Microsoft Word XXI asrda islom ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
83
muslima olimalarning tarjimai holini o‘qiyotib, musulmon ayollar chetga chiqib qolgan, 
barcha huquqlardan mahrum va ijtimoiy jihatdan cheklangan, qabilidagi qarashlarga zid 
bo‘lgan dalillarga duch kelganidan hayratga tushadi».
Roded aksariyat klassik islom o‘quv yurtlarida mudarris ayollar soni hatto hozirgi G'arb 
universitetlaridagidan ham ko‘p bo‘lganini dalil sifatida keltirganida biz o‘rganib qolgan 
tushunchalar chok-chokidan so‘kila boshlaydi
[196]
. 
Ur
-masjid xususidagi hadisdan 
saboq bergan iymonlilarning onasi Oyisha hamisha muhim paradigmaligicha, jonli, aql-
zakovatli, xudojo‘y va barcha xotiralardan ustunligicha qolaveradi.
Ammo o‘tmish ideallari - ulgilari o‘z o‘rniga qayta tiklanmaguncha musulmon 
jamiyatlaridagi qutblanuv ehtimoli saqlanib qolaveradi. G'arblashgan sinflar an'anaviy 
ta'birlarni ular G'arb uslubiga to‘g‘ri kelmagani va kiborlarning o‘z-o‘zini tasavvur 
qilishini qoniqtirmagani uchun rad etadi. Vahhobiy harfxo‘rlar so‘fizmning ayollarni 
yuksakka ko‘tarishini va uning 
ego
- nafsni o‘ldirishga bo‘lgan talabini rad qilishda 
davom etaveradi. Aynan shu kishilar islom qonunlari jihatlarini 
ijtihod
ga asoslanib 
o‘zgartirishga bo‘lgan qonuniy da'vatlarni o‘sha qonunlarni axloq nuqtai nazaridan teran 
tushungani uchun emas, aksincha,
usul
ni beo‘xshov talqin etgani hamda o‘sha 
da'vatlar G'arb ta'siri va talabiga mengzagani uchun ham e'tiborga olmaydi. An'ana 
dahosidan ilhomlangan vijdonli o‘rta tabaqa tashabbusni o‘z qo‘liga olib, keskin 
qutblashib borayotgan jamiyatlarimizda dastur ishlab chiqish uchun sunnatga har 
qanday nafsdan xoli va saxovatli musulmoncha ta'rif bera oladimi, yo‘qmi, buni vaqt 
ko‘rsatadi. Shubhasiz, o‘zlikni biror ishga to‘la bag‘ishlamasdan turib, Yer yuzida adolat 
ham, hamdardlik ham bo‘lmasligi xususidagi so‘fiyona qarash donishmandlar o‘rtasida 
eng yuksak mezonligicha qolaveradi. Biroq shunisi aniqki, islom an'anasi nafaqat o‘ziga, 
qolaversa, G'arbga ham ko‘pgina mas'ul kishilarni tashvishlantirayotgan rollarning 
yo‘qligi tobora xavf tug‘dirayotgan ma'lum bir qoidalarning yo‘qligi ustidan hukmron 
bo‘lgan jamiyatning oyoqqa turib olishini kuzatish bilan bog‘liq munozaralarda chin 
ma'nodagi keskin qaror qabul qilishda ustunlik qilish imkonini beradi.
Musulmon madaniyatlarining ham patriarxat, ham matriarxatdan iborat shakllangan 
jihatlari onaning maqomiga tegishlidir. Irigaray asarining zaif jihati uning yoshi o‘tib 
qolgan kishilarga nisbatan befarqligidir; u ham aksariyat feministlar qatori faqatgina