Ii. Боб Фуқаро ва ишлаб чиқаришга мўлжалланган биноларнинг ёнғин хавфсизлиги

Тутунга қарши ҳимоя тизимларининг вазифаси. Тутун тарқалишини чегаралашга қаратилган ҳажмий-режалаштириш ечимлари.

/2; 13; 17; 27/
Тутундан ҳимоялаш тизимларининг вазифаси. Тутуннинг инсон организмига таъсири. Тутуннинг эвакуация йўлларига, алоҳида хоналарга ва биноларга тарқалишини чеклашга қаратилган чора-тадбирлар.
Биноларни тутунга қарши ҳимоя қилиш тизимларининг вазифаси ёнғин натижасида бўлиниб чиқадиган тутун, газ, (одам организми учун зарар бўлган моддаларнинг) эвакуация йўлларига, қават ва хоналарга тарқатмасликка қаратилган техник ечимларга айтилади.
Биноларнинг тутунга қарши тизимларнинг ўрнатилишида ёки лойиҳалашда ҳажмий-режавий, конструктив техник ечимларини эътиборга олиш талаб этилади.
Ҳажмий-режавий ечимларда бино ҳажмини ёнғин бўлмалари ва секцияларга бўлиш, ёнғин хавфи бўлган технологик жараёнли хоналарнинг ҳимояланиши ва уларнинг бино режаси ва қаватлари бўйича жойлаштирилиши назарда тутилади.
Конструктив техник ечимларда – биноларда тутун ўтказмайдиган тўсувчи қурилмалардан фойдаланиш ва улардаги эшик, дераза ва коммуникация тешикларининг ҳимояси, коммуникация тешикларидаги туйнукларнинг зичлиги (прокладкаси) ҳамда уларнинг ўрнатилиш элементлари назарда тутилади.
Биноларнинг тутунга қарши ҳимоялашдаги махсус техник ечимларда механик ёки табиий тутун ҳайдаш тизимининг турлари, биноларнинг зина катагида, лифт шахталарида, даҳлиз шлюзларида ва бошқаларда ортиқча ҳаво босимини ҳосил қилувчи кўрсаткичлар назарда тутилади.
Ёнғин чоғида бинолардаги туташ хона ҳамда эвакуация йўлларида ноқулай шароитларида тутаб ёнишни бартараф этиш учун жойидаги шарт ҳамда тахминлар қабул қилинган:

• 
  квазистационар тўлиқ кучайган ёнғин ҳисоби олиб борилади;
  
• 
  туташ хоналарда ёниш маҳсулотларини ёйиш йўллари ҳисобланган ёнаётган хонанинг ички ёриқлари (эшикли ва технологик) оқимли деб қабул қилинади;
  
• 
  ёнаётган хона баландлиги бўйича статистик босим чизиқли қонун бўйича ўзгаради. Уларнинг ҳисоби ўртача ҳажмли ҳарорати ташқи ҳаво ҳароратига тенг қилиб қабул қилинади;
  
• 
  тутун ҳайдовчи қурилмаларнинг конструктив бажарилиши, уларнинг шамол таъсирида туширмаслигини кафолатлайди. Ёнаётган хонага ҳаво туташ хоналарнинг оқимли туйнуклари орқали киради, туташ хоналарнинг ташқи ёриқлари турли шамол таъсиридаги зоналарда жойлашади.
  

12.