Ikkinchitartibliegrichiziqlar Buparagrafdaikkinchitartibliegrichiziqlardanaylana, ellips, giperbolavaparabolalarhamdaulargadoirmasalalarnikeltiramiz

3.3 Giperbola

Harbirnuqtasidanikkita va nuqtalargacha masofalar ayirmasining absolyut qiymati o’zgarmas soniga teng bo’lgan tekislikdagi nuqtalarning geometrik o’rniga giperbola deb ataladi. Bunda va nuqtalar giperbolaning fokuslari deb ataladi (1-chizma).

tenglamagagiperbolaningkanoniktenglamasideyiladi.

Giperbola o’qini ikkita va nuqtalarda kesib o’tadi. Ular giprbolaning uchlari deyiladi.Ular orasidagi masofa giperbolaning haqiqiyo’qideyiladi. va nuqtalar giperbolaning mavhum uchlari, ular orasidagi masofa esa giperbolaning mavhum o’qi deb ataladi. va sonlariga giperbolaning haqiqiyvamavhumyarimo’qlari deb ataladi. Giperbolaningo’qlarikesishadigannuqtauningmarkazideyiladi.

tenglamalarbilananiqlanganchiziqlargagiperbolaningasimptotalari deb ataladi.

Giperbolaningfokuslariorasidagimasofaniuninghaqiqiyo’qiuzunligiganisbatigiperbolaningeksentrisitetideyiladiva u bilan belgilanadi. Demak,

Giperbolaning nuqtasidan uning va fokuslarigacha bo’lgan masofalar shu nuqtaning fokal radiuslari deyiladi. Ular uchun

va

formulalaro’rinlidir.

Tenglamalari bo’lgan ikkita va vertikal to’g’ri chiziqlar giperbolaning direktrisalari deb ataladi. Ularning biri markaz bilan nuqta orasida, ikkinchisi esa markaz bilan nuqta orasida joylashgan bo’ladi.

Agar giperbolaningkanoniktenglamasida bo’lsa, u holda tenglama ko’rinishga keladi va utengtomonligiperboladeyiladi.