B. R. Nazarov oliy geodeziya

4.6-§. Alidada va limb ekssentrisitetini aniqlash

Teodolitning geometrik chizmasiga asosan alidada aylanish o‘qining limb tekisligiga proyeksiyasi O, gorizontal doira 1 ayla­ nish markazi O₁ va limb 2 bo‘laklari halqasining markazi K (4.8-rasm) ustma-ust tushishi kerak. Teodolitni markazlashda xato­ lik ro‘y berishi tabiiy, lekin uning qiymati belgilangan miqdordan oshmasligi kerak. Alidada ekssentrisiteti deganda alidadaning ay­ lanish markazi O ni limb bo‘laklari halqasining markazi K bilan ustma-ust tushmasligiga, limb ekssentrisiteti deganda esa limb

aylanish markazi O₁ ni uning bo‘laklari halqasi markazi K bilan ustma-ust tushmasligiga tushuniladi. Alidada ekssentrisiteti chi­

ziq elementi l = OK va burchak P (4.8-rasm), limbning nol shtri­ xiga nisbatan chiziqli elementni oriyentirlaydigan burchak bilan

tavsiflanadi. Limb ekssentrisiteti aynan shunday elementlar: l₁= OK₁ va burchak P₁ bilan tavsiflanadi.