Иқбол Гурпинар ҚЎРҚМА, aёлсан сени эшитувчи бир зот бор!

Иймон ва таваккул обидаси ҳазрати Хадича (Аллоҳ ундан рози бўлсин).
Бу буюк инсоннинг исми зикр қилинганида кўз олдимизга садоқат ва иймон обидаси келади. Бу қандай бахт. У фидокорлик, садоқат, вафо ва иймоннинг тимсолидир. Турмуши бузилган, фарзандлари бўлишига қарамай Расулуллоҳ билан турмуш қуриш учун таклиф юборган жасоратли аёл. Расулуллоҳга турмушга чиққанида қирқ ёш бўлган Хадича ёшини муаммо қилмасдан Расулуллоҳнинг фарзандларини дунёга келтирган Она. Аслида барча аёл қизларга турмушга чиқишидан олдин нималарга эътибор бериш кераклигини ўргатган закий аёл. Расулуллоҳга совчи қўйишдан олдин тижорат ишлари билан шуғулланадиган хизматчиси Майсарага карвонида бирга сафарга чиққан Муҳаммадни кузатишни буюрган, сафардан қайтганидан кейин у зот ҳақида, ахлоқи, ўзини кўпчиликнинг орасида тутиши, гапириши, фикрлари, ҳалоллиги, бошқаларга бўлган муомаласи, ёрдамсеварлиги, тўғрисўзлиги ва тижорат ишларидаги маҳорати ҳақида сўраб билганидан кейин турмушга чиқишга қарор қилиб, совчи қўйган шижоатли аёл эди ҳазрати Хадича. Ҳозирги ривожланган замонларда ҳам аёлнинг эркакка совчи қўйиши жасорат эканида ҳамма ҳамфикр ва бундай ҳолатларда аёлга бошқа томондан таъна-маломатлар ёғилиши ҳам айни ҳақиқат. Шу билан бирга ҳазрати Хадичанинг аёлларга нисбатан адолатсизлик қилинган бир замонда энг яхши тожир бўлишни уддалагани ҳам таҳсинга лойиқ, аслида. Савдогарлар энг яхши газламалар ва энг сифатли, гўзал ҳидли атторлик маҳсулотларни олиб келишганида Маккада биринчи бўлиб Хадичанинг ҳузурига келишар эди. Ҳазрати Хадича Расулуллоҳ билан турмуш қуришдан олдин келишилган шерикликни турмуш қурганларидан кейин ҳам давом эттирганликлари Расулуллоҳнинг аёлга ва унинг ҳаққига қанчалик риоя қилганларига далилдир. Ҳозирда турмуш ўртоқларимиз ишдан бироз кечикса, уларни сўроққа тутамиз, Ҳазрати Хадичани танисак, Расулуллоҳ у зотни вафотидан кейин ҳам ҳар доим яхшиликлар билан ёд этганларини ва 23 йил ҳузур ва севгига тўла бир оила ҳаёти бўлганининг сабабларини тушуниб етамиз. Пайғамбарлик келишидан олдин ҳазрати Хадича эрининг Ҳиро ғорига хилватга чекинган замонларда ҳам ҳамиша у зотни қўллаб-қувватлаган, ёрдам берган, ҳомиладор вақтида у зотга овқат ташиб, ғорга олиб борган, эрининг бутун дардини, муаммоларини вакуум каби тортиб олган, ҳар доим унга ишонган садоқатли бир аёл. Фахри коинот ғордан келишда кечиксалар, у зотдан хабар олгани хизматчиларини жўнатган, хавотирда кутган жафокаш аёл. Пайғамбарлик келганида эса биринчи бўлиб иймон келтирган, эрининг ёнида туриб, у зотга энг катта дастакчи бўлган вафодор аёл. Расулуллоҳга илк ваҳий келганида бунинг қўрқувидан даҳшатга тушиб, келишлари билан буни ҳазрати Хадичага айтган эдилар. Устимни ёпиб қўй, менга нимадир бўляпти, эй Хадича, деганларида, ҳазрати Хадича Расулуллоҳни гўзал сўзлари билан тинчлантирган эди. Ҳазрати Хадича Расулуллоҳга: “Ундай деманг!.. Аллоҳга қасамки, Аллоҳ ҳеч қачон сизни хафа қилмайди, чунки сиз қариндош-уруғга силаи раҳм қиладиган, ҳақни гапирадиган, заиф кимсаларга ёрдам берадиган, фақирларнинг холидан хабар оладиган, ҳақсизликка қарши чиқадиган Амин зотсиз!..” деган эди. Ҳазрати Хадича ушбу илк ваҳийдан кейин Расулуллоҳ билан бирга амакисининг ўғли Варақа ибн Навфалнинг ҳузурига борди. Варақа бўлиб ўтган ҳодисани эшитиб, бу олдинги пайғамбарларга келган ваҳий элчиси Жаброил эканини айтди ва сенга пайғамбарлик берилади, дея муждали хабарни етказди. Ҳазрати Хадича буни эшитиб Расулуллоҳга: “Сизнинг Расул эканингизга иймон келтирдим”, деди. Ва биринчи иймон келтирган инсон – аёл бўлди. Ана шу пайтда ҳазрати Хадича ер юзидаги учта мусулмоннинг бири эди. Расулуллоҳ ва ҳазрати Али билан бирга баъзан Каъбанинг атрофида, баъзан эса уйда ибодат қилишарди. Абдуллоҳ ибн Масъуд Маккага борганида бу уч мусулмоннинг Каъбани тавоф қилётганини ва ана шунда ҳазрати Хадичани ўранган ҳолатда кўрганини ривоят қилган. Ҳазрати Хадича Расулуллоҳни ҳеч қачон ёлғиз қолдирмади. Мушрикларнинг зулми кучайган замонларда ҳам ҳазрати Хадича Расулуллоҳнинг энг яқин ёрдамчиси бўлди. Бани Ҳошим ва Бани Мутталиб қавми хоҳ кофир бўлсин, хоҳ мусулмон Расулуллоҳни ҳимоя қилишга қарор қилишганидан кейин Қурайш мушриклари Расулуллоҳни қатл қилишга бермагунларича уларни Абу Толибнинг водийсида қамалга олди. Улар билан ҳар қандай алоқани бекор қилди. Уч йиллик қамал кунларида бутун мол-мулкини улар учун сарфлаган аёл жафокаш ҳазрати Хадича эди. Барча аламларга, қийинчиликларга сабр билан Расулуллоҳнинг ёнларида турган садоқат тимсоли эди у. Ҳазрати Хадичанинг ўлим тўшагида айтган сўзлари бу қийинчиликлар унинг наздида ҳеч нарса эканлигининг исботидир. Ҳазрати Хадичанинг сўзлари юракларга муҳрланган: “Эй Раббим! Қурайшлик ҳеч қайси аёл мен кўрган неъматларни кўрмади. Ҳатто дунёдаги ҳеч бир аёл мен эришган шарафга эришмади. Дунёда Расулуллоҳнинг аёли бўлганим мен учун энг буюк шарафдир. Шу билан бирга қиёматда илк мусулмон инсон, мўминларнинг онаси, Расулуллоҳнинг аёли сифатида тирилишим ҳам энг буюк неъматдир...” Бу сўзлар қамал замонида бутун давлатини мусулмонларга сарфлаган, оч қолганлиги сабаб хасталаниб, Ҳақ ҳузурига кетган буюк қалб эгасининг сўзлари эди. Ҳазрати Хадича қамал йилларида вафот этдилар. Аллоҳ у зотдан рози бўлсин. Расулуллоҳ бу йилни “Маҳзунлик йили” дея атадилар. Ҳазрати Хадича вафот этган йил Ислом тарихига “Маҳзунлик йили” дея битилди. Расули Акрам (у зотга салавоту саломлар бўлсин) ҳазрати Хадича билан энг ёш йилларини ўтказдилар. 23 йил давомида бахтли ҳаёт кечирдилар ва ҳазрати Хадича ҳаётликларида бошқа аёлга уйланмаган эдилар. Яъни, Расулуллоҳ Ислом душманлари бизга уқтиришга ҳаракат қилишгани каби бўлсалар эди, энг ёш, кучга тўлган йилларини ўзларидан ёши катта, тул ва фарзандли аёл билан ўтказмаган, бошқа ёш аёлларга уйланиб яшаган бўлар эдилар. Расулуллоҳ ҳазрати Хадичанинг вафотларидан кейин бошқа аёлларга уйланган бўлсалар-да, ҳеч қачон у зотни унутмадилар. Уни ҳамиша севги, ҳурмат ва соғинч билан ёд этдилар. Ҳаттоки муборак хонадонларида қўй сўйилганида, албатта, ҳазрати Хадичанинг дўстларига ва қариндошларига улашишни канда қилмасдилар. Расулуллоҳнинг ҳазрати Хадичага бўлган муҳаббатларини ҳазрати Оиша доимо қизғаниб яшаган ва баъзан буни изҳор ҳам қилган эдилар. Ҳазрати Оиша Расулуллоҳнинг энг ёш аёллари ҳисобланган. Расулуллоҳни ҳеч қайси аёлларидан ҳазрати Хадича каби қизғанмаганларини ўзлари ҳам тан олганлар ва бу ривоятларда келган. Ҳатто бир сафар Расулуллоҳ ҳазрати Хадича ҳақларида муҳаббат билан гапирганларини кўрган ҳазрати Оиша: “Ўлиб кетган ёши катта аёлни кўп мақтайверасиз. Аллоҳ сизга ундан ҳам хайрлисини берди-ку?!” деганларида, Расулуллоҳ бундан маҳзун бўлиб, унга: “Аллоҳ менга ундан хайрлисини бермади. У ҳамма мени инкор қилганида менга ишонди. Ҳеч ким иймон келтирмаганида иймон келтирди. Ҳеч ким менга ёрдам бермаганида у менга бутун давлати билан ёрдам берди. Аллоҳ менга бошқа аёллардан насиб қилмаган фарзандларни Хадичадан насиб қилди. У бутун аёлларнинг энг хайрлисидир”, деб жавоб қилганликлари саҳиҳ ривоятларда мавжуддир. Ҳаттоки бир гал ҳазрати Жаброил Расулуллоҳнинг ҳузурларига келиб, “Хадичага Аллоҳнинг ва менинг саломимни етказинг”, дея Хадичага бу дунёдаги кўрган қийинчиликлари учун Аллоҳ унга жаннатда ўйилган дурдан қилинган қаср ваъда қилганининг хушхабарини берган эди. Аллоҳ салом йўллаган банда эди ҳазрати Хадича. Расулуллоҳ умрларининг охиригача ҳазрати Хадичанинг ҳаққига истиғфор айтганлар. Расули Акрамнинг қизлари ҳазрати Зайнаб эри Абул Ос Бадр ғазотида мусулмонларга асир тушганида онасидан қолган маржонни эрини озод қилиш учун фидя ўрнига жўнатганида маржонни кўриб, Расулуллоҳ маҳзун бўлган ва саҳобалардан изн олиб, маржонни Абул Ос билан биргаликда ҳазрати Зайнабга қайтарган эдилар. Унутмаслигимиз керак бўлган ва бу қиссадан ўрганишимиз лозим бўлган нарса ҳазрати Хадичанинг тижорат билан шуғуллангани ва моддий тарафдан кучли аёллиги, шу куч билан бирга эрига бўлган ҳурмати, вафоси, садоқати ва раҳмдиллиги. Аллоҳ таоло Расулуллоҳга ҳазрати Хадичани турмуш ўртоқ сифатида танлаганида ҳам жуда кўп ҳикматлар бор. Бунга ақл юргизиб ўйлаб кўрганлар тушунади.
Расули Акрам Мориядан кўрган Иброҳим ўғилларидан бошқа барча фарзандларини ҳазрати Хадичадан кўрганлар. У зот Хадича онамизни умрларининг охирига қадар ҳамиша миннатдорлик, севги ва ҳурмат билан ёд этиб, унинг ҳаққига дуода бўлганлар. Аллоҳ ҳазрати Хадичадан рози бўлсин.