―ИҚтисодиёт‖ факультети

 
1-rasm. Fermer xo‗jaliklarining yuqori unumli mashinalar bilan ta‘minlanganlik 
darajasi 
 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning 2018-yil 10-maydagi 
―Qishloq xo‗jaligini o‗z vaqtida qishloq xo‗jaligi texnikasi bilan ta‘minlash mexanizmlarini 
yanada takomillashtirish chora-tadbirlari‖ to‗g‗risidagi qarorda tijorat banklariga qishloq 
xo‗jaligi texnikasini lizing asosida yetkazib berishni kelgusida moliyalashtirish uchun 
asosiy qarz va foizlarni to‗ldirish bo‗yicha 4 oydan kam bo‗lmagan muddatga imtiyozli davr 
bilan lizing tashkilotlariga kreditlar ajratish tavsiya etiladi. Moliya vazirligi tomonidan 
bugungi kunda davlat ehtiyojlariga paxta xom-ashyosini yetishtirishni moliyalashtirish 
uchun 3,6 trln. so‗m va g‗alla hosilini yetishtirishni moliyalashtirish uchun 1,2 trln. so‗m, 
jami 4,8 trln. so‗m miqdorida imtiyozli kredit resurslarini «Agrobank» depozitiga 
joylashtirildi. Shuningdek, qishloq xo‗jaligini davlat tomonidan qo‗llab-quvvatlash 
jamg‗armasida yuzaga kelishi mumkin bo‗lgan mablag‗lar taqchilligining oldini olish uchun 
400 mlrd. so‗m foizsiz byudjyet ssudasi ajratildi. Jamg‗armaning 150 mlrd. so‗m resurs 
mablag‗lari yillik 5 foiz stavka bilan «Agrobank» depozitiga joylashtirilib, davlat xaridlari 
hajmidan ortiqcha boshoqli don yetishtiruvchi fermer xo‗jaliklariga 77 mlrd. so‗m kreditlar 
ajratildi.Agrobankka joylashtirilgan Jamg‗arma resurslari uchun foiz to‗lovi miqdorini 1 
foizdan 0,5 foizgacha kamaytirish evaziga Agrobank tomonidan fermerlarga g‗alla uchun 
ajratilgan kreditlar foizi 22 foizdan 14 foizgacha kamaytirildi.Shuningdek, fermer 
xo‗jaliklariga ko‗rsatilayotgan bank xizmati uchun «oylik abonent» va kreditlarni 
rasmiylashtirishda olinadigan xizmat haqi to‗lovlari bekor qilinishi natijasida 116 mlrd.so‗m 
fermerlarning ixtiyorida qo‗shimcha ravishda qoladigan bo‗ldi. Fermer xo‗jaliklariga 2018 
yil paxta va g‗alla hosili uchun ajratilgan imtiyozli kreditlar hisobidan ta'minotchi 

---

190 
korxonalar tomonidan eski yillardagi qarzdorliklari uchun ushlab qolingan 147 mlrd. so‗m 
fermer xo‗jaliklari foydasiga to‗liq qayta tiklandi.
124
Jizzax, Sirdaryo, Toshkent va Namangan viloyatlarida fermerlar uchun lizing 
muddati 10 yildan 12 yilga, mashina-traktor parklari uchun 7 yildan 10 yilga uzaytirildi. 
Fermerlar va mashina-traktor parklariga qishloq xo‗jaligi texnikasini sotib olish uchun 5 
foizli imtiyozli kreditlar ajratildi. Ko‗rilgan chora-tadbirlar natijasida 2017-yilda qishloq 
xo‗jaligi texnikasi ishlab chiqarish va lizing xizmatlari 1,7 barobar, mexanizatsiya 
xizmatlari 2,5 barobar ortdi
125
. 
Hozirda ham fermer xo‗jaliklariga qishloq xo‗jalik mahsulotlari yetishtirish uchun 
beriladigan imtiyozli kredit tarkibida mexanizatsiya xizmati ulushini oshirish bo‗yicha 
asoslangan takliflarni kiritish davom etmoqda.
Xulosa qilib aytganda, Prezidentimiz, Sh.M.Mirziyoyev tabiri bilan aytganda: 
―Texnika – fermerning qo‗l qanoti‖. Unga talab ta‘minlansagina moddiy manfaatdorlik 
oshib, xarajatlarni keskin kamaytirishga erishiladi. Bu esa ishlab chiqarish va eksport 
hajmini oshirib mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishga ulkan hissa qo‘shadi. 
I. Sayfullayev – magistrant, TDIU 
J. Mahmudov – talaba, TDIU