Hozirgi o’zbek

Ўрин тобе гап ҳоким гап англатган иш-ҳаракатнинг бажарилиш ўрнини билдиради.
Тобе гап кесими шарт майли (-са) шаклида бўлиб, таркибида қаерга, қаерда, қаердан, ҳоким гап таркибида у ерга, шу ерга, у ерда, шу ерда, ўша ерда сўзлари қатнашади: Кўз қаерда бўлса, меҳр ҳам ўша ерда бўлади.
Сабаб тобе гап ҳоким гап англатган иш-ҳаракатнинг бажарилиш сабабини билдиради.

1. 
   Тобе гап олдин келиб, унинг кесими –ган қўшимчали сўз ҳамда учун, сабабли, туфайли сўзлари орқали ифодаланади. Дам олишга бормаганим учун, дўстларим хафа бўлишди.
   
2. 
   Тобе гап ҳоким гапдан кейин келиб, унга чунки, шунинг учун, шу сабабли, шу туфайли боғловчилари орқали боғланади. Тун жуда ёруғ эди, шунинг учун саёҳатчилар юришни давом эттирдилар.
   

Мақсад тобе гап ҳоким гап англатган иш-ҳаракатнинг нима мақсадда бажарилганини билдиради.
Тобе гап ҳоким гапга деб, учун, токи сўзлари орқали боғланади. Одамлар яшасин деб, тинчликка имзо чекдим. (/./.)
Хонани шамоллатиш учун, деразаларни очиб қўйдик.
Шарт тобе гап ҳоким гап англатган иш-ҳаракатнинг қандай шарт билан бажарилишини билдиради.

1. 
   Шарт тобе гап ҳоким гапга феълнинг шарт майли шакли (-са) орқали боғланади: Сув келтирса чўлу саҳролар бўстонга айланади. Шарт маъносини кучайтириш мақсадида баъзан шарт тобе гап таркибида агар, мабодо, башарти сўзлари қўлланилади. Агар бу ишларни аъло бажарсак, кўзлаган мақсадга эришамиз.
   
2. 
   Шарт тобе гап ҳоким гапга –ган (-да) шакли орқали боғланади: Сен бўлмаганда, мен нима ҳам қилардим.
   

Тўсиқсиз тобе гап мазмунан ҳоким гап мазмунига зид бўлса ҳам, унда ифодаланаётган воқеа-ҳодисага тўсиқ эмасликни билдиради.

1. 
   Тўсиқсиз тобе гап ҳоким гапга шарт майлидаги феълдан кейин ҳам ёки –да юкламасини келтириш орқали ҳосил бўлади: Бир киши тарихни яратмаса ҳам, Кишининг тарихда юксак ўрни ҳақ. (/./.)
   
2. 
   Тобе гап таркибида гарчи, ҳоким гапда аммо, лекин, бироқ боғловчилари қатнашади: Гарчи куз бўлсада, ҳаво жуда иссиқ эди.