Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi berdaq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti «Elektr energetika»

Agarda tizim barqaror bo‘lsa, unda =– bo‘lib, va L()=20Lg <0, ya’ni logarifmik amplituda xarakteristikasini ordinatasi manfiy belgiga ega bo‘ladi (18.1, b-rasm).

Agarda =– bo‘lganda W(j)>1 va bo‘lsa, u holda tizim beqaror bo‘ladi. Bu xolda logarifmik amplituda xarakteristikasini ordinatasi musbat qiymatga (18.1,v-rasm) ega bo‘ladi.

SHunday qilib, agar logarifmik chastota xarakteristika ordinatasi faza burchagi =– bo‘lganda manfiy ishorali bo‘lsa, unda birinchi turli amplituda faza xarakteristikali tizim Barqaror bo‘ladi. 18.1,b-rasmda AV=L kesimga teng amplituda moduli bo‘yicha va CD= kesimga teng faza bo‘yicha tizimni barqarorlik zahiralari ko‘rsatilgan.

Ikkinchi turli amplituda faza xarakteristikasiga ega tizimni logarifmik chastota xarakteristikasiga nisbatan barqarorlik shartini quyidagicha ifodalash mumkin.

Ochiq holatda barqaror bo‘lgan tizim yopiq holatda ham barqaror bo‘lishligi uchun logarifmik L() amplituda xarakteristikalari manfiy bo‘lmagan xoldagi  chastotalarda faza, L()xarakteristikasi (–) to‘g‘ri chizig‘ini musbat va manfiy kesib o‘tishlar sonini ayirmasi nolga teng bo‘lishi zarur va yetarlidir.

Bir konturli ketma ket ulangan ochiq tizimli aperiodik zvenodan tashkil topgan dinamik zvenoning logarifm chastota (logarifmik amplituda va faza) xarakteristikalari bo‘yicha barqaror ligini tekshiramiz. Uning uzatish funksiyasi quyidagicha berilgan:


bu erda, T₁=1 s, T₂=0,1 s, T₃=0,03 s, k=180.

UF r ni j ga almashtirib hamda logarifmlab, logarifmik amplituda va faza xarakteristikalarini topamiz:

18.2–rasm. Logarifmik amplituda va faza xarakteristikalari

()=–arctgT₁–arctgT₂–arctgT₃.

Kesishish chastotalari:

Logarifmik amplituda xarakteristikasi L() quyidagicha quriladi (18.2–rasm). Absissa  o‘qining boshi deb, =0,1 (kesishish chastotalaridan kichik bo‘lishi kerak) olamiz. Ordinata o‘qi bo‘yicha 20lgk=20lg180=45 dB da A nuqtani qo‘yamiz, absissa o‘qiga parallel qilib birinchi kesishish chastotasi ₁=1 gacha AV to‘g‘ri chizig‘ini o‘tkazamiz. Logarifm amplituda xarakteristikaning (tenglikning o‘ng tomonidagi ikkinchi, uchinchi va to‘rtinchi) tashkil etuvchilari manfiy –20 dB/dek bo‘yicha egilgan V nuqtadan ikkinchi kesishish ₂=10 ni S nuqtagacha to‘g‘ri chiziq o‘tkazamiz. S nuqtadan manfiy –40 dB/dek bo‘yicha egilgan uchinchi kesishish ₃=33,3 ni D nuqtagacha to‘g‘ri chiziq o‘tkazamiz. D nuqtadan manfiy –60 dB/dek bo‘yicha egilgan oxirgi DE asimtota cheksizlikka ketadi.

() logarifm faza xarakteristikasi (LFX)ni  ga 0 gacha sonlar berib nuqtalar bo‘yicha quriladi (5.12–rasm).

18.2–rasmdan ko‘rinadiki sistema beqaror, chunki LFX ()=- chizig‘iga to‘g‘ri keladigan LAX musbat.

18-mashg‘ulot bo‘yicha xulosa.

1. 
   Mixaylov mezoni o‘rganildi
   
2. 
   Mixaylov mezonini qo‘lash o‘rgatildi
   
3. 
   YOpik tizimning barqarorligini topishda Mixaylov mezonini qullash o‘rgatildi