Х. С. Асатуллаев, Б. О. Турсунов, М. А. Маманазаров к

12.3.1-расм. Товар сифатига баҳонинг боғлиқлигини ҳисобга 
олинган баҳо ўрнатиш стратегияси. 
Қуйидаги жадвалда товар сифатига баҳонинг боғлиқлиги ҳисобга олинган 
баҳо ўрнатиш стратегиялари акс эттирилган. 
12.3.1-жадвал. 
 Товар сифатига баҳонинг боғлиқлиги ҳисобга олинган баҳо 
ўрнатиш стратегиялари.
БАҲО 
Юқори 
Ўрта 
Паст 
Юқори 
1. Мукофотли 
чегирмалар 
стратегияси. 
2.Бозорга 
чуқур 
кириб бориш стра-
тегияси. 
3.Юқори 
қийматли 
аҳамиятчилик 
стра-
тегияси. 
Ўрта 
4. Юқори баҳолар 
стратегияси 
5.Ўрта 
даражали 
стратегия. 
6. Ўта сифатлилик 
стратегияси. 
Паст 
7.Ўғирлаш 
стратегияси. 
8.«Усти 
ялтироқлик» 
стратегияси. 
9. Паст қийматли 
аҳамиятлилик 
стратегияси. 
Жадваллар шундан далолат берадики, товарларга қанчалик юқори ёки 
паст баҳо белгиланиши уларнинг сифатига, бозордаги талаб ва таклиф 
орасидаги нисбатга, маркетологларнинг фаоллик даражаси ва уларнинг 
танлаган стратегияларига боғлиқ. 
Нарх-навони ташкил қилиш, баҳо сиёсатида катта харажатларини талаб 
қилади. Лекин фирмалар ўзгарувчан баҳолар самарали маркетинг 

---

311 
фаолиятининг муҳим омилларидан бири эканлигини тушуниб етиб бу 
харажатлардан қочмайди. Шу сабабли маркетинг хизмати таркибида баҳолар 
ҳисоблаш усулини танловчи, нарх-навони ташкил қилиш билан 
шуғулланувчи алоҳида бўлинмалар мавжуд.
 
Асосий таянч тушунчалар 
Баҳо сиёсати, баҳонинг вазифалари, баҳонинг турлари, баҳони 
шакллантирувчи омиллар, баҳони белгилаш стратегияси, баҳони ҳисоблаш 
методикаси, баҳо даражаси, бирламчи баҳо, нархларнинг вазифаси, 
даромадларнинг тақсимланиши, улгуржи баҳолар, монопол баҳо, бозор 
баҳоси, Франко, ФОБ, ФОС, Франко-истеъмолчи, прейскурант жадваллари, 
устама баҳо, скидка, рағбатлантириш баҳоси, баҳодан чегирмалар, мавсумий 
баҳолар.