Икки эшик ораси: роман. Ўткир Ҳошимов

Айлама­айлама, айлаганим бор,
Қизларнинг ичида танлаганим бор...
Энг олдин Қувиш ака даврага чиқди. Лапанглаб 
ўйнаб кетди. Тағин кўрсаткич бармоғи билан қо-
шига нуқиб, муқом қилади. Қийқириқ, қарсак.
Ўртага қизлар тушди. Аввал Гуля, кейин Шоҳи-
да... Ана, Мунаввар! Олов тафтиданми, жиндай 
вино ичгани учунми, чиройли, тиниқ юзи ловил-
лаб кетяпти. Йўқ, у ортиқча қилпангламайди. 
Аммо ингичка, узун қўллари шу қадар мутаносиб 
ҳаракат қилади, кўзлари шу қадар маъноли сузи-
ладики, беихтиёр маҳлиё бўлиб қоласиз... Унинг 
имолари, кўзларининг маъноли, нимтабассуми ҳеч 
қайси қизникига ўхшамайди. Иболи, уятчан, айни 
пайтда муҳаббатга чанқоқ юраги шундоқ кўриниб 
тургандай. Қалбимда ҳаяжон, ғурур, муҳаббат – 
ҳаммаси жунбишга кирди. Биламан, бу имолар, 
бу «адресли» табассум, садоқат ҳаммаси меники – 
ҳаммаси менга тегишли!
Қарсак авжига минди. Мунаввар ўйнаётган 
қизлар орасидан секин сирғалиб, четга чиқди. 
Юрагим гурсиллаб урганча ёнига бордим.
– Чарчадим, – деди у сезилар-сезилмас ҳарсил-
лаб. – Исиб кетдим.
Хиралик қилиб, уни яна ўйинга тортишларини 
хоҳламасдим.
– Айланиб келамизми? – дедим секин.
У индамай қўлимдан тутди. Қишлоқ кўчасидан 
аста-аста юриб кетдик. Пастак уйлар деразаси-
да чироқ кўринади. Итлар тумов бўлгандек бўғиқ 
акиллайди. Ҳавода тезак ҳиди аралаш ғўзапоя иси 
анқийди. Юриб-юриб, канал бўйига келиб қолдик. 
Узоқда, қишлоқ томонда қарсак овозлари эшити-
лади. Гулхан шафағи элас-элас кўзга чалинади. 

---

649
Осмонда чодир тутган ой жунжикиб мўралайди. 
Юпқа, қат-қат булутлар муаллақ қотиб қолган. 
Худди келинни бошига рўмол ёпмоқчи бўлган ян-
галардек ой юзини тўсишга беҳуда уринади.
Мунаввар қунишиб бошини елкаси орасига 
олди.
– Энди совқотиб кетяпман.
– Совуқ эмас-ку!
Елкасидан қучишим билан оҳиста бурилиб, қу-
чоғимга кирди. Қайноқ, титроқ лаблари лабимни 
куйдирди.
– Ўтирамизми? – дедим энтикиб.
У индамай бош силкиди. Кейинги кунларда ҳаво 
очилиб кетган бўлса ҳам, бир ҳафта илгари ёққан 
ёмғирнинг заҳри ҳали кетмаган, ер зах эди.
– Ҳозир! – югуриб бориб канал қирғоғидаги қу-
риб қолган, аммо ёмғирдан кейин юмшоқ тортиб, 
майинлашган бурганлардан юлиб келдим. Калта 
пахталигимни ечиб, бурган устига ташладим.
Ўнма-ён ўтирдик. Бутун вужудим таранг торти-
либ, маҳкам бағримга босдим. У ўзини олиб қоч-
мас, ожиз энтикар, кўкси титрар эди.
– Мени яхши кўрасиз-а? Жудаям яхши кўра-
сиз-а?.. – деди эркаланиб.
– Мунаввар! Ўзимнинг Мунавварим!
Бир лаҳза эсимни йўқотиб қўйдим...
У ожиз талпинди.
– Нима қиляпсиз? Қочинг, яхшимас... Қочинг!
Ҳиқиллаб йиғлай бошлаганидан кейинги-
на ўзимга келдим. Қилиб қўйган ишимдан ўзим 
қўрқиб кетдим. Нима қилдим? Негадир унга ялин-
гим, кечирим сўрагим келарди. Назаримда у ҳозир 
дод солиб йиғлаши, ўкиниб таъна қилиши керак-
дек эди. Йўқ, кафти билан юзини тўсганча йиғи 
аралаш илтижо қилди:

---

650
– Яхши кўрасиз-а? Жудаям-а?
– Сўраб нима қиласан, Мунаввар! – дедим тит-
раб. Кафтини оҳиста силаб, юзидан олдим. – Ўзинг 
биласан-ку!
У йиғи аралаш жилмайди. Ой нурида юзи яна-
ям оқариб кетгандек эди.
– Меникисиз-а? – У ғира-шира ой нурида кў-
зимдаги маънони уқиб олмоқчидек юзимга син-
чиклаб қаради. Кейин секин ўрнидан турди-да, чай-
қалиб-чайқалиб сув томонга юриб кетди. Сакраб ўр-
нимдан турган эдим, ярқ этиб бурилиб қаради.
– Келманг, – деди ҳам илтимос, ҳам буйруқ оҳан-
гида.
Беихтиёр ерга ўтириб қолдим. Димоғимга на-
миққан бурга ҳиди, кейин Мунавварнинг қадрдон 
иси урилди. Юрагим қинидан чиқиб кетгудек гур-
силлар, осмондаги ойни ҳам, юпқа, покиза булут-
ларни ҳам, қорамтир тусга кириб қолган пахтазо-
рни, канални, Мунавварни – ҳаммасини баравар 
қучоқлаб олгим, бутун дунёга эшититтириб бақир-
гим келарди.
– Одамлар! Мен бахтиёрман! Менинг Мунавва-
рим бор, одамлар!
ЎТТИЗ САККИЗИНЧИ БОБ