I боб. Жиноят Кодексининг вазифалари ва принциплари

185-модда. Қимматбаҳо металлар ёки тошларни топшириш қоидаларини бузиш
Ер остидан қазиб олинган қимматбаҳо металлар ёки тош­ларни давлатга топшириш қоидаларини бузиш, давлатга кўп миқдорда зарар етказилишига сабаб бўлса, -
энг кам ойлик иш ҳақининг эллик бараваригача миқдорда жа­рима ёки уч йилгача муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш ёки уч йил­гача ахлоқ тузатиш ишлари ёхуд олти ойгача қамоқ билан жазо­ланади.

1. Жиноят объекти - қимматбаҳо металл ёки қимматбаҳо тошларни давлатга топширишнинг белгиланган тартибидир.

2. Жиноят предмети - ер остидан қазиб олинадиган қиммат­баҳо металлар (олтин, кумуш, платина, радий, иридий, осмий, палладий ва бошқалар) ёхуд қимматбаҳо тошлар (олмос, зумрад, дур, феруза ва бошқалар). Сунъий қимматбаҳо тошлар шарҳлана­ётган жиноятнинг предмети ҳисобланмайди.
3. Объектив томондан жиноят ер остидан қазиб олинадиган қимматбаҳо металлар ёки тошларни давлатга топшириш қоидала­рини бузиш натижасида кўп миқдорда зарар келтиришда ифода­ланади. Ер остидан қазиб олинган қимматбаҳо металл ёки қим­матбаҳо тошлар давлатга топширилиши шарт.
Қимматбаҳо металл ёки қимматбаҳо тошларни топшириш қоидаларини бузиш, асосан, шахс томонидан аффинажга маж­бурий топшириш ёки ер остидан қазиб олинган ёхуд иккиламчи хом ашёдан олинган қимматбаҳо тошларни давлатга мажбурий сотишдан ҳамда топилган ва кўтарилган қимматбаҳо металл ёки қимматбаҳо тошларни топширишдан ҳар қандай йўллар билан бўйин товлашда ёхуд бу предметларни қисман топширишда ифо­даланиши мумкин.
4. Аффинаж - бу қимматбаҳо металларни мавжуд аралашма­лардан тозалаш, бунинг натижасида олий сифатли (юқори про­бали) металл пайдо бўлади. Қимматбаҳо металлар аффинажини амалга ошириш ҳуқуқига эга корхоналар рўйхати Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан белгиланади.
Аффинажга мажбурий топширишдан бўйин товлаш айб­дор шахс қимматбаҳо металлар аффинажи бўйича ҳаракатни мус­тақил амалга ошираётганлигини англатади.
Мажбурий сотишдан бўйин товлаш ваколатли органларга қимматбаҳо металлар ёки қимматбаҳо тошларни сотиш бўйича ҳаракатларнинг амалга оширилмаганлигидадир.
5. Агар қимматбаҳо металларни ёхуд қимматбаҳо тошларни топшириш қоидаси бузилиши натижасида давлатга кўп миқдорда зарар етказилса, бу жиноят таркибини ҳосил қилади. Кўп миқдор­даги зарар жиноятнинг шартли белгисидир.
Моддий таркибли шарҳланаётган жиноят давлатга кўп миқ­дорда зарар етказилган пайтдан бошлаб тугалланган ҳисобла­нади.
6. Субъектив томондан жиноят тўғри қасд билан амалга оширилади. Мотив ва мақсад қилмишни квалификация қилишда аҳамиятга эга эмас.
7. Мазкур жиноят субъекти - ўн олти ёшга тўлган, қиммат­баҳо металлар ёки қимматбаҳо тошлар топшириш қоидаларини бузган ақли расо шахсдир.