Ибрайым юсупов ойлар қосықлар ҳамь поэмалар

 
 

---

37 
ОМАР ҲАЙЯМНЫНГ РУБАЯТЛАРЫНАН 
Биз дуньядан кошкенменен дуньяға бир пул,
Жерден изимиз ошкенменен дуньяға бир пул.
Дунья турды ҳамь турады биз болмасақ-та,
Жер астына биз тускенменен дуньяға бир пул. 
* * * 
Мен дуньяға келгенменен толды-ма дунья?
Мен кетемен, кеткенменен сорлы-ма дунья? 
Топырақтан шғып, жане неге топырақ боламан, 
Тусиндирер адам сенде болды-ма дунья? 
* * * 
Биз,—дуньянынг бар мағызы. енг биик шнгы,
Бул топаланг омирдинг биз гозззллық нуры.
Дунья деген зыр айланып турған бир шенгбер,
Биз ондағы енг ҳасыл тас, биз онынг дури. 
* * * 
Кел ишейик! Бари бир тусемиз ертенг горге,
Қуаныш, дослық, муҳаббет, гоззаллық жоқ ол 
жерде. 
Тут ядынгда насиятым (басқаға айтпа брақ):
Гул қайтып ғуншаламас солып қалса егерде. 
* * * 
Олимди неге бердинг, омир бергеннен кеин?
Гул ҳеш солмаса екен бир когергеннен кеин!
Ылайы шала писти-ме қуйған гузенгнинг, ҳей, 
гулал, 

---

38 
Не ушын сындырасанг бир ислегеннен кеин? 
* * * 
Гулалға барсам, ылайын зуала етипатыр,
Зулап айланып зуала, исленип кетипатыр.
Патшанынг басы, шопаннынг аяғы бар топырақтан 
Ыдысқа мойын, тутқа, қулақ дузетипатыр. 
* * * 
Бир гезде алтын сарай жарқырап турған жайда,
Султанлар дауьран сурип, сань-салтанат қурған 
жайда, — 
Қумыры қус отыр бугин жарты пақсаға қонып
Ҳамь жлар мунглы сеспенен: "Қайда ол, қайда,
қайда?" 
О, егер шийрин қосықлар даптерин қолға алып,
Бир гузе шарап апарып, қалтама бир нан салып,
Гоне там саясында кун откизсем сенингменен, 
Султанлар куйер еди-ау, иши жанып, қызғанып. 
* * * 
Бул налети жогиликтен зерикти жаным,
Акел сақи шарабынгды, шарап—иманым.
Салле менен жайнамазды сатайын саған, 
Мен олардынг душпаныман, шарап бер маған! 
 
* * * 
Менинг дартим—ышқыдур, ал қуран емес,
Мен бир жапакеш қумырысқа, Сулейман емес. 
Запырандай сарғайған жузим бар менинг, 

---

39 
Кийгеним жпек емес, ҳамь-де сақтиян емес. 
* * * 
Жас шопшек жанбас гурлеп, пысқыр тек-те,
Ышқы болмас селтенгсиз бос журекте.
Муҳаббет—лаулаған от, уйқысыз тунь, 
Дауа жоқ муҳаббеттен келген дартке. 
* * * 
Журек-пе сол, отлы интаға қумарланбаса,
Ығбал умити ҳамь ышқы азабында жанбаса?
Ышқысыз откен кун қареп, шадлығы жоқ, нуры
жоқ, 
Соннан жаман уақыт жоқ, снап кор инанбасанг. 
* * * 
Баҳарь изинен баҳарь отер змырап мудам,
Омирингди шадлықпенен откиз, ҳей адам!
Трлишиликте не бар дейсенг жасаудан зият? 
Қайтип сурсенг, сойтип огер устингнен дауьран. 
* * * 
Бир қолға гул, бир қолынга тут каса,
Ярынгменен сурь, сойтип, зауқы—сапа.
Бир куни ажел узгендей гул ғуншасын, 
Спырып алып кетер омир лифасын. 
* * * 
Ахмаққа ҳамьдам болсанг қалмас ар—уят,
Сол ушыи Ҳайямнан тынгла насият:

---

40 
Ахмақлардынг берген бальзам суынан
Ақыллынынг берген заҳари зият. 
* * * 
Жер нанынгды тлемесенг басқадан,
Болса устингде кун туспестей баспананг, 
Хожа-да болмасанг, кул-да болмасанг, 
Сел кунге сен шукирлик қыл, ҳай адам!
* * * 
Бул заманда адамларға исенбе,
Срынгды айтсанг, сен тусерсенг ксенге.
Дос дегенинг душпан болып шғады,
Кулип журип ор қазады, жғады.