Hunar haqidagi qarashlari

Ikkinchisi
- hosil qilinadigan fazilatlar, ya’ni bo’lajak rahbar shaxs yuqoridagi tabiiy 
xislatlardan tashqari odatlanishi va har qanday sharoitda o’zini rioya qilishga majbur eta 
oladigan xususiyatlar: “donishmandlikka (ya’ni ilm olishga) intilish”; “avvalgi rahbarlar 
o’rnatgan qonunlar va tartiblarni xotirada yaxshi saqlab qolishi va ularga amal qilishi uchun 
quvvai hofizaga ega bo’lishi kerak”; “agar avvalgi rahbarlar davridan biror sohaga taalluqli 
qonun qolmagan bo’lsa, bunday qonunni o’ylab topish uchun ijod, ixtiro qilish quvvatiga ega 
bo’lish” “hozirgi haqiqiy ahvolni tez payqab olish va kelgusida yuz beradigan, avvalgi rahbarlar 
ko’zda tutmagan voqealarni oldindan ko’ra bilish uchun bashoratgo’ylik xislatiga ega bo’lish. Bu 
xislat ularga fuqarolar farovonligini yaxshilash yo’lida juda kerak bo’ladi”; “avvalgi rahbarlar 
amalga oshirgan ishlarga hurmatli, shuningdek, ibratli, qizg’in so’zlash – notiqlik xislatiga ega 
bo’lishi zarur”; “zarur hollarda harb ishlariga mohirona rahbarlik qilish uchun etarli jismoniy 
quvvatga ega bo’lishi, ham jang qilishni, ham sarkarda sifatida janggu jadalga rahbarlik qilish 
uchun harbiy san’atni yaxshi bilishi kerak”. 
Forobiy o’z qarashlari bilan SHarq xalqlarining eng murakkab masalalarini yuksak 
darajada sifatli echib bera olgan, shuningdek, ana shu bilimlar vositasida xalq hayotini 
yuksaltirishning nazariy muammolarini ochib bergan benazir mutafakkir va ayni vaqtda ushbu 
nazariy bilimlardan amaliy foydalanish yo’llarini ko’rsatgan buyuk alloma sifatida ham 
namoyon bo’ladi. 
Forobiy o’z asarlarida etuk va komil insonni tarbiyalashga katta e’tibor beradi. U ta’lim 
va tarbiya tushunchalarini bir-biridan farqini aniq ko’rsatib beradi. 
“Ta’lim
, – deydi mutafakkmr, - faqat so’z va o’rgatish bilangina bo’ladi. Tarbiya esa 
amaliy ish, tajriba bilan, ya’ni shu xalq, shu millatning amaliy malakalaridan iborat bo’lgan ish-
harakat, kasb-hunarga qiziqsalar, shu qiziqish ularni butunlay kasb-hunarga jalb etsa, demak, 
ular kasb-hunarning chinakam oshig’i bo’ladilar”.