Darsning texnologik xaritasi mavzu

Mavzu: SO'ROQ YUKLAMALARI YORDAMIDA IFODALANGAN SO'ROQ GAPLAR

DARSNING MAQSADI:

Ta'limiy maqsad - so'roq yuklamasi bilan hosil bo'ladigan so'roq gaplar haqida tushuncha berish;

Tarbiyaviy maqsad - milliy qadriyatlar rahida tarbiyalash;

Rivojlantiruvchi maqsad - to'g'ri gap tuzish malakalafini rivoj-lantirish.

Dars turi: Yangi bilim beruvchi

Dars usuli: Savol-javob

Darsning jihozi: yuklamali so'roq gaplar aks etgan ramziy chizmalar

Darsning rejasi:

1. 
   So'roq gaplarning yuklamalar yordamida hosil bo'lishi.
   
2. 
   So'roq yuklamalarning yozilishi.
   

Darsning borishi:

1.Tashkiliy qism:

a)salomlashish

b)davomatni aniqlash

d) she’riy daqiqalar

2. Uy vazifasini so’rash va baholash.

3.Mustahkamlash.

So'roq olmoshlari yordamida ifodalangan so'roq gaplar so'roq • yuklamalari yordamida ifodalangan so'roq gaplardan qanday farq qiladi?

2.Belgini (rang, maza, hajm va boshqalar), o'rinni, miqdorni, shaxsni, narsani bildiruvchi so'roqlarni aniqlang

4.Yangi mavzu bayoni

Avvalo, o'quvchilarga yuklama, so'roq yuklamasi haqida qisqa ma'lumot berib o'tiladi. Qo'shimcha shaklidagi bu yuklamalar oddiy darak gapga so'roq ma'nosini yuklab qo'yadi, shuning uchun yuklama-dir. Bu fikr misollar bilan tushuntiriladi.

Kirish topshiriqlari hamda qoidalar asosida mavzu tushuntirilgach, barcha fikrlar quyidagi chizmalar bilan umumlashtiriladi.

1 -mi?

2. -chi?

3. -a?

4. -ya?

Shu chizmalar asosida o'quvchilarga mustaqil ravishda gap tuzdirish mumkin.

Mashqni bajartirganda ayrim ijtimoiy-siyosiy, axloqiy qiymatga ega bo'lgan gaplarga o'qituvchi to'xtalishi, ularni muhokama qilishi, sharh-lashi zarur. Masalan: 95-mashqdagi birinchi gap asosida o'quvchilar «Shu aziz Vatan barchamizniki emasmi?» shaklida so'roq gap hosil qilishgach, uning qanday mazmunga egaligi so'raladi. Mulohazalardan so'ng bu aziz Vatan millati, dinidan qat'iy nazar O'zbekistonda yashov-chi barcha insonlarniki ekanligi izohlanadi.

So'roq gaplarning bir guruhi -mi, -chi, -a(ya) kabi so'roq yuklamalari orqali ifodalanadi. Bu yuklamalar so'roq gaplarning kesimi oxiriga qo'shiladi.

? So'roq yuklamalari orqali ifodalangan so'roq gaplar ha ^ yoki yo'q javoblarini talab qiladi. ^

Yozuvda -mi yuklamasi kesimga qo'shib yoziladi. -chi va -a(-ya) yuklamalari esa o'zi qo'shilayotgan so'zdan chiziqcha , bilan ajratib yoziladi.