganda bu ishni bajarishga odatlangan keksa va ojiz kishilar uni qiynalmay bajara oladi.
   

Ushbu gapda qatnashgan fe`llar haqida berilgan qaysi fikr to`g`ri emas?

1. 
   Ushbu gapda qatnashgan tub fe`llar aniq nisbatdagi fe`llar sanaladi.
   
2. 
   Ushbu gapda o`zlik nisbatdagi fe`lning ravish holi vazifasini bajarishi kuzatiladi.
   
3. 
   Ushbu gapda fe`lning barcha vazifa shakllari qatnashgan.
   
4. 
   Ushbu gapdagi sodda yasama fe`llarning barchasi nisbat qo`shimchasi bilan shakllangan.
   

8. 
   Qaysi javobda yasama ot va yasama sifat ajratib ko`rsatilgan?
   

1. 
   Xayollarim yugurik yetolmayman quvib hech. Uning so`nik ko`zlarida hech narsani uqib bo`lmasdi.
   
2. 
   Taxta qirindilari orasidan topib oldim. Qayerdandir chirindi hidi kelar edi.
   
3. 
   Do`stlik kishilarning o`zaro munosabatini mustahkamlovchi vositadir. Yoshlik gul-u gulg`uncha ekan…
   
4. 
   Aravakash yengilgina kulib qo`ydi. U juda hazilkash kishi ekan.
   

8. 
   asal//ari, dev//qovmat, Besh//ariq, jigar//rang, olib//kelmoq, sher//yurak, qo`l//qop, bayon//etmoq, och//ko`z. Ushbu juftliklardan qo`shma so`z hosil qilinganda nechtasi qo`shib yoziladi. A) 8 tasi B) 5 tasi C) 7 tasi D) 6 tasi
   
9. 
   Qismat bu isnod-u uyat… ayni biz… boshimiz…solgan erkankim, shul zamonda tug`ilganimdan pushaymondaman, musibatli damlarda qulayotgan saltanat tojdori… - siz …, qanot bo`lolmaganimdan ozurda va armondaman. Ushbu parchada ko`p nuqtalarning nechtasi o`rnida adabiy til me`yorlariga muvofiq jo`nalish kelishigi qo`shimchasini qo`llash mumkin?
   

A) 1 tasi B) 3 tasi C) 4 tasi D) 2 tasi

8. 
   Qaysi gapda sodda gaplarni bog`lab kelgan ayiruv bog`lovchisi qatnashgan?
   

1. 
   Shuni bilingki, haromning kasri yo farzandga, yo davlatga urar.
   
2. 
   Na Sobirjon bir og`iz gapdan qoladi, na Hikmatjon jahlini bosa oladi.
   
3. 
   Yo istagan maqsadimga erishaman, yo o`lim meni bu yo`lda halok qiladi.
   
4. 
   Unga yo bir maslahatni, yo ro`zg`or ishini aytib bo`ladi.
   

8. 
   Qaysi gapda olmoshning ma`nosiga ko`ra to`rt turi qatnashgan?
   

1. 
   Sen shuni hech qachon yodingdan chiqarmaki, yillar o`tgan sari er-xotin oltin va gavharga aylanib boradi.
   
2. 
   Har birimiz o`z ustimizda doimo ishlab, butun jamiyatimiz uchun foydali ishlar qilishimiz darkor.
   
3. 
   Hamma gapdan, hatto mening hayotimdan ham, xabardor bo`lgan mana bu yigit kim?
   
4. 
   Shuni bilingki, har qaysi millatning o`ziga xos ma`naviyatini yuksaltirishda oilaning o`rni va ta`siri beqiyosdir.
   

8. 
   Qaysi gapdagi so`zlar imlosida faqat tovush almashish hodisasi kuzatiladi?
   

1. 
   Bundan kuniga burningizga uch-to`rt tomchi tomizib tursangiz, darddan xalos bo`lasiz.
   
2. 
   It tumshug`ini tiqqan yerga suv ichgani sher kelmaydi.
   
3. 
   Barmoq bilan tirnoq yuzasi burchagidagi nuqtani biroz bosib tursangiz, shunda tishog`rig`i darrov to`xtaydi.
   
4. 
   Yigitning chirog`i – qizi bilan o`g`li, bolam, tezroq farzandli bo`linglar.
   

8. 
   Qaysi javobdagi birliklar nutqimizda so`z birikmasi sifatida qo`llana oladi?
   

1. 
   qulog`iga quymoq, boshini aylantirmoq
   
2. 
   maslahat bermoq, ko`ylagi keng
   
3. 
   ruxsat bermoq, ko`zi ochilmoq
   
4. 
   bo`yniga ilmoq, asar zerikarli.
   

8. 
   Qaysi asarda amaldor shaxs o`z qo`l ostidagi boshqa bir amaldorga qarata: “Soddasan, … Podshohlik hamma vaqt yurtning obro`ylik odamlarini himoya qiladi. Obro`y davlat bilan topiladi, muni bilasan. Undan keyin qishloq odamlarining shunaqa o`zboshimcha harakatlariga yo`l qo`yib bersak, oz vaqt ichida qishloqdan qo`l yuvishimiz kerak bo`ladi. Sen xomsan siyosatda…”, - deya haqiqiy aybdorlar emas, balki aybsizlarni jazolash, ya`ni nohaqlik qilish ham yurtni boshqarishdagi nozik bir siyosat ekanligini ta`kidlaydi?
   

1. 
   “Navoiy” (Oybek)
   
2. 
   “Shum bola” ( G`afur G`ulom)
   
3. 
   “Kecha va kunduz” ( Abdulhamid Cho`lpon)
   
4. 
   “O`tkan kunlar” (Abdulla Qodiriy)
   

8. 
   Qaysi javobda Mahmud Koshg'ariy qalamiga mansub asar haqidagi ma’lumot berilgan?
   

1. 
   Asarda “O‘ttiz (yosh) yiqqanlarini ellik (yosh) qaytarib oldi, agar oltmish (yosh) qo‘l tegizsa, nimalar qilar ekan” degan qaydlar ham borki, bular bu asar yozilganda ijodkorning yoshi ellikdan o'tganini ko'rsatadi.
   
2. 
   Asarda o‘zbek adabiyotidagi ilk g‘azalning namunasi keltirilgan bo‘lib, matladan to maqta’gacha navro‘z (bahor) madh etilgan bu g‘azalda jonlantirish, sifatlash va o'xshatishlar asosiy o‘rin tutadi.
   
3. 
   Asarda to‘rtta asosiy qahramon: Kuntug‘di, Oyto‘ldi, O‘zg‘urmish va 0‘gdulmishga ezgu tushunchalar timsoli yanglig¹ qaralgan.
   
4. 
   Asardagi ko‘pgina qo‘shiqlar ovchilik, chorvachilik bilan
   

• 
  turkiy xalqlarning yashash tarzi bilan chambarchas bog‘liq holda yuzaga kelgan bo‘lib, "qo'shiq" atamasi ham ilk marta shu asarda qayd etilgan.
  

8. 
   Qaysi javobdagi ma’lumot "Farhod va Shirin" dostoni haqida emas?
   

1. 
   Dostonda Iskandari Rumiy har biri Aflotundek to‘rt yuz olimga yasattirgan sirli ko‘zgu tilsimini ochgan bosh qahramon qatnashadi.
   
2. 
   Dostonda tasvirlanishicha, noqobil o‘g‘il Sheruya o‘z otasining joniga qasd qiladi.
   
3. 
   Dostonda yel esishini-yu suv mavjlanishini ko‘rish niyatida dengiz sayriga chiqqan go‘zal qiz tasodif bo‘roni tufayli zolim qaroqchi qo'liga asir tushgani tasvirlanadi.
   
4. 
   Dostonda Xitoyning mashhur me’mori Boniy, naqqoshi Moniy hamda tosh yo'nuvchi Qoran timsollari uchraydi.
   

8. 
   Bu asarda kambag'al chorakor dehqon mehnatini suiiste ’mol qilgan, ularni aldab katta zararga tushirgan Sulton Ali Xo ‘ja va Hakimjon kabi hiylakor mahalliy amaldorlar qiyofasi ijodkor tomonidan o‘tkir, ta’sirchan misralarda fosh etilgan. Ushbu parchada qaysi asar haqida fikr yuritilgan?
   

1. 
   "0‘g‘ri" (Abdulla Qahhor)
   
2. 
   "Kecha va kunduz" (Cho'lpon)
   
3. 
   "Hajvi ahli rasta" (Zavqiy)
   
4. 
   "Tanobchilar" (Muqimiy)
   

8. 
   Qaysi javobda “Ravshan” dostoni voqealari bayoni to'g'ri berilgan?
   

1. 
   Aynoq, Jaynoq, Ersak, Tersak polvonlar Ravshanxon Shirvon elda o‘g‘il tutingan kampirning o‘z farzandlari bo‘lib, Qoraxon podsho ulardan juda qo‘rqar edi.
   
2. 
   Go‘ro‘g‘li Gulanorni Ravshanbekka so‘rab kelganida Avazxon bundan juda xursand bo‘ladi, ammo Ravshanbek
   

Avazxon va uning qizini o‘ziga teng ko‘rmaydi.

3. 
   Avazxon qizini Ravshanxonga berishni xohlamagani uchun Hasanxonning oriyati kelib o‘g‘lini Shirvon elga borishga va Zulxumorni olib kelishga undaydi va и bilan o‘zi ham qo‘shilib boradi.
   
4. 
   Ravshanxonning zindonda yotganini eshitgan Hasanxon otasining oti G‘irko‘kni minib, yo‘lga chiqadi va uch oylik yo‘lni yigirma kunda bosib o‘tib, o‘g‘lini dor ostidan qutqarib oladi.
   

8. 
   Qaysi javobdagi ma’lumot Turob To'la haqida?
   

1. 
   U "Qatag‘on", "Inson sadoqati" kabi dramalar muallifidir.
   
2. 
   U Gyotening "Faust" asarini o‘zbek tiliga tarjima qilgan.
   
3. 
   Uning "Qanotlan, qo‘shiqlarim" to‘plamidan o‘rin olgan aksariyat she’rlari qo‘shiq qilib kuylanib, xalqimiz qalbidan chuqur o‘rin olgan.
   
4. 
   U "Muzaffar Temur" va "Bir koshona sirlari" sahna asarlari muallifidir.
   

8. 
   Bu asarda buyuk muhabbat rishtasi bilan bir-biriga mangu bog'langan go‘zal insonlaming butun hayot yo‘li tarannum etilgan.Qoplonbekka cheksiz kuch-quvvat, mardlik va shijoat, Oymomoga behad xushro‘ylikni ato etgan ona tabiat, afsuski, ulami farzand ne’matidan bebahra qilganligi aks ettirilgan. Ushbu parchada Tog'ay Murodning qaysi asari haqida ma’lumot berilgan?
   

A) "Yulduzlar mangu yonadi B) "Oydinda yurgan odamlar

C) "Ot kishnagan oqshom " D) "Otamdan qolgan dalalar"

8. 
   …Osh yesalar o`rtada sanson ilik, Xo`ja chiroq yog`i, Hakimjon-plik.
   

Ushbu misra tasviriy vositaning qaysi turiga kiradi?

A) sifatlash B) qarshilantirish C) o`xshatish D) mubolag`a

8. 
   Mirtemirning qaysi she’rida “tong paytida taralgan badbaxtlik tunidek” misrasi qo’llangan?
   

A) “Betobligimda” B) “Toshbu”

C) “Onaginam” D) “Bu men ntug’ilgan tuproq”

8. 
   “Ulug`bek xazinasi” asarida Ali Qushchi Muhiddinning qiziga kimning nomidan sovchilikka boradi?
   

A) Qusam ibn Abbos B) Miram Chalabiy

C) Qalandar Qarnoqiy D) Sulton Jondor