Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы



Download 8,39 Mb.
Pdf ko'rish
bet145/171
Sana06.07.2022
Hajmi8,39 Mb.
#744068
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   171
Bog'liq
Qaraqalpaq tili qubla dialektinin leksikasi - O.Dospanov (1977)

Гөйэндэ қосық айтпай нама шертэ-
ди
/Акб/. Бул сөз фопетикалық ҳәм морфоло- 
гинлық өзгерислерге ушыраўы нәгнйжесипде 
бизге ггойәнлэ“ формасынла жсткен болыўы 
керек /салыстырыныз: қаракалпақ эдебий тилин- 
де 
сазенде
/ККРС., 555/.
Гөш-ет. 
Гөш
сөзн клрпкалпақ әдсбий гнлипде де 
қолланылады. Низнц ой
1
.
1
мызша. бул соз әде- 
бий тилге қүбла дпалскпсп аўыскап. Каз. 
ет
/К.ТТС., 1,195/, езб 
гўшт
/У.чРС , 116/ уйг. 
гөш
/УйРС.. 50/, |үркм. 
ет
/РТмС., 334/, татар. 
ит
/РТтС, 11, 221/.
Гузәк-гүз /жылдын мэўспмн/: 
Аўа, былтыр гүзэк
кетип еди
/Акб./; өзб. 
куз
/УзРС.. 321/, қырғ. 
күз
/РКрС., 488/, та
1
ар. 
коз
,/РТтС., 394/.
Гулмыйык-қадаклы арба. Транспорг ҳ. г. б. аўыл 
хожалық нслсринде кецнен қолланылатугын
217
www.ziyouz.com kutubxonasi


агашгаи ислснген арба. Қубла диалсктте оии 
гүлмыйықлы арба
деп те айтады.
Гүн -күп: 
Сегиз гүн жатып, тоғызланшы гүни ча-
қырды
/Ақб/.
Гүн орта-түски ўакыг, сааг 13 тиц ўақыгы:... 
П ах-
та маишнлары бар, гүн ортада геледи. Гүн
ортада қатын тур дийди
/Досб/. 
Гүн ортаға
дийин отырыииан
/Акк/.
Гүнайы бар-қылмыслы, гүнәлы: 
Ҳ әй бала мунық
гүнайы бар деди
/Аққ./
Гүрич-гүриш. Каз. 
к ү р ш
/ҚТТС, I, 331,332/, өзб. 
гуруч
/РУзС., 742/, түркм. 
туви, бурунч
/РТм 
С., 660/
Гүсини жузим-жүзнминқ түри. Үш жылда мийўе 
береди, 25-30 жылға дейин жасайды. Өзбек ти- 
ли Хорезм говорларында ҳәси: нь /әдебий тил- 
де-лгу
сайни!
формасында ушырасады.
Гуш//бурунч-гүриш: 
Гүш етмиш бес сомға дейин
болды
/Шым/. 
Салыны бурунч етэди экэн
/Ийш/. Хорезм говорларыида 
бүрүнч бүрүч
деп 
айтылады. Шымбай ҳәм Қоқырат районындағы 
каракалпақлардыц сөйлеў тнлнндс 
гюриш,
Қа- 
раөзекге 
гюрюш
/Б, I, 332/, ал әдебий тилде 
гүриш
деп қоллапылады.
Ғ.
Ғанжар-үлкен пышак /7Үйш/. Әдебий тилде еки жа- 
гы да жүзли, ушы өткир, қысқа саплы қарыў- 
ды анлатады /ҚҚРС., 371/. Каз. қанжар /ҚТТС, 
11, 33/.
Ғар қатын-гурмысгаи бузылған, жолы бузық ҳаял: 
Гар қатындай, Суртайша,
Вир сөзиқде турмадық.
/„Қырқ қыз*. 266-6/. 
Бул сөз өзб. 
ғар
/УзРС. 641/.
Гаўқулдак-сериппе. Суўдыц кәддин жоқарылатыў 
ушын курылады: 
ғауқулдаққа бир қаданы
байлап сернатуғун еди
/Акб/.
Гаўуш-жүўери /узын болып өсетугын, жуўан са- 
бақлы ҳәм үлкен домалақ дәнлн дақмл/: 
Өз-
гэрткен жерге ғаўуш егэмэн
/Ҳом/.
1'эйри-гайып, белгнспз. Днний түсиниклер бой
1
лнша 
дүньянын, адамныц жаратылысыныц барлығын
2-18
www.ziyouz.com kutubxonasi


ғайыпта» /белгисиз/ болды деп идеалистлик 
түрае түсиндиреди: 
Әўэл ҳэм не ғэйридэн. бол
ған екен.
/Досб./.
Ғалбир-бийдай, жүўери, мэш, т. б. елеў ушын бу- 
йым: 
Маш елейт уғин ғэлбио
/Ақк/. Хорезм 
говорларында »
ғалзьр
“, Таўлы Алгай автоно- 
миялы обласгы Қошағаш районы территория- 
сында жасаўшы казақлар тилинде 
қ а лби р
фор- 
масына ийе. Арка дналекгге-Тахгакөпир ҳәм 
Қараөзекге 

Download 8,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   171




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish