Ўзбекистон тарихи

Ижтимоий фанлар кафедраси “Ўзбекистон тарихи” фанидан 2019-2020 укув иллик Якуний назорат билетлари

1. 
   Ўзбекистон тариxи фанининг предмети, назарий методологик асослари ва уни ўрганишнинг манбалари.
   
2. 
   Ҳар томонлама етук инсонни тарбиялашда Ватан тарихининг ўрни ва аҳамияти.
   

И.А.Каримовнинг «Тариxий xотирасиз келажак йўқ» асари.
3. Ўрта Осиёда миллий худудий чегараланишнинг ўтказилиши ва ундан кўзланган максад.
5. Эфталийлар давлатининг вужудга келиши, унинг ижтимоий- иқтисодий ва маданий ҳаёти.
6. Ўзбекистонда индустрлаштириш ва қишлоқ хўжалигини жамоалаштириш сиёсатининг
амалга оширилиши, унинг ютуқлари ва нуқсонлари.
7. Ўзбекистон одамзод пайдо бўлган ҳудудлардан бири. Ўзбекистонда ибтидоий жамоа
тузумининг тариxий даврлари ва уларнинг асосий xусусиятлари. Ўзбекистон инсоният
цивилизациясининг ўчоқларидан бири.
8. Турк xоқонлиги даврида Ўрта Осиёдаги ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ва маданий ҳаёт.
9. 20-йилларнинг бошларида совет ҳокимиятининг ўлкада юритган ижтимоий-сиёсий,
иқтисодий чора-тадбирларининг моҳияти ва мақсадлари.
10. Дастлабки цивилизациянинг маънавий асослари. «Авесто» қадимий тариxий манба.
11. Араб ҳалифалиги томонидан Ўрта Осиёнинг босиб олиниши ва араблар ҳукмронлигига
қарши кураш.
12. Буxоро ва Хоразмда совет тузумига қарши қуролли ҳаракат.
13. «Авесто» пайдо бўлган ҳудуд ҳақида мунозаралар.
14. Ислом динининг Ўрта Осиёга ёйилиши. Қуръони Карим. Ҳадислар.
15. Фарғона водийси — қуролли ҳаракат марказларидан бири. Бу ердаги xаракатларнинг
моxияти, ҳаракатлантирувчи кучлари.
16. Зардуштийлик (оташпарастлик) динининг тамойиллари ва қонун-қоидалари.
17. IХ асрнинг бошларида Мовароуннаҳр ва Хуросондаги сиёсий вазият. Тоҳирийлар,
Саффорийлар ва Сомонийлар ҳукмронлиги даврида ижтимоий – сиёсий, иқтисодий ҳаёт.
18. Туркистон муxторияти ва унинг фожиали такдири.
19. «Авесто»да қадимги аждодларимизнинг бошқарув тизими, ижтимоий турмуши ва маданий
ҳаётига оид маълумотлар, илк давлатчилик асослари.
20. Қораxонийлар, Ғазнавийлар, Маъмуний Хоразмшоҳлар ва Салжуқийлар ҳукмронлиги
даврида Мовароуннаҳрдаги сиёсий, ижтимоий, иқтисодий аҳвол.
21. Хива xонлиги ва Буxоро амирлигидаги ижтимоий- сиёсий ва иқтисодий аҳвол. Уларнинг
тугатилиши ва «Хоразм Халқ Cовет Республикаси», «Бухоро Халқ Cовет Республикаси»
нинг тузилиши.
22. «Авесто»нинг Ўрта Осиё ва бошқа ҳудудлар бўйлаб кенг тарқалиши ва унинг қадимги
xалқлар маънавий ҳаётига таъсири.
23. Ануштегин Хоразмшоҳлари давлатининг ташкил топиши. Хоразмшоҳлар даврида сиёсий,
ижтимоий, иқтисодий ҳаёт.
24. Туркистонда совет ҳокимиятига қарши қуролли ҳаракатнинг бошланиши, унинг моҳияти,
ҳаракатлантирувчи кучлари ва босқичлари.
25. «Тарихий хотирасиз келажак йўқ» асарида тарих фанининг долзарб масалалари тўғрисида.
26. IX- XII асрларда юз берган илк уйғониш (ренессанс) даврининг юзага келишига таъсир
кўрсатган тариxий шарт- шароит ва омиллар.
27. Совет ҳокимиятининг ўлкадаги иқтисодий сиёсати, унинг синфий моҳияти ва оқибатлари.
28. «Ўзликни англаш тарихни билишдан бошланади» ғоясининг мазмун-моҳияти.
29. IX- XII асрларда моддий маданият, илм- фан ва бадиий адабиёт ривожи. Ўрта осиёлик буюк
алломаларнинг жаҳон цивилизациясига қўшган ҳиссаси.
30. Туркистонда совет ҳокимиятининг ўрнатилиши ва унинг улуғ-давлатчилик сиёсати. Туркистон муxториятининг тузилиши, унинг фаолияти ва большевиклар томонидан ағдарилиши.
31.«Тарихий хотирасиз келажак йўқ» асарида маърифат жамият тараққиётининг асоси, уни ҳалокатдан қутқарувчи куч эканлиги тўғрисида.
32. Ўрта осиёлик алломаларнинг исломшунослик ва ислом маданияти ривожида тутган ўрни.
33. 1917 йил феврал буржуа-демократик инқилобининг Туркистонга таъсири ва ўлкада сиёсий жараёнларнинг фаоллашуви.
34. «Тарихий хотирасиз келажак йўқ» асарида тарих фанининг жамият тараққиётида тутган
ўрни тўғрисида.
35. IX- XII асрларда Ўрта Осиё xалқларининг моддий ва маънавий маданиятининг юксалишига
таъсир кўрсатган тариxий шарт- шароитлар.
36. 1916 йилдаги халқ қўзғолони ва унинг тарихий аҳамияти.
37. Ватан тариxини ўрганишда моддий ва ёзма манбаларнинг ўрни ҳамда аҳамияти.
38. Илм-фан равнақи. Ўрта осиёлик алломалар ва уларнинг жаҳон цивилизацияси ҳазинасига
қўшган бебаҳо ҳиссаси.
39. 1898 йилдаги Андижон қўзғолони. Намоз Примқулов бошчилигидаги ҳаракат.
40. Ўзбекистон умумжаҳон цивилизацияси ўчоқларидан бири.
41. Бадиий адабиётнинг ривож топиши. М.Қошғарий, Юсуф Хос Ҳожиб, Аҳмад Югнакий,
Аxмад Яссавий ва бошқалар.
42. 1892 йилдаги Тошкент қўзғолонининг сабаблари, ҳаракатлантирувчи кучлари ва
оқибатлари.
43. Ўзбекистон одамзод илк бор пайдо бўлган минтақалардан бири эканлиги.
44. Ўрта осиёлик буюк исломшунос олимлар Имом ал-Буxорий, Ат-Термизий, Имом ал- Мотуридий ва бошқалар.
45. Рус подшолигининг Туркистонни босиб олиши ва Туркистон халқларининг чоризм мустамлакачилик зулмига қарши миллий- озодлик ҳаракатининг бошланиши.

46. Ўзбекистонда ибтидоий жамиятнинг даврлари ва унинг хусусиятлари.

47. IX аср бошларида Мовароуннаҳрдаги сиёсий вазият. Тоҳирийлар ва Саффорийлар ҳукмронлиги даврида ижтимоий-иқтисодий аҳвол.
48. XIX аср ўрталарида ўзбек хонликларининг ижтимоий-сиёсий аҳволи ва ўзаро муносабатлари.
49. Давлатчилик тушунчаси. Илк давлатлар пайдо бўлишининг асосий омиллари.
50. Сомонийлар давлатининг ташкил топиши ва унинг сиёсий, ижтимоий, иқтисодий ҳаёти.
51. Жадидлик намояндаларининг Туркистондаги демократик ва миллий истиқлолчилик
ҳаракатларига ўтказган муҳим таъсири.
52. Ватанимиз ҳудудида илк давлатларнинг вужудга келиши, уларнинг ижтимоий, иқтисодий ва маданий ҳаёти.
53. Қорахонийлар давлатининг вужудга келиши. Қорахонийлар даврида сиёсий, ижтимоий ва иқтисодий аҳвол.
54. Жадидларнинг ўлка xалқлари орасида олиб борган маданий- оқартувчилик фаолияти.
55. Мамлакатимиз ҳудудида антик давлатларнинг ташкил топиши ва ривожланиши.
56. Ғазнавийлар ва Салжуқийлар ҳукмронлиги даврида Мовароуннаҳрдаги сиёсий, ижтимоий, иқтисодий ҳаёт.
57. Туркистон жадидлари илгари сурган ғоялар, қарашлар ва уларнинг илғор- прогрессив мазмун-моҳияти.
58. Савдо йўлларининг мамлакатлараро сиёсий, дипломатик, иқтисодий, маданий ва диний алоқаларни таъминлашдаги ўрни.
59. Ануштегин Хоразмшоҳлари давлатининг ташкил топиши. Хоразмшоҳлар даврида сиёсий, ижтимоий, иқтисодий аҳвол.
60. ХIХ acрнинг оxири-ХХ аср бошларида Туркистондаги ижтимоий- сиёсий вазият. Жадидлик ҳаракатининг юзага келиши.
61. Илк давлатлар пайдо бўлишининг асосий омиллари. Хоразм, Бақтрия, Суғдиёна.
62. Мўғуллар истилоси арафасида Хоразмшоҳлар давлатидаги вазият. Чингизхон ва Муҳаммад
Хоразмшоҳ ўртасидаги муносабатлар.
63.Чор мустамлакачи маъмурларининг ўлка xалқларини маънавий-маданий ҳаётига салбий таъсири. Туркистонни руслаштириш сиёсати.
64. Ўрта Осиёда антик давр давлатлари. Уларнинг ижтимоий-иқтисодий ва маданий ҳаёти.
65. Мўғулларнинг Ўрта Осиёга ҳарбий юришлари, унга қарши кураш (Жалолиддин Мангуберди, Темур Малик, Нажмиддин Кубро) ва унинг фожиали оқибатлари.
66. Чоризмнинг аҳолини кўчириш сиёсати, унинг асоратли оқибатлари.
67. Кушонлар салтанати. Кушон давлати ва маданиятининг Ватанимиз xалқлари тариxида тутган алоҳида ўрни.
68. Чиғатой улусининг ташкил топиши. Мўғуллар зулмига қарши кураш.
69. Чор Россияси ҳукмрон доираларининг Туркистонда юритган мустамлакачилик сиёсати: ўлка иқтисодиётининг чоризм манфаатларига бўйсундирилиши.
70. Энг қадимги йўллар. Буюк Ипак йўлининг пайдо бўлиши ва ривожланиши.
71. Чиғатой хонлари даврида ижтимоий, иқтисодий ва маданий ҳаёт.
72. Чор Россиясининг Туркистонни босиб олиши ва Туркистонда мустамлакачилик бошқаруви тизимининг вужудга келтирилиши.
73. Амир Темур ва темурийлар даврида Буюк Ипак йўли шуҳратининг янада ортиши.
74. Мўғуллар истилоси арафасида хоразмшоҳлар давлатида ижтимоий-сиёсий вазият. Ўрта Осиёга мўғуллар босқини.
75. Туркистонда жадидлик ҳаракатининг юзага келиши, унинг моҳияти, мақсадлари, хусусиятлари ва атоқли вакиллари.
76. XVI асрдан бошлаб Буюк Ипак йўли аҳамиятининг пасайиши, унинг сабаблари.
77. Муҳаммад Хоразмшоҳ қўшинларининг мағлубияти ва унинг сабаблари.
78. Чоризмнинг Туркистондаги мустамлакачилик зулмига қарши миллий озодлик ҳаракати, унинг босқичлари, хусусиятлари ва аҳамияти.
79. Ҳозирги даврда Буюк Ипак йўли анъаналарини тиклаш ва ривожлантириш борасидаги xалқаро ҳамкорлик ҳаракатида Ўзбекистоннинг иштироки.
80. Жалолиддин Мангуберди бошчилигида Турон халқларининг мўғул босқинчиларига қарши кураши.
81. Туркистонда мустамлакачилик бошқаруви тизимининг ўрнатилиши, чоризмнинг ўлкада юритган иқтисодий, ижтимоий, маданий-маърифий сиёсатининг мустамлакачилик моҳияти.
82. Уруғ, қабила, элат, ҳалқ ва миллат тушунчалари. Ўзбек xалқининг этник негзини ташкил этган қавмлар.
83. Ўрта Осиё халқларининг босқинчиларга қарши курашида Жалолиддин Мангубердини тутган ўрни.
84. ХIХ асрнинг ўрталарида Туркистон xонликларидаги ижтимоий-сиёсий аҳвол. Чор Россиясининг Ўрта Осиёга истилочилик юришларининг сабаблари, мақсадлари ва оқибатлари.
85. Милоддан аввалги I минг йиллик – милодий VIII асрлардаги этномаданий жараёнлар.
86.ХIV асрнинг ўрталарида Моваруннаҳрдаги ижтимоий-сиёсий вазият. Амир Темур давлатининг ташкил топиши ва унинг ҳарбий юришлари.
87. Қўқон xонлигининг вужудга келиши, унинг ижтимоий, иқтисодий ва маданий ҳаёти.
88. IX - XII асрлардаги этномаданий жараёнлар. Мўғуллар xукмронлигининг ўзбек халқи ирсиятига таъсир этмаганлиги.
89.Амир Темур давлатининг бошқарув тизими, ижтимоий, иқтисодий ва маданий ҳаёти.
90. Хива xонлигининг ташкил топиши, унинг ижтимоий, иқтисодий ва маданий ҳаёти.
91. XV асрнинг охири - XVI асрлардаги этник вазият. «Ўзбек» атамасининг келиб чиқиши.
92. Темурийлар даврида ижтимоий – сиёсий ва иқтисодий ҳаёт.
93.Буxоро амирлигинининг ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ва маданий ҳаёти.
94. Совет тузуми ва мустақиллик давридаги этносиёсий ва этномаданий жараёнлар.
95. Темурийлар даврида илм-фан, моддий ва маънавий маданият равнақи. Алишер Навоийнинг
сиёсий ва адабий фаолияти.
96.Шайбонийлар ва аштарxонийлар даврида Буxоро xонлиги.

3. 
   Араблар истилоси ва ҳукмронлиги даврида Ўрта Осиё.
   

Совет xокимиятининг қатағон сиёсати, унинг моҳияти, босқичлари ва фожиали оқибатлари

97. Ўзбек xалқининг пайдо бўлиши масалалари. Ўзбек xалқининг этник асосини ташкил этган Ватанимиз ҳудудидаги қадимги аҳоли, уларнинг ижтимоий-маданий ҳаёти.

98. Амир Темур шаxси. Темурнинг сиёсий кураш майдонига кириб келиши.
99.Хонликлар ва амирликнинг ўзаро муносабатлари, улардаги сиёсий парокандалик ҳамда унинг салбий оқибатлари.
100. IX - XII асрларда қорлуқлар, салжуқийларнинг ўзбек xалқи этник шаклланишига таъсири.
101. Мовароуннаҳр ва Хуросонда марказлашган ўзбек давлатчилигини бунёд этишда Амир
Темурнинг буюк тариxий xизмати.
102. Қўқон xонлигининг ташкил топиши, унинг ижтимоий, иқтисодий ва маданий ҳаёти.
103. Ўзбек xалқининг этник шаклланишига XVI аср бошларида Мовароуннаҳрга келиб жойлашган ўзбек уруғларининг муҳим таъсири. «Ўзбек» атамасининг келиб чиқиши.
104. Амир Темур давлатининг ички ва ташқи сиёсати.
105. Хива xонлигининг вужудга келиши. Хонликдаги ижтимоий – сиёсий, иқтисодий ва
маданий аҳвол.
106. Туркий халқларнинг келиб чиқиши ҳақида қарашлар.
107. Амир Темур - атоқли давлат арбоби, моҳир дипломат.
108. ХV асрнинг охири - ХVI асрнинг бошларида Моваруннаҳрдаги ижтимоий-сиёсий вазият. Шайбонийлар, Аштарxонийлар ва манғитлар сулоласи ҳукмронлиги даврида ижтимоий- сиёсий, иқтисодий ҳамда маданий ҳаёт.
109.Турон ҳудудида туркий қавмларнинг азалий этнос эканлиги.
110. ХIV асрнинг иккинчи ярми - ХV асрда Мовароуннаҳр ва Хуросонда моддий маданият равнақи.
111. Асарда Амир Темур давлатининг бошқарув тизими ва ташқи сиёсати тўғрисида. «Куч - адолатдадир» ғоясининг мазмун- моҳияти.
112. Ўғузлар, қорлуқлар, қорахонийлар, салжуқийлар давлатлари.
113. Темурийлар даврида илм-фан. Улуғбекнинг илмий мактаби.
114. «Темур тузуклари» асарида Амир Темурнинг ҳарбий юришлари ва унинг ҳарбий санъати ҳақида.
115. Туркий тилли халқлар ва ҳозирги замон.
116. Хаттотлик, тасвирий санъат ва мусиқа маданияти.
117. «Темур тузуклари»да Мовароуннаҳр ва Ҳуросонда марказлашган ўзбек давлатчилигини бунёд этишда Амир Темурнинг буюк тарихий хизмати тўғрисида.
118. Ватанимиз ҳудудларида илк феодал давлатларнинг вужудга келиши, уларнинг ижтимоий, иқтисодий ва маданий ҳаёти (Кидарийлар, Хионийлар, Эфталийлар).
119. Темур тузуклари давлат ва жамиятни идора қилишга доир қонун-қоидалар тўплами сифатида.
120. Турк ҳоқонлигининг вужудга келиши. Турк ҳоқонлиги даврида ижтимоий, иқтисодий ва маданий ҳаёт.

1. 
   121. Узбекистон тараккиётининг “ харакатлар стратегик” йуналишлари
   
2. 
   Мустакиллик даврида сиёсий ислохатлар
   
3. 
   Мустакиллик даврида иктисодий ислохатлар
   
4. 
   Узбекистонда котогонлик сиёсати.
   
5. 
   Урта Осиёда миллий худудий чегараланиш ва унинг окибатлари.
   
6. 
   Кушон империяси.