I боб. Жиноят Кодексининг вазифалари ва принциплари

244.2-модда. Диний экстремистик, сепаратистик, фундаменталистик ёки бошқа тақиқланган ташкилотлар тузиш,уларга раҳбарлик қилиш, уларда иштирок этиш
Диний экстремистик, сепаратистик, фундаменталистик ёки бошқа тақиқланган ташкилотларни тузиш, уларга раҳбарлик қилиш, уларда иштирок этиш -
беш йилдан ўн беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
Ўша ҳаракатлар оғир оқибатлар келиб чиқишига сабаб бўлса,
ўн беш йилдан йигирма йилгача озодликдан маҳрум қилиш би­лан жазоланади.
Башарти шахс тақиқланган ташкилотлар мавжудлиги тўғрисида ўз ихтиёри билан хабар қилган ва жиноятни очишга ёрдам берган бўлса, у ушбу модданинг биринчи қисмида назарда тутилган жиноят учун жавобгарликдан озод қилинади.

1. Жиноят объекти жамоат хавфсизлиги ва жамоат тартиби.

2. Объектив томондан жиноят:
* диний экстремистик, сепаратистик, фундаменталистик ёки бошқа тақиқланган ташкилотлар тузишда;
* уларга раҳбарлик қилишда;
* уларда иштирок этишда ифодаланди.
3. Диний экстремистик, сепаратистик, фундаменталистик ёки бошқа тақиқланган ташкилотлар тузиш деганда, ушбу ташкилот аъзоларини танлаш ва жойлаштириш, унинг тузилма­сини, фаолият режасини аниқлаш тушунилади.
4. Бундай ташкилотга раҳбарлик қилиш деганда, мазкур таш­килотларнинг иш олиб боришини таъминлашга йўналтирилган ҳар қандай ҳаракат (бундай ташкилотлар аъзо­лари ўртасида мажбуриятларни тақсимлаш, уларга тавсиялар, кўрсатмалар бериш, ҳисобот талаб қилиш ва ҳоказолар) тушуни­лади.
5. Иштирок этиш деганда, мазкур ташкилотларнинг мавжуд­лиги ноқонунийлигини англаган ҳолда тан олиш ва ҳар қандай (ёзма ёки оғзаки) шаклда мазкур ташкилот доирасида ҳамкорлик қилиш тўғрисида розилик бериш тушунилиши лозим.
6. Сепаратизм - бўлинишга, ажралишга интилиш; давлатнинг бир қисмини алоҳида қилишга ҳаракат ва янги давлатни тузиш ёки мамлакатнинг бир қисмига автономия берилишига ҳаракат.
7. Экстремизм - энг кескин қарашларга, борлиққа ишонч ҳисси (одатда, сиёсатда).
“Ўзининг шак-шубҳасиз ҳақлигига, ҳақиқатни фақат ўзи би­лишига ишонч ҳисси сўнгги чораларга - зўравонлик ҳаракатла­рига мойиллиги билан ажралиб турадиган диний экстремизм­нинг пайдо бўлишига замин яратади. Бунда муайян шахс ҳам, бошқа динга мансуб ижтимоий гуруҳ ҳам ёки шу диннинг ўз ва­киллари томонидан рад этилаётган мазҳабга мансуб вакиллар ҳам таъсир кўрсатиш объекти сифатида танлаб олиниши мумкин”.
8. Жиноят диний экстремистик, сепаратистик, фундамента-лис­тик ёки бошқа тақиқланган ташкилот тузиш ёки унга раҳбар­лик қилиш ёхуд унда иштирок этиш пайтидан бошлаб тугаллан­ган ҳисобланади.
9. Субъектив томондан жиноят қасддан содир этилади. Жино­ятнинг мотив ва мақсадлари квалификация қилишда аҳами­ятга эга эмас.
10. Ўн олти ёшга тўлган ақли расо шахс жиноят субъекти бўлиши мумкин.
11. ЖК 2442-моддаси 2-қисми бўйича жавобгарликни оғир­лаштирувчи ҳолат бўлиб оғир оқибатларнинг келиб чиқиши ҳи­собланади.
Бундай оқибатларга инсонлар қурбон бўлишини, кўпсонли инсонларга оғир тан жароҳатлари етказилишини киритиш мум­кин.
12. Шарҳланаётган модданинг 3-қисмида мазкур жиноят­нинг содир этилиши учун жавобгарликдан озод қилиш шартлари назарда тутилган. Бундай шартлар иккита:
* айбдор шахс тақиқланган ташкилотлар мавжудлиги тўғрис­ида ўз ихтиёри билан хабар қилганлиги;
* жиноятни очишга ёрдам берганлиги.
Жиноий жавобгарликдан озод қилишнинг мажбурий шарти айбдор шахс мазкур модданинг 3-қисмида назарда тутилган икки шартни бир пайтда бажаришидир.