If. •f с ж ж Салимов КимёВий технодогиянинг асосий караёнАари Во урилмоАпри I зл' Пз

Тозаланган газ
Чангли
га Т *
Я ' 
Тозаланган 
газ
-Шлам
8.11- раем.
Ичи буш 
фо р с у н к а л и скруббер.
8 .1 2 -раем.
Н а с а д к а л и
скруббер.
тезлиги 5 м / с д а н куп булса ск ру б б ер д ан сунг томчи ушлагич 
урнатилади. З а р р а ч а н и н г улчами 10 мкм дан ка тта б улг анд а 
к ур и л ма н и нг т о з а л а ш д а р а ж а с и 99 % ни т а ш к и л этади, з а р р а ч а ­
нинг улчами к ич ик ла шиши билан чанг тутгичнинг т о за ла ш
д а р а ж а с и б ирд ан и г а ка ма й иб кетади. Суюкликни сочиб борувчи 
с к р у бб ер л ар ка тта улча мл и чангла рни у шл аш , г а з л а рн и совит;иш 
ва к о н д иц и ял а ш учун ишл атил ади. К у р ил ма ни нг бал ан дл и г и
д иа ме т р и г а нис ба тан одатда 2,5 м а р т а к а тт а булади. Сувнинг 
солиштирма са рфи 0,5 дан 
8
л / м
3
гача боради.
Н а с а д к а л и с к р у б б е р л а р .
Бунда й к у р и л м а л а р д а контакт юзани 
купайтириш учун кушимча ж и с м л а р ( н а с а д к а л а р ) дан фойдалани- 
лади (8.12- раем). К у з г ол ма с н а с а д к а л а р х ал к а си мон , ша рсимон 
ва !бошка ш а к л ли булиши мумкин. С ую к л ик н а с а д к а л а р н и н г
юзйлари буйича плёнка т а р зи да х а р а к а т килади. Суюкликнинг
202

---

с ол и шти рма с а рфи 1,3-4-2
,6
л / м 3. Н а с а д к а л и ск ру б б ер л ар ни н г
г ид р а вл ик ка рши ли ги 300— 800 Па. Н а с а д к а л и скруббернинг 
уртач а т о з а л а ш д а р а ж а с и 75— 85 %. Бирок, улчами 2 мкм дан 
ка тта булг ан з а р р а ч а л а р н и т ут г ан д а к ури л ма н и нг то за л аш 
д а р а ж а с и 90 % дан ортиб кетиши мумкин. Н а с а д к а л и с к рубберлар 
сочиб берувчи к у р и л м а л а р г а нис ба тан анча с а м а р а л и , бирок 
у ла р н и нг г и д р ав л ик к а рши ли г и ка ттарок.
Т а р е л к а л и г а з ю в у в ч и к у р и л м а л а р .
Бунда й к у р и л м а л а р д а газ 
билан с у юк ли к у ртас ид аг и контак т горизонтал ж ой ла шг ан
т а р е л к а л а р н и н г устида юз беради. Газнинг тезлиги кичик (
1
м / с
ат ро фи да ) б улг анд а , газ суюк лик к а т л а ми о рк а ли утиб п у ф а к л а р
хосил булади, бу ж а р а ё н б а р б о т а ж ж а р а ё н и деб юрнтилади. Агар 
газнинг тезлиги к а тта булса — т у рб ул ен тл а шг ан купик к,атлами 
пайдо булади. Шу с а б а бд а н т а р е л к а л и ск ру бб ер ла р икки турга 
булинади: купикли ва б ар б от а жл и.
Тозаюнган 
Гозапанган
а
8 .1 3 -раем.
Ку пи кл и г аз ювучи курилма:
а
— а г д а р и л м а т а р е л к а л и ;
б
— к у й и л и ш т а р е л к а л и .
8 . 1 3 - р а с м д а купик х,осил килувчи т а р е л к а л и газювувчи 
к у р и л м а л а р н и н г икки тури курс атилга н:
а)
а г д а р и л м а тар ел ка л и;
б) 
куй и ли ш т а р ел ка л и. А г д а р и л м а т а р е л к а л и с к р у б б е р л а р д а 
тешикли ва т иркишли п а н ж а р а л а р ишл атил ади. Т е шик ла рн ин г
диаметри 4
— 8
мм, т и рки шл а рн и нг кенглиги 4— 5 мм. Т ар ел ка н ин г
эркин кесими (умумий кесимга нис ба т ан т ешик ла рни н г улуши)
0 , 2 -т-0,5 м
2
/ м 2. К,уйилиш т а р е л к а л и к у р и л м а л а р д а ка лп ок ч ал и,
5- симон, йиггичи булган тешикли ва бошка типдаги т а р е л к а -
л а р д а н фо й да л ан ил ад и .
Бу ту р да г и к у р и л м а л а р д а п ерфо ра ц и я килинган т а р е л к а ­
л арнинг сони бир нечта булиши мумкин, бундай шароитда т о з а л а ш
д а р а ж а с и ортади ( 99% гача). Битта т ар е лк а н ин г г и д р а вл ик
к а р ш и ли г и тахминан 600 П а га тенг булади.
203

---

С а н оа т да купик к а т л а м и н и б а р к а р о р л а ш т и р и б т у р ад иг ан
к ури л ма с и булг ан т а р е л к а л и с к р у б б е р л а р кенг и шл ат и лм о кд а.
Б а р к а р о р л а ш т и р у в ч и к у р и лм а ( с т а б ил из а т ор ) купикли режим-
нинг тезлик интервалини анча к е нг айт ира д и (4 м / с гача) ва купик 
катламининг баландлигини купайтиради. Бундай к у р ил ма л ар ни нг
газ буйича иш унумдорлиги с т а нд а р т л а ш т и р ил г ан ва 3 д а н 90 минг 
м3/ с о а т гача у зг ар и ши мумкин. Т а р е л к а л а р д а г и газнинг оптимал 
тезлиги 2 5 4 - 4 , 5 м / с, с уюкликнинг с ол и шти рма с а рфи 0,05-=- 
4-0,1 л / м , Купикли к у р и л м а л а р кимё ва металлни к,айта и шл аш
са ноа тид а, айник,са минерал у ги тла р и ш л а б чик,аришда г аз л ар н и
фтор, олтингугурт, фосфор ч а н г л а р и д а н т о з а л а ш д а яхши Самара 
бермокда.