|
ЕРКИН ОЗЕК
(тымсал)
Коп уақ қайыл етип қарақалпақты,
Даслеп ол су қусап дурыс жолдан ақты.
Журт айтысты "Еркин—тауир озек" деп,
"Мне, бул озекке келди гезек" деп,
Суында суентер коп қурды ойын,
Сынгсыған тоғайлар қаплады бойын.
Брақ алысырақта ерекше оскен
Қисық торангғыллар кенгести астен
17
Ҳамь судынг ағысын бақлай баслады,
Озекти олгенше мақтай баслады:
"Пай-пай, отағасы, сиз бир патли су,
Қайда сиздей болып маужирип ағу!
Айтсақ, "мақтадынг" деп, балки кейирсиз,
Сиз бар ғой, дым ғана кшипеилсиз..."
"Ақпағанынгызда бул жерден, аға,
Қиын болар еди Амудаьяға."
"Уаэй, егер ақпағанда Еркинжан бзинг,
Кеуип қалар еди-ау Арал тенгизинг!"
"Енди не деп единг? Кебуи созсиз!
Бирақ сиз ҳадден тыс кшипеилсиз.
Сиз, ақыры, бул жердинг трегисиз ғой,
Дауранынг келгенде тасалама бой.
Айдос бий айтпаған-ба: "хамел тигенде
Болмасын бегинге қараушы бенде!"
Ал, сенинг жағангда гей бир қамыслар
Озлерин шектен тыс қақайтып услар.
Саль-паль самал болса, қозғаланг тауып,
Сизге қарсы сойлер, бойынга шауып.
Мна бизлерди ал, иилип алдынга,
Тажим етпей турған кунимиз болды-ма?
Иилемиз, брақ биз турмаймыз тегин:
Сиз жонинде қамыслардынг осегии
Самал алып келсе бизге егерде,
Жалпылдан гуулеймиз тап усы жерде.
Қамыс-ше? Иилмес, снуға таяр,
Саль-паль бос усласанг қолынгды қияр...
Пай-пай, отағасы-ай, гуулеп отпейсиз,
Неге сиз соларды жапырып кетпейсиз!"
Буны есигип Еркин ғоддаслап кетти,
Тасып, догерегин кол-дарья етти.
Кулки болды, сойтип ғазбенен қуға,
Ал қисық торангғыллар мантықты суға.
Суда коп турғансонг қурай баслады,
18
Брақ жане пайын турай баслады
Яғни иске салды билген онерин:
"Мне, дым атияж болды бул жеринг.
Енди бир-де қамыс келип бетинге,
Озь пкирин айтып корсинши, қане!
Ауа, отағасы, гуилдеп басып,
Тасып алу керек, усылай тасып.
Ақыры, сенинг атынг Еркин емес-пе,
Қайтип ағар болсанг еркинг емес-пе?
Ане, енди аксанг тнып, жай-жайуат,
Бойынга жане де қосылар қуат..."
Деген созь озекке қатты унады.
Ол енди тартылып, кем-кем тнады,
Гуулеп бурынғыдай шықпады сести,
Ожет толқынлар-да ериншеклести.
Суы тынды, ербийип рашы-жары,
Тубинде коринди қурбақалары.
Жасыл бақатосқын торлады устин,
Сайы лап, тнысы тарыла тусти.
Гейде "ағаман" деп, омыраулнр ол,
Брақ, ултандағы уйма бермес жол.
"Неге қол созбайсыз, жанынгыз бар-ма!"
Деп ол жекиринер торангғылларға.
Брақ, олар кем-кем алысласады,
Тек-те озли ози сбырласады.
Сойтип, Еркин байғус кепти-де кетти,
Қисық торангғыллар басына жетти...
Бул тымсалға керек болар-ма мораль?
Марапат дегенинг пайдасыз самал.
Ким қасына жағымпаз жинаса егер,
Еркиндей ултанын тез уйык тебер.
1959-жыл.
19
ҚОСЫҚ
("Қара коз" намасына)
Қара козли қарындасым,
Я Гулимсенг, я Гулайым.
Кетип журь саған ықласым,
Аулынга ҳарь келген сайын.
Парь болайын ушқынг келсе,
Яр болайын қушқынг келсе,
Лабинг тиип ишкинг келсе,
Шийрин шекер пал болайын.
Есигингнинг алды пахта,
Иске шықтынг саҳарь уақта.
Дем алғынг келсе аулақта,
Саябанлы тал болайын.
Гозлегенинг елге пайда,
Жгитлер ышқынгда шайда.
Суйген ярынг болмағайда,
Суйсенг, озим яр болайын.
Ярынг болса, илажым не!
Телмирип қумар козинге,
Енг болмаса ақ жузинге
Жалғыз ноқат қал болайын
СУРЕЙЯ
(Жапарзададан)
Сахарь-сахарь сен теримге келгенде,
Еситилер хош хауазынг, Сурейя.
Қолларынга коз илеспес тергенде,
Харма, азербайжан қзы Сурейя.
20
Омиринг азат,
Еллеринг абад,
Ай, каҳарман кыз,
Бул алтын улкенинг бахтияр қзы.
Аппақ-аппақ бултлар тодасы емес,
Дуркиреген ак қу падасы емес,
Я қарлы шынглардынг зясы емес,
Бунынг бари терген пахтанг, Сурейя.
Ғайратынга ҳамме ҳайран қалысқан,
Колхозшылар зураат ушын жарысқан.
Дослар келер саған, жақын—алыстан,
Онерингди уйренуге, Сурейя.
Сени блер елдинг барлық ул-қзы,
Еркин елдинг ерке оскен гул қзы,
Шеп тосинде кулген алтын жулдызы,
Харма, азербайжан қзы Сурейя!
* * *
Бултлар коп тунеген асқар таулардынг.
Жузин перделеуши думаны болар.
Ярынынг козине шопь салған ярдынг
Кокиректе гудикли гуманы болар.
Гулден гулге қону булбилдинг кари.
Биопалык деген напси базары.
Селлер ылықтырса таулардынг қарын,
Сайлардынг баса-бас қамалы болар.
Муҳаббет ол гули емес Крымнынг,
Желпилдиси емес жпек бурымнынг.
21
Жгитлик ҳасери урған мурыннынг
Кеминде бир батпан самалы болар.
Ышқы отында жанын қинай билмеген,
Азаматлық арын ойлай билмеген,
Омирлик жолдасын силай билмеген
Жгит ол адамнынг жаманы болар.
Тауда гул коп бри бринен тауир,
Бари бир қушаққа симас ҳамь аур,
Бизлер жасап турған бул алтын дауир
Таза муҳаббеттинг заманы болар.
1959-жыл,
Арқа Кавказ.
Do'stlaringiz bilan baham: |
