Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

в) Суў хожалыгына байланыслы сөзлер
Лйаҳ'-акыры, соцы. Жаптыц соцында, акырыпда 
от!,|рғаи ел уеылай аталады, ирригациялык термин;
А. К. Б о р о ы к о в . Лексика средиеааиатского тефсира XII-
XIII вн., 106-бет.
<" С. Ь'. М а л о н. -Плмятники древнетюркской инсьмешюсти..,
■373-бет.
39
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

сағадаги суў ишер
, 
айақпшғи уў ишэр
(фольклордан). 
Каз. 
аяқ
(КТТС, II, 62), өзб, 
оёқ
(УзРС., 296). убғ. 
аяқ, айиғиОа
(УйРС., 25).
Падақ-
салма, каналдыц бир шакапшасы (Ақб).
Бийгаршы-қаг\лў\\\
I»!. Бурынгы ўакытларда казылг;нг 
жан-салмалардыц көбисинен суў журмей, мнйиет бин- 
карға нсленгенлнктен 
бийгар
пайдасыз талап, кәсип, 
кәр сөзлерпнен келип шыққан болыўы керек. Бул' 
сөз өзбекше 
бекорчи-иепуж\тй
(УзРС., 63) деген мә- 
нинн ацлатады.
Гауқулдақ-серппе.
Суўдыц қәдднн жокарылатыў 
ушын қурылады;
Гаўқулдаққа бир қаданы байлап серпэтуғун йеди
(Акб).
Көлэт-
бурын егислик 
жер болып ямаса ел коцыс 
басып, соцынан ўақыт өтиўи менен суў басып көләтқа 
(көл мәннсинде) айналған жер: 
көлэт жатқан.
/<ул«к-арықтыц, салманыц тийкаргы канал меиен 
түйилискен жери усылай аталады. Өзб. 
қулоқ
(УзРС., 
629).
Қулақ
ш/шў-арықтыц, 
салманыц кулагын ашыў 
(Келт).
О т хоз-
суў хожалығы менен шуғылланыўшы мәке- 
ме ҳәм оныц аты менен аталған жергиликли иррига- 
циялық тараўлар: ўотхоздыц бойы көп берэди.
Пэрэскэк-иар,
жуп ескек, кайықты суўда жүргм- 
зиў ушын соғылған ескеклер. Каз. 
пар, ж уп
(РКазС.,. 
496), өзб. 
жүфт
(РУзС,526), қырғ. 
эки даана, пар,
ж уп
(РКрС.,524) 6Ь.
Сырғауўл-кад.а.
Узын жумыр ағаш. Ушына илмек 
илдирилнп, ҳәр кандай аўырлықтағы затты жокарыға 
шығарыў ямаса төменге кайтарып бериў ушын колла- 
иылады; 
ҚуОуққа шелэгиқ түсип кетсэ, сыпғауУлмен
алсоқо дийди.
Бул сөз каз. 
сырғаўыл
(РКрС., 188),та- 
тар. 
киртә, кога
(РТтС., 1,280).
Тоқыртқа—
суўды атыз ҳәм баска жерлерге бир 
нормаға түсирип жибериў ушып орпатылады: 
Қеўлэ-
сэм тоқыртқам бузулаж ақ болоу.