Kurs ishi “Fizikaviy kimyo” fanidan tayyorlagan

Krioskopik konstanta
Eritma muzlash temperaturasining pasayishi va qaynash temperaturasining ko`tarilishi eritmaning eritmaning konsentratsiyasiga proporsionaldir. Eritmaning konsentratsiyasi ortgani sari erituvchi bilan eritmaning bug` bosimlari orasidagi tafovut kattalashadi, ΔT_muz ham ortadi:
𝚫T = EC (6)
bunda, C – molyar konsentratsiya, E – faqat erituvchi tabiatiga bog`liq bo`lgan, mutanosiblik kattaligi. Agar C=1 bo`lsa, ΔT<sub>muz</sub> = E bo`ladi. demak, E bir molyar eritma muzlash temperaturasining pasayishi (yoki qaynash temperaturasining ko`tarilishi), E kattalik muzlash haroratining molyar pasayishi, yoxud krioskopik konstanta deyiladi. Turli eruvchilarning qanday bo`lmasin biror erituvchidagi bir molyar eritmasida erigan moddalarning molekulyar soni bir xil bo`ladi, demak, Raul qonuniga muvofiq bug` bosimining pasayishi ham bir xil bo`ladi. Shunday qilib, E ning son qiymati erigan moddalarning tabiatiga emas, balki erituvchining tabiatiga bog`liqdir. Agar G gramm erituvchida g gramm modda erigan bo`lsa, bu eritmaning mol konsentratsiyasi: C = (7) bunda, M- erigan moddaning molekulyar massasi. G ning bu qiymatini (7) tenglamaga qo`yib, M topiladi: M = E (8) Shunday qilib, erigan moddaning molekulyar massasini, eritma muzlash haroratining pasayishidan (krioskopik usul ) dan foydalanib aniqlash mumkin. Bu natijalarni parsial molyar kattaliklar qoidasidan foydalanib olish mumkin. Muzlash temperaturasida eritmadagi erituvchi qattiq holdagi erituvchi bilan muvozanatda bo`ladi. erituvchining eritmadagi kimyoviy potensial µ<sub>1</sub> muzlash haroratiga va eritmaning tabiatiga, qattiq holatdagi erituvchining kimyoviy potensiali µ<sub>1</sub><sup>0</sup> esa muzlash haroratiga bog`liq suyuq, qattiq fazalar muvozanatda bo`lganda: µ<sub>1</sub> ( N<sub>1</sub>T) = µ<sup>0</sup><sub>1</sub>(T­) (9) T – lar muzlash haroratlari. Bu ifoda to`la differinsiallasak: ( )_T,P dN₁ + ( )_N,P dT = ( )_P dT ............ (10) ( ) = S`<sub>1</sub> ; ( ) = S<sub>1</sub><sup>0</sup> (11) S`₁ – erituvchining ma`lum konsentratsiyada eritmadagi parsial mol entropiyasi; S<sup>0</sup><sub>1</sub> bir mol toza erituvchining entropiyasi. ) = ( )<sub>T,P­</sub> (12) Bu tenglamada ( ) > 0. Demak, N<sub>1</sub> kamayishi , ya`ni N (eruvchi) ortishi bilan eritmaning muzlash temperaturasi pasayib boradi.