Guliston davlat universiteti pedagogika fakulteti pedagogika- psixologiya

Liderlik uslubi
- lider yoki rahbar tomonidan unga bo`ysunuvchi yoki unga 
qaram bo`lgan odamlarga ta’sir ko`rsatish uchun qo`llaniladigan usul va metodlar 
109
Kelvin Seifert and Rosemary Sutton, Educational Psychology © 2009, Second Edition. 49-53b.
110
Kelvin Seifert and Rosemary Sutton, Educational Psychology © 2009, Second Edition. 59-b.
 
4.
 
Boshqaruvda rahbarlik
uslublari
. 
Rahbar 
qobiliyati komponentlari
.
 
 

---

198
to`plamidan iboratdir. Liderlik uslubi Kurt Levin tomonidan taklif qilingan bo`lib, 
rahbarlikning uchta uslubi ajratilgan:
 
 
Avtoritar rahbar
- barcha ko`rsatmalarni ishchanlik ruhida aniq, ravshan, 
keskin ohangda hodimlarga yetkazadi. Muloqot jarayonida ham hodimlarga nisbatan 
do`q-po`pisa, keskin ta’qiqlash kabi qat’iy ohanglardan foydalaniladi. Uning asosiy 
maqsadlaridan biri - nima bilan bo`lsada, o`z hukmini o`tkazish. Uning nutqi aniq 
va ravon, doimo jiddiy tusda bo`ladi, biror ish yuzasidan hodimlarni maqtash yoki 
ularga jazo berish, tanqid qilish sof subyektiv bo`lib, bu narsa boshliqlarning 
kayfiyatiga va o`sha shaxslarga nisbatan shaxsiy munosabatiga bog`liq. Jamoa 
a’zolarining tilak-istaklari, ularning fikrlari va maslahati juda kam hollardagina 
inobatga olinadi, aksariyat hollarda bunday istaklar yoki ko`rsatmalar 
to`g`ridanto`g`ri kamsitish yoki ma’naviy jazolash yo`li bilan cheklanadi yoki 
qoniqtirilmaydi. Bunday rahbar o`zining ish uslublarini, kelajak rejalari, biror aniq 
ishni, qanday amalga oshirmoqchiligini odatda, sir tutadi, uning fikricha, bu uning 
obro`siga salbiy ta’sir ko`rsatishi mumkin. Avtoritar rahbarda har bir jamoa 
a’zolarining qobiliyati, ishga munosabatlari, mavqelariga ko`ra tutgan o`rinlari 
haqida tasavvur borki, shunga ko`ra u har bir xodimning ish harakterlarini maksimal 
tarzda dasturlashtirib qo`ygan. Unda har qanday cheklanishlar, ochiq g`azabini 
keltiradi va buning uchun unda jazolashning turli uslullari mavjud. Yana bunday 
jamoalardan hokimiyat - markazlashtirilgan jamoa rahbari ushbu markazning yakka 
hokimi - shuning uchun ham bu yerda «mening odamlarim», «mening ishim», 
«mening fikrim bo`yicha» qabiladagi iboralar tez-tez ishlatib turiladi.