Ii-bob. O’zbekiston respublikasi “qizil kitob”i o’simliklar bo’limining solishtirma taxlili

O’simlik soni va arealining o’zgarish sabablari. Ko’plab chorva mollarining boqilishi va odamlarning bevosita ularga bo’lgan ta’siri hamda urug’idan yaxshi unib chiqmasligi ularning kamayib ketishiga olib kelmoqda.


Muhofaza choralari. Maxsus muhofaza qilish tadbirlari ishlab chiqilmagan.


12-rasm.. Chimyon soxta klausiyasi - Pseudoclausia tschimganica (Popov ex Botsch. et Vved.) A. V.Vassil


Kamyoblik darajasi 1. G’arbiy Tyanshandagi juda kamyob, endem o’simlik.

Qisqacha tavsifi. Bo’yi 30-50 sm, ba’zan 100 sm gacha yetadigan uzun, oddiy va qisqa bezchasimon tuklar bilan qoplangan ikki yillik o’simlik. Poyasi asosidan shoxlangan. Yopirma barglari ko’p, teskari-nashtarsimon, bandli. Gullari ko’ng’ir tusda, binafsha tomirli, uzunligi 9-11 mm. Qo’zog’i yassi, tasbehsimon ko’rinishda, poyaga yopishgan, uzun tumshuqchali. Iyun-iyul oylarida gullab, avgustda mevasi yetiladi. Qoyalarda, toshli va shag’alli yonbag’irlarda, daryo bo’ylaridagi toshloqlarda, eriyotgan qorlar atrofida o’sadi. Tabiatda kam tarqalgan. Yakka-yakka holda o’sadi. Urug’idan ko’payadi.

Tarqalishi. Toshkent viloyati: Faqatgina CHotqol tizmasida tarqalgan.

SHuningdek Qirg’izistonda ham o’sadi (Sandalash tizmasi).