―ИҚтисодиёт‖ факультети

3%
6%
6%
14%
7%
25%
36%
EKSPORT TARKIBI, %
Paxta tolasi
Oziq-ovqat mahsulotlari
Kimyo mahsulotlari
Energiya manbalari va neft
mahsulotlari
Qora va rangli metallar
Mashina va asbob-
uskunalar
1-rasm. O‘zbekiston Respublikasining 2017-yildagi eksport tarkibi
127
.
127
O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi ma‘lumotlari asosida muallif tomonidan 
tuzildi. 

---

200 
Ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning raqobatbardoshligini oshirish maqsadida 
2016-yilning boshidan buyon yirik korxonalarda 35,6 million dollarlik 393 dona ma‘naviy 
va jismoniy eskirgan uskuna yangilandi, V-VI innovatsion g‘oyalar, texnologiyalar va 
loyihalar respublika yarmarkalarida tuzilgan shartnomalar doirasida 17 ta yangi texnologiya 
ishlab chiqarishga joriy qilindi, mahsulotlarning tajriba-sanoat namunalari yaratildi. 
Davlat statistika qo‘mitasidan olingan ma'lumotlarga ko‘ra, 2017-yil yakuni bilan 
respublikaning barcha avtomobil transporti vositalari bilan jami 1 mlrd. 41 mln. tonna yuk 
va 5 mlrd. 565 mln. yo‘lovchi tashilib, ushbu ko‘rsatkich 2016-yilga nisbatan tegishli 
ravishda 103.7 va 102.3 foizni tashkil etdi. Yuk aylanmasi 13 mlrd. 629 mln. tonna km.ni 
(2016-yilga nisbatan 102.5 foiz), yo‘lovchilar aylanmasi esa 117 mlrd. 157 mln. yo‘lovchini 
(2016-yilga nisbatan 102.6 foiz) tashkil qildi. 
Xulosa o‘rnida shuni aytishimiz mumkinki, iqtisodiyotning real sektori taraqqiyoti 
mamlakatning makroiqtisodiy barqarorligini ta'minlash, boshqaruv mexanizmlarining 
yechimlarini tanlash kabi imkoniyatlarni beradi. Bu esa, istiqbolda rejalashtirilgan 
maqsadlarga erishish uchun joriy holatdagi iqtisodiy jarayonlarga ta'sir etish yo'llarini 
belgilaydi.
Iqtisodiy rivojlangan mamlakatlar tajribasi shuni ko‘rsatmoqdaki, iste‘molchilarning 
tovar, mahsulot va xom ashyoga bo‘lgan ehtiyojlarini ta‘minlash sohasidagi jadal 
o‘zgarishlarni faqat yuk oqimlarini samarali yetkazish jarayonlarini tashkil etish va 
boshqarishning yangi texnologiyalarini, xususan, logistika tamoyillarini keng qo‘llash 
asosida amalga oshirish mumkin bo‘ladi. O‘z mohiyatiga ko‘ra logistika bu yuk oqimlari 
harakatini samarali tashkil etish va boshqarishga hamda, bu jarayondagi samarasiz 
yo‘qotishlar va xarajatlarni kamaytirishga imkon beradi. Bunday sharoitda transport 
vositalari, omborxona va terminallar o‘zlarining tashish faoliyatlarini iste‘molchilar va 
transport xizmati bozorining tobora oshib borayotgan talablariga moslashtirishi lozim 
bo‘ladi. 
А.С. Арипов - магистрант, ТДИУ
Г. Холиқова - магистрант, ТДИУ