Низомиддин млҳмудов дурдона худойберганова

ЎЙМОҚДАЙ
Кичкина, бежирим, тор.
Кўпрок оғиз ҳақида.
Муфти козининг кўпириб кетган 
ўймокдек кичкина
оғзига 
қаради, хаёлга толди: Узи х,ам, сўзи ҳам кўпик бунинг (С. Сиёев. 
Яссавийнинг сўнгги сафари). Равшанбек зеҳнини қўйиб қараса, 
ясанган ҳурдай, тишлари дурдай, кўзлари юлдуздай, кошлари 
қундуздай, лаблари кирмиздай, оғизлари 
ўймоқдай, 
лаблари 
каймоқдай, икки юзи ойдай, тарлон-карчигай учадиган кушдай, 
муҳрланган когоздай ялт-юлт этиб ўтирибди (Равшан). Унинг 
нозик кирра бурни, 
ўймоқдаккина 
оғзи, аллакандай самимият 
билан бокувчи тим кора кўзлари биринчи кўришдаёк Мунаввар- 
ни ўзига тортди (С. Анорбоев. Меҳр). Оғизгинаси 
ўймоқдай,
Бакиргани тойлоқдай. (Топишмоқ: Милтиқ ўки).
ЎЛ и к
ЎЛИКДАЙ
Ҳаракатсиз ётмоқ, чўзилиб қолмоқ, қимир этмаслик; ҳиссиз.
Тирик одамнинг ҳаракатсиз ва ҳиссиз ҳолати ҳақида.
Салтонбу мўлтираб турган нурсиз кўзларини гуноҳкор ки- 
шидай ерга олди, ранги ўчди, тиззасида тириклик нишонасини 
кўрсатмай 
ўлиқдай ҳаракатсиз ётган
боласининг сўлгин юзи- 
даги хира пашшани ҳайдади (М. Исмоилий. Фарғона тонг от- 
гунча). Жондор вагончиникида «базми Жамшидий» курганлар 
кечга яқин мастликдан 
ўлиқдай чўзилиб қолишган
эди (Ойбек. 
Қутлуғ қон). Ўғилларимни бошка суриштирмадим: хонага кириб 
олиб, ўликдай 
чўзилиб ётар,
яратгандан ўзимга ўлим тилардим 
(Н. 
Эшонкул. Қора китоб). Гулсумбиби 
ўликдай чўзилиб ёта-
верди
(Ойбек. Қутлуг кон). У ҳозир шу кадар умидсизликка туш- 
ган, оламда ўзини шу кадар кимсасиз, кераксиз, одамларнинг 
чикиндиси ҳисоблар эдики, Мирвоҳид уни юпатган бўлиб аввал 
пешонасидан, кейин юзидан ўпганида 
ўликдай қимир этмади
(А. Қаҳҳор. Зилзила). Самандар