Iii bab. Xirurgik nawqaslar kutim xirurgiyada medicinalıq etika hám deontologiya

Qadag’alawsorawlari:

1. Terminal halattu’sinigi?

2. Terminal halatdawirleri?

3. Terminal halatlarda bejeriletug’inprodseduralar?

4. Qusiw ne?

5. Ziyanlang’an dene bo’limlerine muz qaltashaqoyiwqag’iydalari.

4.17. awir xirurgik nawqaslarda kiyim–kenshek ha’m aqliqlardi almastiriwdin’ o’zineta’nqa’siyetleri, jataq, jaralardin’aldin aliw

Balalar taza tutiliwi, ko’rinisi shirayli boliwikerek. Meditsinaliqhodim bala shashin tarawi, tirnag’in aliwi, kerekbolsa kiyiniwineja’rdemberiwi shart.Mektepjasindagi balalaruliwma rejimda bolsa o’zleri azanda ha’m keshtejuwiniwi, tisin, qulag’in juwiwi shart. Kerekbolsa balaga tis shyotkasinan qanday paydalaniwdi tu’sindiriwkerek. Erte ha’m mektepke shekemgijastag’i balalarg’a xamshira ja’rdemlesiwi kerek: ma’selen, qiz balalardin’ shashin jeke tarag’i menen tarawi, azanda ha’m keshte sirtqi jinsiy ag’zalarin jilli suwda aldinan arqag’a qarap, arqa tesikke qarapjuwiwi kerek. Xaptesine bir marte tirnaqlardi tekseriwi, 7-10 ku’nde bir marte vanna qabil qildiriwi kerek. Vanna qabil qilg’an kuni orin-ko’rpelerin, kiyimleri almastiriliwi kerek. Kerekbolsajataq prostinyalari ha’m ishki kiyimlerin tez-tez almastiriwkerek

O’rin-ko’rpequrami.Krovat palataga sonday jaylastiriliwi kerek, og’an ha’r ta’repten biymalel bara aliniwi, bas ta’repti diywag’a qarag’an boliwikerek. Qon’si krovatlar menenarasi keminde 1,5 m boliwikerek. Krovat setkasi jaqsi tartilg’an boliwi, ju’zesi tegis, ustine tosek to’selgen, onin’ ustinen taza prostinya tastalipshetleri tosek astina buklengen boliwikerek, prostinyashetleri asilip, oralipjatpaslig’i kerek. Egernawqasprostinya ustindeawqatlansa, prostinyani qag’ip qaytadan jayiwkerek. Paxta, par ko’pshikler ustinen taza kopshik qap kiygiziwkerek. Ko’rpe taza, jen’il, issi boliwi, jaqsi dezinfeksiyalaniwi kerek. Jaz aylarinda nawqaslar matali ko’rpelerden paydalaniwi mumkin. Ko’rpe ustine ko’rpe jild kiygiziwi shart. Balalar ha’m keliwshiler basqa krovatlarda otiriwi mumkin emes. Ata-analar stulda o’tiriwlari kerek.

Bazi birnawqaslarg’a, yag’niyomirtqa bag’anasi, Buwinlar, ishki ag’zalar patologik jaylasqanda (adasqan Bu’yrek) krovat setkasi ustinen taxta, onin’ ustinen to’sek taslanadi.

Awir nawqaslar ushinarnawlifunktsional krovatlar isletiledi, olarda nawqasqa kerekli halatlardiberiw mumkin (ma’selen, yarim otirg’an halat). Funktsional krovat panelli ramadan, eki suyengishten, eki qaptal panjereden, krovat usti stolinan ha’m korzinadan quralgan. Krovat paneli ush ha’reketleniwshi seksiyadan ibarat: bas, shanaq-san ha’m ayaq.

Qaptalpa’njereler alinadi ha’m jas balalardiqorg’awi, sonday-aq vena ishine uzaq waqit dari jiberiwde bala qol-ayag’in bintlewdeja’rdemshi waziypani ha’m t.b. orinlaydi. Krovat usti stoli padnos ha’m eki ayaqshadan du’zilgenbolip, tuwridan tuwrinawqasju’zi aldina krovat u’stinen qoyiladi, Egerdenawqas yarim o’tirg’an halattabolsa. Tubek ushin korzina boladi.

Har bir krovat qasinda tumbochka bolip, bala jeke gigiyena anjamlari, kiyimleri, oyinshiqlari, kitaplar turadi. Tumbochka halatin hamshira Qadag’alaw qilip turadi.

O’rin-ko’rpe ha’m kiyimlerdi almastiriw7-10 ku’nde bir marte vanna qabil qiling’annan keyin a’melgeasiriladi, kerekbolsa tez-tez ham almastiriliwi mumkin. U’lken jasli balalar awhali qanig’arli bolsa o’zleri kiyinedi, kishi jastagilarg’a hamshira ya’ki kishi meditsina xizmetkerija’rdemlesedi.

Awir, jataq rejimdegi nawqas kiyimleri almastirilg’anda hamshira ko’ylek shetlerinen uslaydi, aldin basinan, keyin qolinan shig’aripsheshintiredi. Taza kiyim sog’an keri ra’wishte kiygiziledi. Egerdenawqas qoli ziyanlang’an bolsa aldin soaw qolinan, keyin kesel qoldan sheshiledi. Ko’ylekti aldin kesel qo’lg’a, keyin saw qolg’a kiygiziledi.

A’dettenawqas kiyiminin’ almastirg’anda aqliklarin da almastiradi. Egernawqas o’tira alsa, oni krovattan stulg’a otirg’izip, hamshira aqliqlardi almastiradi. Jataq rejimdegi nawqaslardin’aqliqlarin almastiriwdin’eki tu’rli usuli bar:

1) eski prostinya bas ta’repten to’menge qarap orap kelinedi ha’m alinadi. Eki ta’repten bintkeuqsap oralg’an taza prostinyanawqas dumg’azasi astina qoyiladi ha’m krovatqa uzunasina jayiladi;

2) nawqas bala krovat qasina suriledi ha’m eski prostinya uzunasina oraladi, ashilg’an tarawga jan’aprostinyajayiladi ha’m nawqas onin’ ustineo’tkeriledi, keyin eski prostinyaalinadi ha’m jan’asi jayiladi.

Eski aqliqlar ha’m kiyimler arnawlijiynaladi ha’m qaqpaqli plastmassa idislarg’a ya’ki polietilen qalalarg’a salinadi ha’m arnawli xanag’a alip shig'iladi. Bo’lim biykesi basqa xalat kiyedi ha’m kleyonka fartuk tag’adi, aqliqlardi saralaydi, keselxananin’oraylasqan kirxanasina, onnan kir juwiw xanasina jiberedi. Aqliqlardi almastirg’annan keyin palata poli ha’m basqa jihazlar 1 % kal’siy gipoxlorid eritpesineig’allang’an tryapkimenen artipshig’iladi.

Bo’limde bir sutkag’a jetetug’inaqliklar zapasi boliwikerek. Aqliqlardin’orayliq isitiw batareyalarinda quritiw ha’m qayta isletiwgejol qoyilmaydi.

O’z waqtinan otip ha’m naduris almastirilg’an aqliqlar jataqjaralarrawajlaniwina sebepshi boladi.

Jataqjaralardin’aldin aliw.Gigiyenik vanna qabil qila almaytug’in, uzaq waqitjataq rejimdejatatug’inbalalardin’ terisinin’ku’timiarnawlia’hmiyetkeiye. Teri dezinfeksiyalawshi eritpege (yarim spirtli eritpe, odekalon, asxana uksusi, kamfora spirti ha’m t.b.) ig’allang’ansu’lgiya’kijumsaqmaterial (doka) menen artiladi. Su’lginin’ bir ushi iga’llanadi ha’m qulaq arqasi, mo’yin, iyin, ko’kirekqa’pesi, dumba, qoltiqasti ha’m shat burmeleri, qol-ayaqlar artiladi. Keyin qurg’aqta’repipenenja’ne soltarawlar artib quritiladi.

Jataqjara — jumsaq toqimalar (teri ha’m teri asti qabati) nekrozidir. Ko’binesejataqjaralar nimjon balalarda dumg’aza, gu’rek, san suyegi basi, tirsek, taban tarawlarda, yag’niyjumsaq to’qima orin ha’m suyek arasinda basilip eziletug’intarawlarda ushraydi.

Jataqjaralardin’rawajlaniwina terinin’nadurisku’tiw, jaman ha’m nadurisjayilg’an prostinyasebepshi bolip, olar teri ha’m teri asti qabatinda qan aylaniwin buzadi. aldin teri ag’aradi, keyin qizaradi, isedi ha’m epidermis ko’shedi. Pufakshalar ha’m teri nekrozi paydaboliwiJergilikli o’zgerislernin’ kusheygeninen ha’m jataqjaralardin’ erte belgilerin Meditsinaxizmetkeri toliq bahalamag’aninan dalalat beredi. awir halatlarda tek g’anajumsaq toqimalar, balkim suyek usti perdesi, ha’tteki suyek ham ziyanlanadi. Infeksiyanin’ qosiliwi sepsistin’rawajlaniwina alip keledi.

Jataqjaralardin’aldinaliwg’a har kuni nawqasbalaniqaptalga aylandiriw (Eger awhali ko’terse), prostinyanin’jiynalip qalg’an tarawlarin tuwrilaw, awqat qaldiqlarinan tazalaw, terini dezinfeksiyalawshi eritpeler menen artiw kiredi. Uzaq waqitjatatug’in awir nawqaslar astina kishi prostinyamenen oralg’an rezina (isirilgen) aylanalar qoyiladi. Oni sonday qoyiwkerek, dumg’aza aylana o’rtasinda boliwikerek. Eger teride qizariw paydabolsa qan aylaniwin jaqsilawushinqurg’aqsu’lgimenena’ste artiladi. Ultrabinafsha nurlandiriwdan paydalaniladi. Shiling’an teri tarawlari muzday suwda balalar sabininda juwiladi, spirt penen artiladi, keyin talk yaki a’piwayi pudra sebiledi.

Pufakshalar brilliant jasili menen artiladi, qurg’aqbaylam qoyiladi. Nekrozdi shegaralawushinshipaker o’lgen toqimalardi kesip alip taslaydi, jara 1% kaliy permanganat eritpesineig’allang’an steril salfetka menen orap qoyiladi. Keyinshelli hamshira ku’nine 2-3 mahal baylamdi almastiradi ha’m jara halatituwrisindashipakerge xabar berip turadi. Jara tazalaniwina qarap mazli (Vishnevskiy mazi, sintomitsin emul’siyasi ha’m t.b.) baylamlar qollaniladi.

Balalarda jataqjaralardin’ paydaboliwijamanku’timnen, bo’lim meditsinaliqxizmetkerlerinin’to’menmeditsinaliq madeniyatinan, o’z waziypalarina suwiqqanlik penenjandasiwinan dalalat beredi.