Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

8-§. Fuqarolarning huquq va manfaatlariga daxldor bo‘lgan hujjatlar, 
qarorlar boshqa materiallar bilan tanishib chiqish huquqi 
Shaxsning huquq va erkinliklarini ta’minlash maqsadida davlat
organlari, jamoat birlashmalari va mansabdor shaxslar zimmasiga 
fuqarolarning huquq va manfaatlariga daxldor bo‘lgan hujjatlar, qarorlar 
boshqa materiallar bilan tanishib chiqish imkonini yaratib berish 
vazifasi yuklanadi. 
Bunday qoida fuqarolarga sudda o‘ziga nisbatan har qanday ish 
ko‘rilayotganda o‘z huquq va manfatlariga ta’sir qiladigan hujjatlar,
qarorlar va boshqa materiallar bilan tanishish huquqini amalga oshirishda 
ham namoyon bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasining “Sudlar to‘g‘risida”gi Qonunining 
7-moddasiga asosan hamma sudlarda ishlar ochiq ko‘riladi. Ishlarni yopiq 
majlisda ko‘rib chiqishga faqat qonunda belgilangan hollarda yo‘l 
qo‘yiladi. 
Jinoyat-protsessual kodeksining 19-moddasi sudlarda jinoiy ishlaring 
ochiq tartibda ko‘rib chiqilishini ta’minlaydi. Shuningdek, Jinoyat-
protsessual kodeksining sud jarayonining hamma ishtirokchilariga 
o‘zlarining huquq va manfaatlariga tegishli hujjat va materiallar bilan
tanishish imkoniyatini yaratadi . 
Konstitutsiya va tegishli qonunlarga binoan ayrim shaxslarning 
tegishli hujjat va materiallar bilan tanishish huquqi ba’zi bir holatlarda 
cheklanadi, jumladan, bu kabi hujjat va materiallar kimning huquqi va 
manfaatiga tegishli bo‘lsa, faqat shu shaxslar tegishli hujjat va materiallar 
bilan tanishish huquqiga egadirlar. 
Fuqarolarning hujjatlar bilan tanishish huquqi,shuningdek, 
fuqarolik, mehnat va xo‘jalik huquqi qonunchiligida ko‘rsatilgan.
Agar fuqarolarning yuqorida ko‘rsatilgan huquqlari buzilgan taqdir-
da, ular o‘z shikoyatlari bilan sudga murojaat etish huquqiga egadirlar. Bu 

---

207 
kabi shikoyatlar qonunda ko‘rsatilgan tartibda ko‘rib 
chiqiladi. 
“Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari faoliyatining ochiqligi 
to‘g‘risida” Qonunida fuqarolarning axborot sohasidagi konstitutsiyaviy 
huquqlarini yanada kengroq amalga oshirish imkoniyatini yaratib 
berish bilan birga, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining qabul
qilinayotgan qarorlar sifatini oshirish borasidagi mas’uliyatini ham ko‘p 
jihatdan kuchaytirishga xizmat qiladi. Ushbu qonun davlat hokimiyati
organlari faoliyati haqida jamoatchilikni xabardor qilib borish tartiblarini 
aniq belgilab berish, aholining, jamoat birlashmalarining davlat hokimiyati 
organlari tomonidan qabul qilinayotgan qarorlar, avvalambor fuqarolarn-
ing huquq va erkinliklari, qonuniy manfaatlari bilan bog‘liq qarorlar 
haqidagi axborotlardan keng xabardor bo‘lib borishini ta’minlashga 
qaratilgan.