Ii-bob. Dinamika

Tashki ishkalanishni vujudga keltiradigan sabablar.

Tashki ishkalanishni vujudga keltiradigan asosiy sabab bir-biriga tegib turgan sirtlarning notekisligi, ya’ni gadir-budirligidir. Agar sirtlar juda sillik bulsa ishkalanish turli jismlar molekulalari orasidagi tortishish kuchlari natijasida vujudga keladi.

Tinchlikdagi ishkalanish kuchi.

Ishkalanish kuchi _ishk ni aniklash uchun stol ustida turgan jism bilan tajriba utkazaylik (21-rasm). Jismni xarakatlantirish uchun unga F kuch kuyilgan. F ning ma’lum kiymatlarigacha jism xarakatsiz koladi. YA’ni jism va stol sirtlari orasida vujudga keladigan kuch jismning stol ustida xarakatlanishiga tuskinlik kiladi. Jismlar bir-biriga nisbatan xarakatlanmaganda xam ularning bir-birlariga tegib turgan sirtlari orasida vujudga keladigan bunday kuchga tinchlikdagi ishkalanish kuchi deyiladi.
F ning kattaligi _ishk ning kattaligiga teng bulganda stol ustidagi jism xarakatlana boshlaydi. Demak _ishk
Lekin, shu bilan birga bu kuchlar karama-karshi yunalgandir.
_ishk