―ilm-fan va ta‘limda innovatsion yondashuvlar, muammolar, taklif va yechimlar‖ mavzusidagi

 ―ILM-FAN VA TA‘LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR‖ MAVZUSIDAGI
4-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
 
 
30 - SENTABR 2020 - YIL 
―UzACADEMIA‖ scientific-methodical journal
 
 
 
 
 
 
333 
www.academiascience.uz
SOG‘LOM AVLODNI VOYAGA YETKAZISHDA JIZMONIY TARBIYA 
VA SPORTGA QO‘YILADIGAN TALABLAR 
 
Yusupov Akmaljon Abdug‘opporovich 
Fargona politexnika instituti Jismoniy tarbiya va
sport kafedrasi o‘qituvchisi 
Annotatsiya: Ushbu maqolada inson a‘zolarining tuzilishi va ularning 
funktsional kamoloti. Ichki a‘zolar, nerv va harakat, suyak - muskul tizimi, 
badanning uyg‘unligi va ularning funktsional faoliyatini boshqarish 
Kalit so‟zlar: Gigiena qoidalar, jismoniy tarbiya, Ichki a‘zolar, nerv va harakat, 
suyak - muskul tizimi, badanning uyg‘unligi va ularning funktsional faoliyatini 
boshqarish.
Sog‘lom avlodni voyaga yetkazish, yoshlarga ta‘lim-tarbiya berish bog‘chada 
boshlanib, maktabda sekin-asta jiddiylashib boradi. Aynan shu davrda jismoniy 
tarbiya faniga qiziqtirish orqali bolada jismoniy madaniyat shakllantiriladi. Tabiiyki, 
bu jarayonni qanchalik to‘g‘ri tashkil etish jismoniy tarbiya o‘qituvchisining bilim va 
mahoratiga bog‘liq.
Har bir jamiyatning kelajagi uning ajralmas qismi bo‘lgan ta‘lim tizimining qay 
darajada rivojlanganligi bilan belgilanadi. Bugungi kunda taraqqiyot yo‘lidan 
borayotgan mamlakatimizning uzluksiz ta‘lim tizimini isloh qilish va 
takomillashtirish, unga ilg‘or pedagogik texnologiyalarni joriy etish va ta‘lim 
samaradorligini oshirish davlat siyosati darajasiga ko‘tariladi. ―Ta‘lim to‘g‘risida‖ gi 
Qonun va ―Kadrlar tayyorlash milliy dasturi‖ ni qabul qilinishi bilan uzluksiz ta‘lim 
tizimining asosi yaratildi. 
O‘quvchilarning jismoniy kamolotlari uchun sharoit yaratish va pedagogik 
boshqarish jismoniy tarbiyaning vazifasidir. Sport o‘yinlari tizimida jarayoniy 
kamolot diagnostikasi muhim o‘rin tutadi. Jismoniy kamolot jismoniy tarbiya 
saviyasi, fan tili bilan aytilganda, jismoniy tarbiya samaradorligi ko‘rsatkichidir. 
Maxsus usul va jismoniy texnika asosida o‘quvchilarning sog‘liqlarini, har bir shaxs 
kamoloti saviyasini tashkil etish: belgilangan norma va undan uzoqlashish 
ko‘rsatkichlarini oldindan belgilash negizida jismoniy tarbiya uchun doimiy 
ko‘rsatkich aniqlanadi. Jismonan yetuklik deganda badanning tashqi ko‘rinishidagi 
garmoniya, go‘zallik shakli, jismoniy sifatlarning yuqori darajadagi kamoloti 
tushuniladi. Agar diagnostika o‘kuvchilarning yoki biron-bir o‘kuvchining jismoniy 
va tibbiy ko‘rsatkichlari pasayib ketayotganligini ko‘rsatsa, demak, zudlik bilan 
jismoniy tarbiyadagi mavjud tizimni o‘zgartirish lozim. SHuning uchun ham 

---