Ii bob. Moddalarning hosil bo`lishi haqidagi dastlabki ta`limotlar



Download 2,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/37
Sana15.08.2021
Hajmi2,35 Mb.
#148633
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   37
Bog'liq
II bob(1)

“falsafiy  tosh”  deb  ham  aytishardi.    Juda  ko`p  metall  buyumlarning  sirtini  oltin 

bilan  qoplashda  (zar  bilan  qoplash)  uning  simob  bilan  hosil  qilgan  amal’gamasi 

ishlatiladi.  Olib  borgan  ishlar  ko`lami  Jobir    ibn    Xayyom  simob  va 

oltingugurtning    xossalarini  yaxshi  bilishidan  darak  beradi.  Metallarning  kelib 




 

66 


chiqish  nazariyasiga  ko`ra  simob  va  oltingugurt  alohida  element    deb 

hisoblanmasdi. 

“Falsafiy 

simob” 


ularning 

yaltiroqligini, 

qattiqligini, 

bolg’alanishini  va  “falsafiy  oltingugurt”  ularning  o`zgaruvchanligi,    yonishini 

belgilaydi.  

 

Simob  er  qa`rida  uchraydi,  u  jismlarning    sirtiga    yopishmaydi  va  juda 



harakatchandir.  Simob  xossalari  jihatidan  boshqa  metallarga  nisbatan  qalay,

 

qo`rg’oshin  va oltinga yaqin turadi. Simob bilan kumush birikib amal’gama hosil 



qiladi, ammo mis bilan juda qiyin reaksiyaga kirishadi. Uning fikricha, oltingugurt 

o`zgarmas  tarkibli,  bir  jinsli  modda,  materiyasi  negizida  yog’i  bor,  ammo  bu 

moyni  oddiy  haydash  usuli  bilan  ajratib  bo`lmaydi.  Qattiq  qizdirilganda 

oltingugurt  yo`qolgandek  bo`ladi,  chunki  u  ruh  kabi  uchuvchandir.  Temir  bilan 

simob ham amal’gama hosil qiladi, faqat biz biladigan va sir tutadigan san`atimiz 

mahsulini qo`shsak, bu jarayon amalga oshadi deb aytgan edi olim.  

 

Demak,  Jobir  ibn  Xayyomning  dunyoqarashiga  ko`ra  falsafiy  tosh  (Kapis 




Download 2,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish