Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

 

---

495 
XXII BOB. O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTINING 
KONSTITUTSIYAVIY MAQOMI 
1-§. Prezidentlik institutining tarixan vujudga kelishi va rivojlanishi. 
2-§. Xorijiy mamlakatlarda Prezidentlik instituti va uning o’ziga xos 
jihatlari. 
3-§. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining konstitutsiyaviy maqo-
mi. 
4-§. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining vakolatlari. 
1-§. Prezidentlik institutining tarixan vujudga kelishi varivojlanishi 
Jamiyat rivojlanishi va uning taraqqiyotiga nazar tashlansa, 
davlatchilik va uning funksiyalarini amalga oshiruvchi hokimiyat masalasi 
uzoq o’tmishga borib taqaladi. Turli davrlar mobaynida mavjud bo’lgan 
davlatlar va davlat hokimiyati, uning boshlig’i sifatida yakka shaxslar 
tomonidan (podsholar, xonlar, sultonlar, monarxlar, qirollar, imperatorlar 
va boshqalar) amalga oshirilgan. 
Ibtidoiy qabilalardan “urug’lar”ning mustaqil ajralib chiqishi bilanoq 
jamiyatda ijtimoiy hokimiyatning shakllanishiga zarurat tug’ilgan. 
Yashash uchun kurash jarayonida qo’lga kiritilgan tajribalarni 
mustahkamlash, takomillashtirish va ularni kelgusi avlodga o’tkazish 
ehtiyoji paydo bo’lgan. Bunday ehtiyoj haqqoniy obro’-e’tiborga, 
boy tajribaga ega bo’lgan kishilar tomonidan qondiriladi, ular esa 
hokimiyat poydevorini yaratish uchun o’z navbatida 
Oqsoqollar 
Kengashini
tuzishgan. Shu tariqa jamiyatda hozirgi parlamentga xos 
bo’lgan funksiyalarni bajaruvchi yangi “institut” yuzaga kelgan. 
Keyinchalik qabilalarning tarqoqlashuvi natijasida kishilarning yashashlari 
uchun nafaqat tabiat bilan, balki qo’shni qabilalar bilan kurashib 
yashashlariga to’g’ri kelgan. Bu holat esa o’z navbatida odamlarni yagona 
va kuchli hokimiyat atrofida birlashishiga sabab bo’lgan. Bunday 
hokimiyat tepasiga, tarixdan ma’lumki, birlamchi bo’lib harbiylar chiqqan. 
Natijada jamiyatda avtoritar shakldagi boshqaruv tizimi o’rnatilgan. 
Shunday qilib,