8.8.18. Пластик сурков мойларидаги кул миқдорини аниқлаш
Мойлардаги кул миқдорини (ГОСТ 1461-52) қуйидаги формула (20) орқали ҳисобланди:
(20)
бунда, G1 - кул оғирлиги, г;
G - мой оғирлиги, г.
8.8.19. Пластик сурков мойларидаги сув микдорини аниклаш
Мойлардаги сув миқдорини (ГОСТ 2477-65) Дина ва Старка усули ёрдамида аниқланди. Бунинг учун мойни олдиндан 40-50°С ҳароратгача қиздириб, 5 дақиқа давомида чайқатилди ва олдиндан тортиб олинган қуруқ шиша колбага 100 г миқдорида олинди. Кейин 100 мл эритувчи бензинидан (80-120°С) солиб, кейин аралаштирилади. Бир хил меъёрда қайнаши учун колбага бир неча фарфор бўлакчаларидан ташланди. Колбани шлиф ёрдамида тутқич приёмникнинг тармоқланган трубкасига, юқори қисмини эса совуткичга уланди. Мой солинган колбани ёпиқ электр плиткасида қиздирилди. Ҳайдаш вақти 30 дақиқани ташкил этди. Мойдаги сув миқдорини (X) %, қуйидаги формула (21) орқали ҳисобланди:
(21)
бунда, V - тутқич приёмникдаги сув ҳажми, мл;
G - текшириш учун олинган мой миқдори, г.
8.8.20. Пластик сурков мойларини қуритиш усули
Мойларни қуритиш учун сувли совуткич ва кальций хлорли трубка билан жиҳозланган юмолоқ тубли (250 мл) колбага 100 г мой ва 15 г қуритилган кальций хлорни ва натрий хлорни тенг хажмдаги аралашмасини солинди. Сувли ҳаммомида 60°С ҳароратда 5-6 соат қиздириб, эриган кальций хлорли юқорисида шиша пахта бўлган воронкада мойни иссиқ ҳолда фильтрланди.
8.8.21. Пластик сурков мойларининг гуруҳ углеводородлар таркибини аниқлаш
Мойларнинг гуруҳ углеводород таркибини адсорбцион - криоскопик усулда аниқланди. Усулнинг моҳиятини танланган сорбент орқали хроматография қилишдан олдин ва кейин ҳам циклогексан эритмасини кристаллизация ҳароратини депрессиясидир. Бунинг учун бир намунадаги икки гуруҳ углеводородларининг миқдори аниҳланди: ароматик углеводородлар - кенг ғовакли КСК силикагели билан ва н-парафин углеводородлар - СаА цеолит ёрдамида ажратилди. Адсорбцион-криоскопик текширишда икки босқич бажарилди - 0,5 мл мойни 25 мл циклогексан (t1) эритилиб, шиша колонкада КСК силикагелидан ўтган эритмани (t2) кристаллизация ҳарорати аниқланди. Кейин (t1, t2, t3) кристаллизация ҳароратлари аниқланиб, ароматик углеводород миқдори қуйидаги формула (22) орқали ҳисобланди:
(22)
Нормал парафин углеводородлар миқдорини аниқлаш учун филтратни юқорида айтиб ўтилган шароитда СаА цеолитдан ўтказилди ва иккинчи филтратни (t4) кристаллизация ҳарорати аниқланди. Қуйидаги формула (23) орқали н - парафинларни миқдори ҳисобланди:
(23)
Изо-парафин ва нафтен углеводородларнинг миқдорини 100% га нисбатан фарқидан аниқланди. Мой таркибидаги смолани эса кенг ғовакли (0,25-0,5 мм) алюминий оксиди ёрдамида ажратилди. Филтрлаш тезлиги 1 сонияда 1 томчи ёки оқим тезлиги 1 мл/да бўлиши керак.
Do'stlaringiz bilan baham: |