Microsoft Word XXI asrda islom ziyouz com doc

sitz im leben
[205]
ga qaramasdan, bizga ma'lum manbalar rasululloh 
o‘z diniy rahnamoligini faqat majusiy arablarga mo‘ljallaganidan dalolat bermaydi. 
Musulmonlar xotirasida qolganiday, Muhammad faqatgina «Ismoil farzandlarining 
yo‘qolgan suruvi»gagina yuborilmagan; u, hadisda bayon qilinganiday, «butun 
bashariyatga yuborilgandir»; darhaqiqat, o‘rta asrlardagi kalom mutafakkirlari bir 
ovozdan ta'kidlaganiday, islom Alloh yuborgan yakkayu yagona universal dindir. Ushbu 
musulmoncha klassik nuqtai nazardan Iso faqat yahudiylar payg‘ambari ekaniga ishonar 
edi; shuning uchun ham xristian dinining keyingi yahudiylarga qaratilmagan missiyasi 
preparatio evangelii
[206]
sifatida oldindan belgilab qo‘yilgan edi. 
Preparatio 
evangelii 
islomga tayyor turgan majusiy asosni buzib tashladi. Ba'zi bir zamonaviy 

---

XXI asrda Islom: Postmodern dunyoda qiblani topish. Timoti J. Uinter 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
86
tarixchilar, arablarning najotkor tarqoq tarixini bino etishdan yiroq bo‘lgan Qur'on ularga 
mutlaqo qiziqish bildirmaydi, hech qachon ularni muhim o‘tmish yoki tarix egalari deb 
oshirib-toshirib maqtamagan, degan da'voni ilgari suradi. Garchi ravvinlar iudaizmi 
dinning asos soluvchi muhitiga eng yaqin yakkaxudolik dini bo‘lsa-da, islom qardosh 
somiy xalqlar uchun iudaizmning qayta yozilgan nusxasi emas. Modomiki, payg‘ambarlik 
missiyasi tabiatini qayta tiklashga bo‘lgan urinishlar ishonchli ekan (eng ashaddiy 
zamonaviy tarixchilarning deyarli barchasi xuddi shunday deb o‘ylaydi), islomning ilohiy 
tabiati dastlabki paytlardan beri o‘z maqsadiga ko‘ra chindan-da universal bo‘lganini 
ko‘rsatib berish uchun yetarli dalillar mavjud. Rasulullohning bir necha shogird va 
sahobalari arab millatiga mansub bo‘lmagan: an'anada yunon Suhayb, fors Salmon, 
islomning ilk 
muazzin
i habash Bilol nomlari saqlanib qolgan. 
Bunday targ‘ibot kontekstiga qaramasdan, Qur'onda konversiya - bir dindan ikkinchi 
dinga o‘tish degan kalimaning o‘zi yo‘q. Chunki arabcha so‘z bo‘lmish «islom»ning o‘zi 
ushbu tushuncha ma'nosini ham anglatadi. Bu so‘z "xavfsizlik", "najot" va "tinchlik" 
ma'nolarini bildiruvchi o‘zagi fe'l bo‘lgan otdir. Binobarin, islomga kirish - faol (majhul 
bo‘lmagan) sifatdoshdir, musulmon bo‘lish - o‘zlikni Allohning najotkorlik faoliyati 
doirasiga kiritishdir. Sevuvchi tangri